Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009

Νίκος Καββαδίας, ο Κόλιας της θάλασσας!!!

Ο γραφικός ασυρματιστής, που όργωνε τις θάλασσες γράφοντας ποιήματα
.
«Με ρώτησαν κάποτε τι προσπάθησα.
Μα.....να περπατήσω στα δυό μου πόδια»
Νίκος Καββαδίας
.
Ο Νίκος Καββαδίας είναι ίσως ο μόνος, που έχει δέσει το όνομά του και την ποίησή του με την θάλασσα.
Ο Κόλιας είναι ένα από τα τρία-τέσσερα ονόματα με τα οποία ο Νίκος Καββαδίας ήταν πιό γνωστός κι από το πραγματικό του όνομα. Όλοι οι φίλοι και συνάδελφοί του που μαζί τους ταξείδευε στα καράβια αλλά και πολλοί άνθρωποι των λιμανιών με τους οποίους είχε κάποια γνωριμία, όλοι τον ήξεραν σαν Κόλια, σαν Μαραμπού, σαν Μαυρή.

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε από Κεφαλονίτες γονείς στις 10 Ιανοαρίου του 1910 στη μικρή πόλη Νικόλσκι Ουσουρίσκι της Μαντζουρίας όπου εκεί ο πατέρας του διατηρούσε γραφείο γενικού εμπορίου και εφοδίαζε τον στρατό του Τσάρου. Με την κήρυξη του Α! Παγκοσμίου πολέμου το 1914 η οικογένεια Καββαδία επιστρέφει στην Ελλάδα και εγκαθίστανται στο Αργοστόλι. Ο πατέρας του όμως επιστρέφει στη Ρωσσία όπου η εμπόλεμη κατάσταση οδηγεί τις επιχειρήσεις του σε καταστροφή ενώ το 1917 με την Οκτωβριανή Επανάσταση συλλαμβάνεται από τους Μπολσεβίκους και φυλακίζεται. Θα επιστρέψει στην Ελλάδα αλλά μέχρι τον θάνατό του δεν θα καταφέρει να προσαρμοστεί στην ελληνική πραγματικότητα.
Μετά το Αργοστόλι η οικογένεια Καββαδία θα εγκατασταθεί στον Πειραιά. Ο μικρός Νίκος πηγαίνει στο δημοτικό σχολείο όπου έχει συμμαθητή και γνωστό του τον Γιάννη Τσαρούχη, τον μετέπειτα μεγάλο ζωγράφο και σκηνογράφο των ελληνικών θεάτρων. Στο γυμνάσιο θα γνωριστεί με τον γιατρό του πολεμικού ναυτικού Πέτρο Αποστολίδη, που δεν είναι άλλος από τον γνωστό ποιητή Παύλο Νιρβάνα, ενώ έχει ήδη αρχίσει να δημοσιεύει ποιήματά του στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας.
Τελειώνοντας το Γυμνάσιο θα δώσει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή αλλά ο θάνατος του πατέρα του θα τον οδηγήσει να εργαστεί σε κάποιο ναυτικό γραφείο και παράλληλα να βγάλει το πρώτο του ναυτικό φυλλάδιο και το 1928 θα μπαρκάρει ως ναυτόπαις
Ο μεγάλος έρωτας του Νίκου Καββαδία με τη θάλασσα θ΄αρχίσει πάνω στο κατάστρωμα του φορτηγού «Άγιος Νικόλαος »
Στη δεκαετία του ’30 θα φτάσει ταξειδεύοντας μέχρι την Αυστραλία
Η πρώτη του ποιητική συλλογή, το Μαραμπού, κυκλορορεί το 1933 και το όνομα του Νίκου Καββαδία αρχίζει να εμφανίζεται στα λογοτεχνικά σαλόνια της Έλλάδας Κι΄ενώ οι δικοί του τον βοηθούν γιά να μπορέσει να γίνει καπετάνιος, αυτός ανένταχτος κι΄ασυμβίβαστος θα καταφέρει να γίνει ασυρματιστής.
Το δίπλωμα του ασυρματιστή θα το πάρει στα 1939 και ο πόλεμος του ΄40 θα τον βρει στα βουνά της Αλβανίας σαν ημιονηγό. Θα περάσει όλο τον πόλεμο και την Κατοχή ξέμπαρκος και μόλις το 1954 θα καταφέρει να του χωρηγηθεί ναυτικό φυλλάδιο αφού τελικά χαρακτηρίστηκε σαν “κομμουνιστής άνευ δράσεως” και θα αρχίσει να ταξιδεύει μέχρι το 1975 όπου ο θάνατος θα τον βρει μακρυά από τον μεγάλο του έρωτα, την θάλασσα. Όμως το 1947 και ενώ δεν ταξιδεύει θα καταφέρει να εκδόσει το Πούσι, μιά ακόμη συλλογή από θαλασσινή ποίηση.
Από το πρώτο του ταξίδι ο Νίκος Καββαδίας θα δεθεί με την θάλασσα. Θα την αγαπήσει. Θα την ερωτευθεί. Με τα πλοία που ταξείδευε η καμπίνα του ασυρμάτου παρουσίαζε τη μορφή φιλολογικού καφενείου.Όμως μιά προειδοποιητική πινακίδα υπήρχε πάντοτε.
«Μην αγγίζετε τίποτα. Θα λερωθείτε» Η προχειρότητα και ο αυθορμητισμός που χαρακτήριζαν τη ζωή του τον οδηγούσαν στις πιό απίθανες ενέργειες. Σ΄αυτές οφείλεται το ότι τα περισσότερα από τα ποιήματά του γεννήθηκαν πάνω σε χαρτί τουαλέτας ή χαρτοπετσέτες, γιά να φτάσουν στις εκδόσεις και στην αναγνώριση. Όμως πάρα πολλά από αυτά τα χαρτιά γνώρισαν τον κάλαθο των αχρήστων και είναι ευχής έργο που κάποιοι φίλοι του είχαν την πρόνοια να τα μαζεύουν, να τα παραδίδουν στους δικούς του και πολλά από αυτά να πάρουν μιά θέση στην συλλογή Τραβέρσο που εκδόθηκε το
1975, μετά το θάνατό του.
Η πολιτική τοποθέτηση του Νίκου Καββαδία ήταν ένα αποτέλεσμα των κόσμων που γνώρισε στα ταξίδια του. Τοποθέτησε τον εαυτό του στο χώρο των αριστερών όχι όμως στο σημείο που να τον αγγίζει ο δογματισμός. Έτσι είχε καταφέρει να έχει φίλους και στις δυό παρατάξεις.

Έχουν γραφτεί πάρα πολλά γιά τον χαρακτήρα του, όμως ο Κόλιας πάνω απ’ όλα ήταν άνθρωπος. Αγαπούσε και πονούσε τους συνανθρώπους του. Βοηθούσε όλους όσους μπορούσε. Κι΄αυτό φαίνεται στο μοναδικό πεζό του, Την Βάρδια
Τα ποιήματα του Νίκου Καββαδία δεν μπορεί κανείς να πει ότι εκπροσωπούν κάποια σχολή. Περισσότερο με τις λέξεις ζωγράφιζε. Ζωντάνευε τους τόπους και τους ανθρώπους που γνώριζε στα ταξίδια του. Μετέφερε σε στίχους όλα όσα ζούσε.

«Ετούτο το μαχαίρι, εδώ,
που θέλεις ν’ αγοράσεις
με ιστορίες αλλόκοτες
ο θρύλος το’χει ζώσει
κι΄όλοι το ξέρουν,
πως αυτοί που κάποια φορά το’χαν
καθένας κάποιον άνθρωπο
δικό του έχει σκοτώσει»

Πολυκύμαντη η ζωή του Κόλια. Κι’ η μόνη του μεγάλη επιθυμία, να πεθάνει στη θάλασσα δεν ήτανε γραφτό του να γίνει. Κι΄αυτό το ξομολογιόταν στους συναδέλφους του
-Δεν θέλω να μείνω ξέμπαρκος. Δεν θέλω να με βρει ο θάνατος στη στεριά.
Όμως ξέμπαρκο στη στεριά τον βρήκε το μεγάλο μήνυμα του χάρου. Στο σπίτ της αδελφής του το απόγιομα της 10ης Φεβρουαρίου του ’75. Στον καναπέ καθόταν σαν το χτύπησε το εγκεφαλικό. Πρόλαβε μόνο να πει ψυθιριστά.
-Με βρήκε αυτό που φοβόμουνα.
Δηλαδή ότι ο χάρος τον χτύπησε στη στεριά. Στα τελευταία του χρόνια έκανε παρέα με μιά νέα κοπέλλα. Ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Της αφιέρωσε τρία από τα πιό ερωτικά ποιήματα στη συλλογή «Τραβέρσο» Όμως ποτέ κανείς δεν έμαθε πολλά γι΄αυτόν τον έρωτά του.
Ντένης Κονταρίνης

18 σχόλια:

  1. Φίλςε Ντένη,
    Ο Νίκος Καββαδίας είχε καταλάβει τη ναυτική ζωή όσο κανένας άλλος και όχι μόνο αλλά είχε και τη δύναμη να την εξωτερικεύσει με τα γραπτά του. Με λίγες γραμμές με λίγες λέξεις μας καταθέτει πείρα μιας ολόκληρης ζωής.
    Από το Βάρδια σελίδα 175 γράφει:
    =============================
    ("(Η Θύμηση αξίζει μονάχα όταν ξέρεις πως θα κινήσεις για καινούργιο ταξίδι. Η χειρότερη άρνηση, η μεγαλύτερη απελπισία, είναι να φουντάρεις στον τόπο σου και να ζεις με τις αναμνήσεις)")
    =================================

    Πόσο προφητικά είναι τα λόγια του!!!!!!!

    Χαιρετώ

    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ μου Γαβρίλη
    Συγκεντρώνοντας γιά μήνες το υλικό μου γιά τον Καββαδία, όπως θα θυμάσαι, εκείνο που ανακάλυψα είναι ότι ήταν ένας διαφορετικός και ιδιόρυθμος ναυτικός.
    Όσο γιά αυτά που αναφέρει στην ΒΑΡΔΙΑ είναι αυτό που πάντα επιθυμούσε. Να πεθάνει στην θάλασσα.Δυστυχώς γι΄αυτόν δεν τα κατάφερε. Μικρό το έργο που άφησε αλλά τεράστιο σε πλούτο.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Οφείλω να ομολογήσω πως τον Καββαδία, τον «Μαραμπού» των ποντοπόρων φορτηγών και της ποίησης, τον γνώρισα απ’ τα τραγούδια με τους μελοποιημένους στίχους του κι έμαθα στη συνέχεια πως ήταν ένας άνθρωπος μοναχικός, που μιλούσε λίγο και με λίγους. Ότι είχα πάντα στην τσέπη του ένα διπλωμένο χαρτί για να το ’χει πρόχειρο κι έτοιμο να χαράζει επάνω του τους στίχους όταν του ερχόταν η έμπνευση.
    Αυτή που συχνά ταλαιπωρεί κι εμένα.

    Λένε πως μια φορά σε λιμάνι της Ινδίας βγαίνοντας απ’το μπάρκο βιαστικός τον σταμάτησε ένα Ινδός και του ’πε τη μοίρα του, το πόσων χρόνων θα πεθάνει κι έτσι έγινε!...

    «Τι να σου τάξω, ατίθασο παιδί να σε κρατήσω;/
    Παρηγοριά μου ο σάκκος μου, σ’ Αμερική κι Ασία,/
    Σύρμα που εκόπηκε στα δυο και πώς να το ματίσω;/
    Κατακαημένε η θάλασσα μισάει την προδοσία…»,

    είναι, λένε από τους τελευταίους στίχους που έγραψε.

    Υ.Γ. Και κάτι ακόμη. Ξέρεις ποιος είναι ο σύγχρονος Καββαδίας; Να σου πω;

    - Είναι κοινός μας φίλος και μένει κοντά σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ντένη, γεια σου,
    Φαίνεται, στο αισθητό, υπάρχει κάτι που έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για όλους και για όλα.
    Κάτι πιο πέρα από την περιοχή του συγκεκριμένου. Ισως να είναι αυτό που μας παρουσιάζουν οι ποιητές. Και ο Καββαδίας κοίταζε νοσταλγικά και ακατάπαυτα αυτά τα μακρινά ταξίδια της βαθιάς ποιητικής σκέψης.
    Να'σαι καλά,
    Νίκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σπυρος ΔαρσινόςΣάββατο, Νοεμβρίου 28, 2009

    Ντένη,χρήσιμες οι πληροφορίες σου για τη ζωή και το έργο του ποιητή
    Καβαδία.Είναι ίσως ο μόνος αυθεντικός ποιητής .Δεν ακολούθησε καμιά σχολή-όπως λες και συ.Εκανε πέννα τον πόθο της ψυχής του για την θάλασσα ,τον βούτηξε στην αρμύρα της και έγραφε όπου εύρισκε επιφάνεια.Αν είμουνα συγγενής του θα έβαζα φύκια αντί για λουλούδια στον τάφο του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ καλό αυτό, Σπύρο!

    ... φύκια και τρίμματα από σκουριασμένες άγκυρες!

    Πρωτότυπο κι ωραίο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πολύ σωστά όλα αυτά που λες γιά τον μεγάλο Καββαδία αγαπητέ μου Στράτο. Κατά την γνώμη μου έδωσε μιά καινούργια μορφή στην ελληνική ποίηση.
    Όσο γιά τον δικό μας, τον σύγχονο Καββαδία, Κεφαλονίτης κι΄αυτός, τον έχουμε καμάρι μας και ευχαριστιέμαι κάθε Σάββατο που πίνουμε καφέ αντάμα.
    Νάσαι καλά φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φίλε Σπύρο.
    Με πρόλαβε ο Στράτος. Κάτι τέτοιο σκεφτόμουν κι΄εγώ. Να πω ακόμη ότι μετά από τον θάνατό του ζητήθηκε από παλιούς συναδέλφους του να δωθεί μιά καμπίνα ασυρμάτου ενός πλοίου από αυτά που εργάστηκε γιά να γίνει μουσείο Καββαδία αλλά το ελληνικό κράτος αρνήθηκε. Σιγά που θα υπήρχε κανείς τους να γνώριζε ποιός ήταν ο Καββαδίας.
    Νάσαι καλά φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητέ μου Νίκο
    Ήταν ένας ποιητής με μιά ξεχωριστή μορφή στο έργο του. Μούσα του η θάλασσα την οποία αγάπησε παράφορα και την τραγούδησε όσο κανένας άλλος.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ...άσε τον ποιητή στην τρέλα του...
    Ντένη μου,
    κι εγώ, να σου θυμίσω
    ένα σου άρθρο
    -ήταν νομίζω το 1983-
    γύρω από την άλλη "μεγάλη Ελλάδα" και την σημαντική την διάβαση του ποταμού από τα στρατεύματά μας... όπου έγραψε την μετέπειτα καθοριστική μοίρα της Ελλάδας...

    Έλα, λοιπόν,
    να σου θυμίσω κάτι λίγο κι από σένα!!!
    ...κάτι από τους "ενζωή", κι όχι όλο από τους "ουρανο-κατοικούντες..."
    Χαιρετισμούς,
    Υιώτα
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αν με ρωτήσουν τι μου φέρνει στο νου το άκουσμα της λέξεις Καββαδίας, θάλασσα θα πω.Απόλυτα ταυτισμένος ο λογοτέχνης αυτός με το υγρό στοιχείο της αλμύρας. Μόνο που αυτή η αλμύρα είναι και μελωδική.
    Ναστε καλά κ. Ντένη, πολύ ευχάριστη και η χρωματική ανανέωση της σελίδας σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΗ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΑΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ.ΕΓΩ ΕΜΑΘΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΑ.ΝΑ ΕΙΣΑΣΤΕ ΠΑΝΤΑ ΚΑΛΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Αγαπητή μυο Υιώτα.
    Να σ' ευχαριστήσω που θυμάσαι τα άρθρα μου. Έγραφα κι΄ακόμη γράφω όπως κι΄εσύ και όπως όλοι εμείς.
    Τα Εφτάνησα έχουν ένα πολύ μεγάλο και ανεκτίμητο πνευματικό θησαυρό. Και θεωρώ υποχρέωσή μου να τον προβάλω και να διαπιστώνω ότι και σε σας όλους αρέσει.
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη
    Χαιρετισμούς στον Δημήτρη
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Καλή μου Μαριάνθη.
    Καββαδίας και θάλασσα είναι ένα και το αυτό. Ήταν η μεγάλη του ερωμένη. Σ΄αυτήν αφιέρωσε τη ζωή του αλλά και την ποίησή του.
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη.
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Καλέ μου φίλε sκρουτζακο
    Χαίρομαι που σου άρεσε η ανάρτηση γιά τον ποιητή της θάλασσας και που πρόστεσες κάτι στις γνώσεις σου. Κι΄εγώ από την επίσκεψή μου στη σελίδα σου έμαθα γιά το εμπάτε σκύλοι, γιά τον Γιάννη που κερνάει, γιά τα πράσσα.
    Νάσαι καλά καλέ μου φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Σπύρο γράφεις (Εκανε πέννα τον πόθο της ψυχής του)


    Πολύ αληθινό, μας δείχνεις το πως φτιάχνεται ο ποιητής ο συγγραφέας:
    Το πανεπιστήμιο της Ζωής!

    χαιρετώ
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Σπύρος ΔαρσινόςΚυριακή, Νοεμβρίου 29, 2009

    Ετσι είναι Γαβριήλ
    "το πανεπιστήμιο της ζωής" είναι αυτό που σε πεδεύει σε όλους τους τομείς ,σε κάνει ουσιαστικό , ευαίσθητο αλλά και δυνατό.Τα βιώματα του πανεπιστημίου της ζωής
    είναι σαν τις πέτρες σπιτιού που είναι σπασμένες με το σφυρί που το κρατάει ο χέρι που βγαίνει από την ψυχή.Το σπίτι αυτό είναι πιό ζωντανό,γιατί το χέρι σέβεται τα νερά της πέτρας,ενώ η τεχνική του πριονιού κόβει τις φλέβες της πέτρας γιά χάρη της όμοιό-όμορφης αλλά και άψυχής εξωτερικής καλαισθησίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή