Κεφαλονίτες και Ιθακήσιοι

Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973

Ένα βιβλίο – ντοκουμέντο του καθηγητή Πέτρου Πετράτου

Ένα πραγματικά αξιόλογο, ένα σημαντικό βιβλίο, ένα βιβλίο που υπεύθυνα μπορεί να χαρακτηρισθεί σαν ένα ντοκουμέντο, και που αναφέρεται στην εξέγερση τοιυ Πολυτεχνείου, κυκλοφόρησε τον περασμένο Μάϊο ο καθηγητής ιστορίας στο Αργοστόλι, Πέτρος Πετράτος, ο οποίος, φοιτητής τότε, ήταν κι΄αυτός μέσα στην εξέγερση.
Τίτλος του βιβλίου είναι Κεφαλονίτες και Ιθακήσιοι στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973. Όπως ο ίδιος εξηγεί στον πρόλογο του βιβλίου, σκοπός του δεν είναι να καταγράψει τα γεγονότα της ιστορικής εκείνης εξέγερσης τον Νοέμβριο του 1973 αλλά να κάμει γνωστή την παρουσία και την συμμετοχή των Κεφαλονιτών και των Ιθακήσιων φοιτητών στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, και μέσα από τις μαρτυρίες τους να ξετυλιχτεί στιγμή τη στιγμή, ώρα την ώρα η τραγωδία που έζησε η Ελλάδα κείνες τις τρεις μέρες του Νοέμβρη του 1973. Όπως φαίνεται από τις μαρτυρίες που περιέχονται στις σελίδες του βιβλίου., οι Κεφαλονήτες και Ιθακήσιοι φοιτητές κείνη την εποχή ήσαν πάρα πολλοί. Και μάλιστα, όπως αναφέρεται στο βιβλίο, οι περισσότεροι απ΄αυτούς είχαν θέσεις στα πλέον επίκαιρα σημεία του Πολυτεχνείου. Κάποιοι απ΄αυτούς ήσαν στην κεντρική πόρτα την οποία εγκρέμισε το τανκ και άλλοι προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στα ιατρεία και στις αίθουσες που είχαν μετατραπεί σε νοσοκομείο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει στο βιβλίο του ο καθηγητής κ. Πετράτος οι Κεφαλονίτες και Ιθακήσιοι φοιτητές που συμμετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και οι οποίοι σήμερα είναι καταξιωμένοι επιστήμονες, επιχειρηματίες και αξιόλογα πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας, ήσαν:Γιώργος Αλεξάτος, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας, Μάκης Αποστολάτος, συγγραφέας και εκδότης του περιοδικού Ομπρέλα, Γρηγόρης Βαλλιάνος, επαγγελματίας με τεχνικό γραφείο στην Στουτγάρδη – Γερμανία, Νίκος Γαλιατσάτος, φυσικός στην Β!θμια εκπαίδευση, Σταυρούλα Γιακουμάτου, επιχειρηματίας, Αλέκος Καλαφάτης, μαθηματικός, Αλέκος Καλλίνικος, διευθυντής χειρουργικής κλινικής στο Νομαρχιακό νοσοκομείο Καφαλονιάς, Ευανθία Καμινάρη, λογίστρια στη ΔΕΗ, Τζόγια Καππάτου, στην Πολυτεχνική Σχολή του πανεπιστημίου της Πάτρας, Γιάννης Κουβαράς, ιατρός, Βαγγέλης Κουρής, δικηγόρος, Γιάννης Κρούσος, καφεπαντοπώλης, Ελένη Παπαδήμα, φιλόλογος, Μέλπω Λεκατσά, φαρμακοποιός, Σπύρος Λυκιαρδόπουλος, ιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο Κεφαλονιάς, Σπύρος Λυκούδης, νομικός, Σπύρος Μαγουλάς, επιχειρηματίας, Διονύσης Μαρκαντωνάτος, ποιητής, Παναγής Μεταξάς, καθηγητής Κέντρου αγγλικής γλώσσας στο Αργοστόλι, Ευτυχία Μπεκατώρου, Επαγγελματίας, Μαριάνθη Παγουλάτου, δημοσιογράφος της Γενικής Γραμματείας – Ενημέρωσης, Γιώργος Παϊζης, μαθηματικός στην Β!θμια εκπαίδευση, Γιώργος Παπαγιανόπουλος, αρχιτέκτων στο ΥΠΕΧΩΔΕ – συγγραφέας, Πέτρος Πετράτος, φιλόλογος στη Β!θμια εκπαίδευση, Βασίλης Πινιατώρος, ελεύθερος επαγγελματίας, Γεράσιμος Ποταμιάνος, εμπειρογνώμως Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Γεράσιμος Ρηγάτος, Επίκουρος καθηγητής Ογκολογίας, επίτιμος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Καίτη Σταματάτου, Αρχιτέκτων, Βασίλης Στεφάτος, πολιτικός μηχανικός, Ελένη Χιόνη, ελεύθερη επαγγελμιατίας, Γιάννης Φαρακλός, δικηγόρος, Γεράσιμος Φραντζιός, ψυχίατρος, Γιάννης Ψαρράς, πολιτικός μηχανικός, κι΄ακόμη αυτοί που έχουν φύγει πλέον από την ζωή. Νίκος Αντωνάτος, Διονύσης Αυγερινός, Βασίλης Βαγγελάτος, Χάρης Γαϊτανίδης, Δημήτρης Κουγιανός, Σπύρος Κουτσουβέλης, Τάσος Λουκέρης, Νίκος Λυκιαρδόπουλος, Τάκης Μορφωνιός, Σπύρος Μοσχονάς, Στέφαλος Μπεκατώρος, Αποστόλης Μπερδεμπές, Νίκος Παγουλάτος, Βαγγέλης Ρωμανός, Γιώργος Σκιαδαρέσης, Βασίλης Στεργιώτης και Βαγγέλης Τουμάσης.

Το Πολυτεχνείο, αναφέρεαι στο βιβλίο, ήταν ένα κορυφαίο, σύνθετο, πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό γεγονός. Σφράγισε ανεξίτηλα, όχι μόνο τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας αλλά και την προσωπική ζωή του καθ΄ενός μας.
Συγκλονιστική η μαρτυρία του Αλέκου Καλαφάτη, ο οποίος ήταν ακριβώς πίσω από την κεντρική είσοδο του Πολυτεχνείου, στην οδό Πατησίων, την ώρα που το τανκ την γκρέμιζε. Το τανκ ξεκινά, εισβάλει. Δυό εικόνες μου είναι ακόμη ξεχωριστές. Η πρώτη. Μιά κοπελιά είναι ακριβώς μπροστά μου, στο ένα – δυό μέτρα. Από την εισβολή του τανκ ανατρέπεται και όπως γέρνει προς τα πίσω με τα χέρια σηκωμένα, στο πρόσωπό της υπάρχει απερίγραπτη σαστιμάρα, απόγνωση, ενώ το πρόσωπό της γυαλίζει από τους προβολείς. Η δεύτερη. Κοιτάζω δίπλα μου κι’ ο Γιάννης έχει εξαφανιστεί.
Μιά ακόμη τραγική μαρτυρία του Βαγγέλη Κουρή, δικηγόρου σήμερα στην Αθήνα.
Στο στρατόπεδο πεζοναυτών στο Μπογιάτι, εκεί οδηγήθηκαν όσοι συνελήφθησαν στο Πολυτεχνείο, ο τύρρανος δοκίμασε όλα τα μέσα βασανισμού αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ο ήρωας Κάππος δεν λύγισε. Οι δήμιοι από την οργή τους του έκοψαν κομμάτι από το πρόσωπο με σκαρπέλο και του πολτοποίησαν το χέρι με σιδερολοστό.
Η Ελένη Λαδά – Παπαδήμα, φοιτήτρια της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας και φιλόλογος σήμερα καταθέτει. Η αστυνομία διαλύει βίαια κάθε ομόδα που προσπαθεί να φτάσει στο Πολυτεχνείο. Δεν θέλουν άλλους μάρτυρες γιά τα φονικά τους εγκλήματα. Οι μάνικες πλένουν τους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο γιά να εξαφανίσουν τα αίματα.
Από την Μέλπω Λεκατσά, φοιτήτρια της φαρμακευτικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και φαρμακοποιό σήμερα διαβάζουμε στην κατάθεσή της. Εγώ συμμετέχω με άλλους φοιτητές της Ιατρικής στην οργάνωση του αυτοσχέδιου ιατρείου και φαρμακείου στον 1ο όροφο, που δυστυχώς πέρα από κάθε πρόβλεψη γέμισε με βαρειά τραυματισμένους και νεκρά άψυχα κορμιά μετά τις επτά η ώρα την Παρασκευή, από τις έξω συμπλοκές στους τριγύρω δρόμους. Ζω την απόλυτη φρίκη μπροστά στα διαμελισμένα μέλη νέων παιδιών.
Ο Βασίλης Στεφάτος, φοιτητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ τότε και πολιτικός μηχανικός σήμερα καταθέτει. Το Πολυτεχνείο ήταν ο τόπος, όπου εκφράστηκε η συμπυκνομένη αντίδραση της σπουδάζουσας νεολαίας απέναντι στην αιματοβαμένη και αμερικανοκίνητη χούντα.....Ο ηρωισμός, τα θύματα, οι νεκροί, η κτηνώδης επέμβαση και η ωμή βία των στρατοκρατών, .....συνετέλεσαν ώστε η εξέγερση να καταλάβει, από κείνες τις στιγμές, την κορυφαία θέση μεταξύ όλων των αντιστασιακών ενεργειών ενάντια στην απριλιανή δικτατορία.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η κατάθεση του Γιάννη Φαρακλού, φοιτητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τότε και δικηγόρου στην Αθήνα σήμερα. Βρισκόταν ακριβώς μπροστά στην κεντρική είσοδο του Πολυτεχνείου όταν το τανκ εισέβαλε. Η κεντρική πύλη γκρεμίζεται. Μαζύ της και δυό παλληκάρια από τους παραστάτες μέσα στο προαύλιο. Εμείς κραυγάζαμε. Τα παιδιά, τα παιδιά. Δολοφόνοι, φονιάδες.

Ατέλειωτες οι καταθέσεις των Κεφαλονητών και Ιθακήσιων, που φοιτητές κείνη την εποχή βρέθηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο γιά να προτάξουν τα στήθια τους στην δικτατορία του Παπαδόπουλου και του Πατακού. Και πως να τις αραδιάσει κανείς όλες αυτές. Αξίζει όμως να αναφερθούμε σαν επίλογο στην κατάθεση που έδωσε στο Δικαστήριο, ο αείμνηστος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κώστας Αλιβιζάτος ο οποίος έννοιωσε σαν καθήκον του κείνες τις μέρες να βρεθεί πλάϊ στους εξεγερμένους φοιτητές.
Σηκώθηκα γύρω στις 11.30-12 τη νύχτα από το κρεββάτι μου και μετέβην στο Πολυτεχνείο συνοδευόμενος από την σύζυγό μου. Μόλις έφτασα στο Πολυτεχνείο, στην πύλη, δεν συνάντησα αντίσταση. Ρώτησα γιά τραυματίες και νεκρούς. Έμαθα πως υπάρχουν τραυματίες και ένας νεκρός. Ο Β. Σταμούλης, φοιτητής Παντείου, υιός ιατρού από την Πάτρα, ο οποίος είχε βληθεί από σφαίρα στο λαιμό. Ο νεκρός μετεφέρθει στο Ρυθμιστικό, πάνω σε μιά πόρτα.Γύρω στη 1 ακούσαμε θόρυβο. Βρισκόμουν έξω από την αίθουσα της Σχολής καλών Τεχνών, αμέσως αριστερά μετά την είσοδο στο Πολυτεχνείο. Ο θόρυβος προήρχετο από στρατό. Εκείνη τη στιγμή θελήσαμε να φύγουμε με τη γυναίκα μου. Δεν ήταν δυνατόν γιατί οι πόρτες ήσαν κλειστές. Αμέσως μετά ακούστηκε ένας φοβερός κρότος. Το τανκ που είχε πλησιάσει ώρμησε στην κεντρική πύλη και την έρριξε κάτω, ενώ στα κάγκελα και πίσω από αυτήν υπήρχαν φοιτητές.
Γιά το βιβλίο του καθηγητή Πέτρου Πετράτου και γιά όλες τις μαρτυρίες και καταθέσεις που περιέχονται σ΄αυτό, θα μπορούσε κανείς να μιλάει μέρες, βδομάδες μήνες. Ο Πέτρος Πετράτος, με το βιβλίο του αυτό, μετά από 36 χρόνια, μας ξαναφέρνει στις μέρες εκείνες και μας γεννάει ένα μεγάλο γιατί; Κείνη τη νύχτα της 17ης Νοέμβρη του 1973, το τανκ της χούντας δεν γκρέμισε την πόρτα του Πολυτεχνείου. Γκρέμισε την Ελλάδα.