Επτανησιακή Λογοτεχνία

Η ανάπτυξη των ελληνικών γραμμάτων στα Εφτάνησα, μέσα από τις διάφορες ξένες κατοχές που κατά μεγάλα διαστήματα γνώρισαν τα νησιά δημιούργησαν την λεγόμενη «Επτανησιακή Σχολή»
Είναι πλέον γεγονός σήμερα ότι τα Εφτάνησα είχαν αναπτύξει μια ιδιαίτερα δική τους ξεχωριστή λογοτεχνία. Μια λογοτεχνία που μπορεί να δείχνει καθαρά πόσο πολύ επηρεασμένη είναι από τους ξένους καταχτητές, χωρίς βέβαια αυτό να θεωρείται σαν ένα κάποιο μειονέκτημα αλλά περισσότερο, μπορεί να πει κανείς ότι δείχνει να αποτελεί ένα ξεχωριστό προτέρημα. Απόδειξη τούτου ότι κατά το διάστημα της Ενετοκρατίας στα Εφτάνησα θα κάμει την εμφάνιση του ένας μεγάλος αριθμός λογίων των ελληνικών γραμμάτων.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα ήταν αυτή η χρονική περίοδος, που αποτέλεσε το κέντρο γύρω από το οποίο αναπτύχθηκαν στα Εφτάνησα λογοτεχνικοί κύκλοι οι οποίοι, όπως ήταν επόμενο αποτέλεσαν το ενδιαφέρον των επιστημόνων και των ερευνητών.
Η λογοτεχνική αυτή κίνηση ανέδειξε τα μεγάλα πρόσωπα της λογοτεχνίας των νησιών του Ιονίου αλλά και σημαντικότερα θέματα της Επτανησιακής Σχολής.

Αδιαμφισβήτητα υπήρξε μεγάλη η προσφορά του Διονυσίου Σολωμού στην διαμόρφωση της Επτανησιακής Λογοτεχνίας. Αλλά και η συνέχεια που ακολούθησε με την σημαντική παρουσία του Ιάκωβου Πολυλά, του Λορέντζου Μαβίλη, του Κωνσταντίνου Θεοτόκη και πολλών άλλων, προσέδωσε νέα ανύψωση και μια διαδρομή προοδευτικής εξέλιξης στην Επτανησιακή λογοτεχνία.
Τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα που θα σημαδέψουν τον 18ο αιώνα είναι επόμενο να επιδράσουν και στα Εφτάνησα και μπορεί να πει κανείς ότι είναι αυτά τα γεγονότα που θα συμβάλουν στην γέννηση του εφτανησιακού πολιτισμού και κατ΄ επέκταση στην διαμόρφωση της επτανησιακής λογοτεχνίας.

Οι ερευνητές του Ιονίου χώρου, μέχρι σήμερα δεν έχουν μελετήσει όσο πρέπει τις σχέσεις Παιδείας και Λογοτεχνίας στα Εφτάνησα. Η καλλιέργεια της Παιδείας, η ίδρυση πνευματικών φορέων, πνευματικών εταιρειών και σωματείων, καθώς και η εκπαίδευση των Επτανησίων στο εξωτερικό προετοίμασαν το έδαφος για την εξέλιξη της ποίησης και του πεζού λόγου. Οι επιδράσεις της ιταλικής λογοτεχνίας σε μεταφράσεις των Επτανησίων λογοτεχνών και η καλλιέργεια της δημοτικής γλώσσας, της γλώσσας που πρώτος, θα μπορούσε να πει κανείς ότι εδίδαξε ο Διονύσιος Σολωμός, συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη της Επτανησιακής Λογοτεχνίας. Η Ιατρική Εταιρεία, η Ιονική Ακαδημία, η Βιβλική Εταιρεία, η Αναγνωστική Εταιρεία, η οποία σώζεται και λειτουργεί μέχρι σήμερα, η Φιλαρμονική Εταιρεία, η Εταιρεία Φιλομαθών, έχουν να επιδείξουν έργο μορφωτικό, έργο πατριωτικό, και η προσφορά τους έχει κριθεί σαν σημαντική στην Επτανησιακή Λογοτεχνία.

.

Μέσα στις αίθουσες της Αναγνωστικής Εταιρείας, που είχε ιδρυθεί στην Κέρκυρα, όταν ο χώρος λειτουργούσε σαν χώρος συνάντησης, ο φιλόσοφος Πέτρος Βραίλας, οι ιστορικοί, Ανδρέας Μουστοξύδης και Ιωάννης Ρωμανός, ο επιστήμων Ζαβιτσιάνος και στην συνέχεια οι Λορέντζος Μαβίλης, Ιάκωβος Πολυλάς και Κωνσταντίνος Θεοτόκης πέρασαν μέρες ατέλειωτες εκεί και ήταν εκεί, στις αίθουσες της Αναγνωστικής Εταιρείας που ο χαρακτήρας τους ζυμώθηκε κι έδωσε μορφή στο λογοτεχνικό έργο τους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους Επτανήσιους λόγιους δόθηκε στο σημαντικό εργαλείο της λογοτεχνίας. Στην γλώσσα. Με γενάρχη, δάσκαλο και μεγάλο οδηγητή τον Διονύσιο Σολωμό, η ζωντανή γλώσσα του λαού, η γλώσσα η δημοτική, διαδραμάτησε τον σπουδαιότερο ρόλο στην διαμόρφωση της Επτανησιακής Λογοτεχνίας. Ο κοινός αγώνας όλων αυτών των φορέων είχε σαν αποτέλεσμα την αναγνώριση της ελληνικής γλώσσας στα Εφτάνησα.

Η κατοχή των νησιών από τους Γάλλους αναμφισβήτητα θα δώσει μια καινούργια ώθηση στην πρόοδο της εφτανησιακής λογοτεχνίας και θα είναι αυτή που θα συμβάλει σημαντικά στην ίδρυση της Ιόνια Ακαδημίας. Της Ακαδημίας που υπήρξε ένα όραμα του Ιωάννη Καποδίστρια και έγινε πραγματικότητα από τον μεγάλο έρωτα του Φρειδερίκου Γκίλφορντ για την Ελλάδα Στην Ιόνιο Ακαδημία από τους ιδρυτές της αποφασίστηκε ότι, ....η νέα ελληνική γλώσσα ήθελε είσθαι το μόνο μέσον διά την παράδοσιν των μαθημάτων εις την Ακαδημίαν.

Ντένης Κονταρίνης