Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010

Μεγαλοβδομάδα στην Κεφαλονιά

Κεφαλονιά. Το νησί με την πλέον παράξενη ομορφιά. Το πιο ιδιόμορφο νησί του Εφτανησιακού συμπλέγματος. Το νησί όπου τα επώνυμα όλων των κατοίκων τελειώνουν σε «ατος» π.χ. Βασιλάτος ενώ τα χωριά τους σε «ατα» Κουρουκλάτα, Φαρακλάτα
Σε όλη την Κεφαλονιά μπορεί να πει κανείς ότι οι εκδηλώσεις για την Μεγάλη βδομάδα και το Πάσχα είναι σχεδόν οι ίδιες με τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου
Υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στο Αργοστόλι. Την Μεγάλη Πέμπτη έβαφαν τα αυγά και κρατούσαν το πρώτο πιστεύοντας ότι έχει κάποιες θαυματουργές ιδιότητες. Την Μεγάλη Παρασκευή εθεωρείτο κακό να τρυπηθεί κανείς και η πληγή να βγάλει αίμα. Πολλοί έπιναν λίγο ξύδι σε ανάμνηση του «χολή και όξος».

Στα παλιά χρόνια για το Ληξούρι η μέρα της Λαμπρής ήτανε ξεχωριστή. Οι ενορίες συναγωνίζονταν για το ποιά θα κάνει την Ανάσταση πιο αργά. Το θεωρούσαν προτέρημα να είναι οι τελευταίοι που θα πούνε το «Χριστός Ανέστη» Γι’ αυτό και ο παπάς διάβαζε όσο μπορούσε πιο αργά το Ευαγγέλιο, για να καθυστερήσει τη στιγμή της κορύφωσης
Στον Αρχάγγελο γινόταν η τελευταία Ανάσταση και για αυτό ήτανε και η πιο επίσημη και δημοφιλής. Ο κόσμος προσερχόταν με το πλέον επίσημο ένδυμά του αλλά και τριζόνια, στάμνες και φυσικά βαρελότα
Όταν γέμιζε η εκκλησιά ο παπάς έβγαινε στην Ωραία Πύλη για το «Δεύτε λάβετε Φως»
Η φωτιά αναβόταν επί τόπου με «αφόρια κιάκια» (σπίρτα αμεταχείριστα) για να είναι βέβαιοι όλοι ότι είναι γνήσιο το νέο φως. Ύστερα κατέβαινε αργά τα σκαλοπάτια και με το χρυσό Ευαγγέλιο στο στήθος τραβούσε προς την έξοδο. Ακολουθούσε ο Σταυρός της Αποκαθήλωσης και η εικόνα της Ανάστασης. Πάντοτε καθυστερούσε να πει το Χριστός Ανέστη σε βαθμό που εδιαμαρτύροντο και εφώναζαν οι πιστοί.
Την στιγμή που επιτέλους όλοι περίμεναν με το «Χριστός Α....» γινότανε πανικός. Τίποτα άλλο δεν ακουγόταν από τα σμπάρα και τα τριζόνια Πολλοί χτυπούσαν σανίδια πάνω στους τοίχους της εκκλησιάς. Όλοι έκαναν θόρυβο με όποιο τρόπο μπορούσαν για να εκδηλώσουν τη μεγάλη χαρά και να ξεσπάσουν από την κατάνυξη των ημερών.
Στην συνέχεια κατά την είσοδο στην εκκλησία είχαμε ένα ιδιαίτερο τελετουργικό (αναπαράσταση) το οποίο μας δίνει ο Ανδρέας Λασκαράτος στα «Μυστήρια της Κεφαλονιάς»
«o παπάς αρχίζει την Ακολουθία όξου στο δρόμο. Κάνει έπειτα να μπει μέσα και η θύρα κλείεται στα μούτρα. Ένας είναι μέσαθε και υποκρίνεται το Διάολο και ο παπάς έξουθε υποκρίνεται το Χριστό. Η εκκλησιά υποτίθεται να είναι η Κόλαση. Ο Χριστός θέλει να μπει να ελευθερώσει τους κολασμένους. Ο Διάολος δεν τον αφήνει. Να στο ύστερο ο
Χριστός νικάει και μπαίνει».
Επίσης ο μεγάλος σατυρικός του Ληξουρίου μας δίνει για τη συνέχεια της λειτουργίας μετά την Ανάσταση.
.
«Ο παπάς ξακολουθάει τη λειτουργία του ή τουλάχιστο υποτέθεται πως θέλει να την ξακολουθάει. Ποιός τον ακούει; Οι πιστολιές πέφτουνε μεσ’ την εκκλησιά σα σε πόλεμο. Τα βαρελότα τρομάζουνε την εκκλησιά όλη, τα τρικιτρόκια ριμένα μεσ’ στους ανθρώπους πηδούνε σηώντας και κάνουνε ανάβλιαξη, οι ζουρλορουκέτες πετούνε και βγάζουνε μάτια. Τα παιδιά τσακόνωνται και γροθίζονται, οι μεγάλοι φωνάζουν τάχατες για ησυχία και οι φωνές τους αξαίνουνε την ανάβλιαξη. Βρισιές, φοβέρες, τσακωμάρες, παρατρεξίματα και η ώρα έρχεται για το Ευαγγέλιο».
Ένα ακόμη έθιμο που δυστυχώς ανήκει στο παρελθόν είναι αυτό της στάμνας. Λίγοι γνωρίζουν ότι το έθιμο που συναντάμε σήμερα στην Κέρκυρα δεν είναι αποκλειστικά της περιοχής. Αντίθετα υπήρχε σε όλα τα Επτάνησα από την περίοδο της Ρωμαιοκαθολικής κυριαρχίας στην οποία και έχει τις ρίζες του. Η τελευταία αναφορά για το συγκεκριμένο έθιμο που υπάρχει σε ιστορικές πηγές, χάνεται κάπου στα 1829. Τότε οι Κεφαλλονίτισσες έριχναν στάμνες από τα μπαλκόνια, όπως ακριβώς σήμερα οι Κερκυραίες, για να γιορτάσουν την Ανάσταση του Ιησού. Το έθιμο πιθανότατα ατόνησε κατά την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα και σήμερα δεν υπάρχουν κατάλοιπα σε κανένα μέρος του νησιού.Αμέσως μετά το Χριστός Ανέστη η νηστεία τερματίζεται. Οι πιστοί επιδίδονται σε γλέντι που περιλαμβάνει απαραίτητα τα πασχαλινά αυγά, κουλουράκια της Λαμπρής μα πάνω απ’ όλα το πασχαλινό σουβλιστό αρνί το μεσημέρι της Κυριακής. Η χαρά και το πανηγύρι στο μεγαλείο του για να γιορτάσουν όλοι μαζί την νίκη του Θεανθρώπου απέναντι στον θάνατο.

Πηγές
Kefalonitis.com

13 σχόλια:

  1. πως θα ηθελα να παω φετος στο νησι αλλα δυστυχως δε γινεται... το πασχα στο νησι ειναι τελειο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σπύρος ΔαρσινόςΔευτέρα, Μαρτίου 22, 2010

    Ντένη πολλά από αυτά τα έθιμα τα είχαμε και εμείς στην Πελοπόνησο.
    Θυμάμαι βάζαμε έναν μεγάλο και μας αγοραζε μπαρούτι και χαρτί σκληρό και φτιάχναμε τρίγωνα μια δυό εβδομάδες πριν από την Ανάσταση.Το τι γινόταν με το Χριστός Ανέση δεν λέγεται.Μολις τελειώναμε στον προαύλιο χώρο με τις στράκα στρούκες μπαίναμε πάλι στην εκκλησία για το τέλειωμα της λειτουργίας κι αμέσως βγάζαμε κουλούρια από τις τσέπες μας που τα είχαμε βουτήξει κρυφά από τη μάνα μας εκει που τα ειχε σκεπασμένα στην πιατέλα της τραπεζαρίας και μασουλάγαμε κρυφά μέσα στην εκκλησία.Φεύγαμε για το σπίτι κατα τις 1 και 30 μετά τα μεσάνυχτα , από τα ολοσκότεινα δρομάκια του χωριου μας ,με την φλόγα της Ανάστασης προφυλαγμένη στις χουφτίτσες μας ...
    Αθώα χρόνια.Ομορφα χρόνια....
    ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΆ ΦΙΛΕ ΜΟΥ ΠΟΥ ΜΟΥ ΤΑ ΘΎΜΙΣΕΣ
    ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΣΕΝΑ, ΣΤΗΝ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΣΚΟΡΠΙΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. τα κόκκινα αυγά μου θύμησαν τη λαμπρή, μετά η μπαρούτη, (μαύρη, κίτρινη, μακαρονέ, κορέλια, πλακέ από οβίδες κανονιών) άφθονη από τα Ιταλικά λάφυρα, τα βαρελότα σκάγανε ο κόσμος τρόμαζε,
    Πολλά παιδάκια λαβωμένα, χωρίς δάκτυλα, με ένα μάτι από τη χρήση της μπαρούτης
    Μετά στο σπίτι η φτώχεια φαγητό της τσερέπας, μας έδιναν κόκκινα αυγά όταν λέγαμε τα κάλαντα του "Λαζάρου" το Τα πάθη του Χριστού (σήμερα μαύρος Ουρανός σήμερα μαύρη μέρα...)
    Μετά φίλε μου αρχές του 1949 όλα εξαφανήστικαν, δεν ξανάζησα πάσχα κόκκινα αυγά,

    Για 14 χρόνια στα ποντοπόρα πλοία, μια στην Ινδία, μια στον ειρηνικό, δεν κρατούσαμε Θρησκευτικό ημερολόγιο, πληρώματα στα βαπόρια από κάθε εθνικότητα, μετά στην λατινική Αμερική, αυτοί το πάσχα πάνε στην θάλασσα για μπάνιο και τρώνε ψάρια...

    Οπότε στη Νέα Υόρκη ξανά είδα την λαμπρή μας.

    Ντένη πολύ γραφική η δημοσίευση σου για την Κεφαλονιά μας.
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητή μου pansofix πραγματικά το Πάσχα στο νησί είναι τέλειο. Γιατί δεν πηγαίνεις αφού είσαι κοντά;
    Τι να πούμε εμείς από τις ξενητιές μας Θα μας έχεις κανένα καλό γλυκό;
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ν' αρχίσω με τις ευχές μου αγαπητέ Σπύρο σε σένα και την οικογένειά σου αν και από τούτη τη στήλη πριν από την Ανάσταση θα στείλω τα χρόνια πολλά σε όλους τους φίλους
    Πράγματι πολλά έθιμα είναι τα ίδια σε όλη την Ελλάδα Με τα Εφτάνησα υπάρχει η διαφορά σε πολλα αφού είναι κατάλοιπα των λαών που τα κατέκτησαν. Κι΄είναι αυτά που κάνουν τις γιορτές διαφορετικές.
    Θα τα πούμε την άλλη Τετάρτη
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Τα ίδια είχαμε κι΄εμείς φίλε Γαβρίλη Ένα θύμα του μπαρουτιού της Ανάστασης είμαι κι' εγώ με τα πόδια μου μαυρισμένα από το κάψιμο.
    Όσο γιά φαγητό ξέχασέ το Το ωραιότερο Πάσχα το πέρασα μέσα στο Φρούριο της Κέρκυρας πριν από τον πόλεμο όπου πήγανμε επίσκεψη και οι φαντάροι έψηναν περίπου είκοσι αρνιά Καταλαβαίνεις τι έγινε Φάγαμε και πήραμε και μαζύ μας. Κι΄όμως Αυτά τα χρόνια ακόμη μας γεμίζουν φίλε μου
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ...Το Κόκκινο!

    του αίματος, των χειλιών, της Ανάστασης...
    Κόκκινο! κι έρχεται σε λίγο.
    Καλή Ανάσταση, λοιπόν, σε όλους σας,
    Υιώτα
    αστοριανή
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητή μου Υιώτα
    Αυτό είναι το έντονο χρώμα της ελληνικής Πασχαλιάς
    κι΄είναι αυτό το κόκινο χρώμα που δίνει στη μεγάλη γιορτή μιά ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια
    Νάσαι καλά\Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αγαπητέ φίλε Ντένη αυτη η εικόνα με τα πασχαλιάτικα αυγά είναι καταπληκτική,πάντα μας φυλάς κάτι ωραίο.Σε ευχαριστούμε.Κατάφερες να με φέρεις πίσω πολλές δικαετίες όταν παιδάκι στο χωριό της μάνας μου στην πανέμορφη τότε προσεισμικιά Σκάλα η θειά μου με έπαιρνε και πηγαίναμε την Μεγάλη Πέμπτη πρωϊ πρωϊ στο περιβόλι που είχε τις κότες να μαζέψουμε τα λαμπριάτικα αυγά.Έτσι τα λέγαμε.Εγώ κρατούσα ένα μικρό καλαθάκι στο χέρι.Το γέμιζα αυγά σπό τη φωλιά, πόσα ουκ έστιν αριθμό έχανα το μέτρημα.Το μικρό μου χέρι δεν μπορούσε να κρατά το καλάθι και το έπαιρνε η θειά .Στο σπίτι ήταν έτοιμη η κόκκινη βαφή μαζεμένη μέρες πριν από χόρτα της θάλασσας για να τα βάψουμε.Το χρώμα ήταν καταπληκτικό δεν μπορείται να το φανταστείται, το ίδιο ξεχωριστή και η γεύση.Στο σπίτι γινόταν πανηγύρι με τα ξαδέρφια μου κι έπειτα στην Ανάσταση άρχιζε το άλλο πανηγύρι του τσουγκρίσματος και σε λίγο τα περισσότερα αυγά ήταν σπασμένα. Αρνια δεν σουβλίζαμε εμείς ουτε στο δικό μου χωριό ουτε στη Σκάλα και γενικά νομίζω στο νησί,δεν ήταν διαδεδομένοτο έθιμο .Πιστεύω ότι το σούβλισμα του αρνιού ήρθε από τη Στερά Ελλάδα .Εμείς το ψήναμε στο φούρνο με πατάτες.Όμορφες αναμνήσεις ,αλλά και έθιμα που δυστυχώς τοίνουν πολλά να εξαλειφθούν .Ευχομαι σε όλους χρόνια πολλά και οι μέρες σας από εδώ και εμπρός να είναι λαμπρές ,όπως λέμε κι εμείς το Πάσχα, Λαμπρή .Κατερίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Τι υπέροχα όλα τα της Λαμπρής έθιμα κ. Ντένη που γράφετε! Μοσχοβολιά το Πάσχα. Κάθε τόπος με τα έθιμά του κάθε άνθρωπος με τις θύμησές και τα βιώματά του.
    Πολλούς χαιρετισμούς και με υγεία να υποδεχτούμε και να διαβούμε τη Μεγάλη Εβδομάδα. Την Εβδομάδα που κάθε ψυχή υποκλίνεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αγαπητή Κατερίνα
    Είναι αλήθεια ότι τούτες οι μέρες σε μας τους μεγάλους ξυπνούν τις παιδικές μας αναμνήσεις που πολλές φορές δεν είναικαι τόσο όμορφες όσο οι δικές σου που έζησες την μεταπολεμική Ελλάδα
    Όσο γιά τα έθιμα διαφέρουν από τόπο σε τόπο αλλά είμαστε εμείς οι άνθρωποι που τα μεταφέρουμε από τόπο σε τόπο
    Πάντως οι μέρες αυτές μετράνε πάρα πολύ όμορφα στη ζωή μας και αξίζει να τις απολαμβάνουμε
    Χρόνια σου πολλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλώς την αγαπητή μας Μαριάνθη
    Φυσικά και είναι υπέροχα όλα τα έθιμα της Λαμπρής. Και φυσικά κάθε τόπος έχει τα δικά του και οι άνθρωποι τα τηρούν ευλαβικά
    Και αυτό είναι που μετράει Γιατί η ομορφιά κάθε γιορτής είναι τα έθιμα και οι παραδόσεις
    Χρόνια σου πολλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή