Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2010

Άγγελος Σικελιανός

Ο ποιητής, ο οραματιστής, ο άνθρωπος

Η Λευκάδα, το πανέμορφο αυτό νησί του εφτανησιώτικου συμπλέγματος, ξέχωρα από τις αμέτρητες ομορφιές του μας έχει χαρίσει και αρκετούς ανθρώπους φωτισμένους στο πνεύμα, ανθρώπους των γραμμάτων, που μας έχουν δοξάσει παγκόσμια.
Ανάμεσα σε όλους αυτούς μια θέση ξεχωριστή κατέχει ο Άγγελος Σικελιανός.
Ο άνθρωπος που ύψωσε στα ουράνια την τέχνη της ποίησης. Ο μεγάλος τεχνίτης του λόγου. Ο δυναμικός και ορμητικός στους στίχους στη γλώσσα αλλά και στις ιδέες.
Στις 15 Μαρτίου του 1884 θα δει το φως του κόσμου στη Λευκάδα όπου και θα μεγαλώσει εκεί, μέσα στη λευκαδίτικη φύση και την πνευματικότητα της οικογένειάς του, αφού από το μέρος της μητέρας του, Χαρίκλειας Στεφανίτση, συγγενεύει με τον Βαλαωρίτη.

Τελειώνοντας τα γυμνασιακά του χρόνια σε ηλικία 16 χρόνων θα πάει στην Αθήνα να σπουδάσει νομικά. Όμως θα στραφεί προς τις τέχνες και θα εντυπωσιάσει τους λογοτεχνικούς κύκλους με την μόρφωσή του και την τέλεια στιχουργική του.
Η γνωριμία του με την Eva Palmer, την νεαρή Αμερικανίδα που σπούδαζε ελληνική αρχαιολογία στο Παρίσι θα καταλήξει σε γάμο που θα γίνει το 1907 στην Αμερική ενώ τον επόμενο χρόνο θα εγκατασταθούν στην Αθήνα. Ο γάμος αυτός θα αποτελέσει έναν σταθμό στη ζωή του, αφού θα του προσφέρει την οικονομική άνεση ώστε να αφοσιωθεί στην ποίηση και στους οραματισμούς του.

Το 1909 κάνει την πρώτη του θριαμβευτική είσοδο στην ελληνική ποίηση με τη συλλογή “Αλαφροΐσκιωτος” ένα πραγματικά ποιητικό φανέρωμα, ένα μεγάλο ποίημα. συνθετικό.

Εμέ, λεχώνα η μάνα μου
Στη μπόρα τη μαρτιάτικη
που’χε τα ουράνια ανοίξει
εσηκώθει και με πήρε στην αγκάλη της
τον πρώτο κεραυνό γιά να μου δείξει.

Το έργο του αυτό προκαλεί το γενικό ενδιαφέρον και αποτελεί το φιλολογικό γεγονός της χρονιάς αλλά και σταθμό στην ιστορία των ελληνικών γραμμάτων.
Θα ήταν γύρω στα 1910 που συνέλαβε την «Δελφική Ιδέα» όμως η συνεχής ενασχόλησή του με την ποίηση τον εμποδίζει να προχωρήσει στην πραγμάτωση της ιδέας αυτής. Η ιδέα αυτή ξεκινάει από την αρχαία ελληνική πνευματική ατμόσφαιρα που απασχόλησε βαθειά τον Σικελιανό και του γέννησε την ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας ικανός να συνθέσει τις αντιθέσεις των λαών. Αυτή ήταν η Δελφική Ιδέα

Η περίοδος 1922 – 1939 που έκλεινε μέσα της όχι μόνο τα μεγάλα εθνικά μας γεγονότα αλλά και τα διεθνή, και τις επιπτώσεις τους πάνω στους λαούς θα ωριμάσουν μέσα του την Δελφική Ιδέα Όλων αυτών των αγώνων σαν πρακτικό αποτέλεσμα θα υπάρξει μόνο ένα πλήθος άρθρα, μελέτες και διαλέξεις και οι δύο θριαμβευτικές παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη και των Ικέτιδων του Αισχύλου.
Ο Σικελιανός μελέτησε τους Ορφικούς και Πυθαγόρειους λυρικούς ποιητές αλλά μελέτησε και την Αγία Γραφή. Πληθωρική και έντονη προσωπικότητα ο Σικελιανός εμπνέεται από δύο ιδανικά. Την αρχαιότητα και τον Χριστιανισμό. Το έργο του διακρίνεται από έναν έντονο λυρισμό και έναν ιδιαίτερα γλωσσικό πλούτο.
Δεινός ρήτορας δημιουργεί ενθουσιασμό με τις ομιλίες του και ξεσηκώνει τα πλήθη.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πνευματική Αντίσταση του λαού. Στην κηδεία του Κωστή Παλαμά θα απαγγείλει τον επικήδειο που είναι ένα ποίημα που ο ίδιος έχει γράψει και η απαγγελία του θα ξεσηκώσει τα πλήθη.

“Ηχήστε οι σάλπιγγες...Καμπάνες βροντερές
Δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα.
Βογγήστε τύμπανα πολέμου...οι φοβερές σημαίες
Ξεδιπλωθείτε στον αέρα.
Σ΄αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα”

Η κηδεία του Παλαμά έχει μείνει στην ιστορία της χώρας μας σαν η μεγαλύτερη αντικατοχική συγκέντρωση.

Γνήσια ελληνική ψυχή ο Σικελιανός φλεγότανε από αγάπη για τον τόπο του. Έτσι η ποίησή του κουβαλά στα φτερά της το μεγαλείο του ελληνισμού. Με τα γραφόμενά του ανάστησε την ιστορία, τις ηθικές αξίες, τους ελληνικούς μύθους, τις ιδέες, τα οράματα και τα όνειρα των Ελλήνων. Μπορεί να πει κανείς ότι ήταν ένας ποιητής μπροστά από την εποχή του.
Ο μεγάλος αυτός οραματιστής, ο ποιητής, αλλά και ο άνθρωπος θα αφήσει την τελευταία του πνοή στις 19 Ιουνίου του 1951 στην Αθήνα και θα ταφεί στους Δελφούς σύμφωνα με την επιθυμία του.


Ντένης Κονταρίνης

21 σχόλια:

  1. Πράγματι, Ντένη, ήταν ένας από τους κορυφαίους ποιητές μας! Παράδειγμα πνευματικού ανθρώπου με οικουμενική απήχηση!

    Και θα μου επιτρέψεις να συμπληρώσω εδώ πως ο Άγγελος Σικελιανός προτάθηκε όχι μία αλλά δυο φορές για το βραβείο Νόμπελ! Τη δεύτερη από κοινού με τον άλλο μεγάλο (και φίλο του) Νίκο Καζαντζάκη.
    Αλλά εκείνα τα χρόνια η Ελλάδα είχε τις μαύρες της... Δυστυχώς!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ντένη, θα ήταν παράληψη να μην αναφέρουμε το πιο εμβληματικό ποίημα του Σικελιανού που είναι το:
    Πνευματικό εμβατήριο το οποίο μελωποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης και το ακούμε σε ζωντανή εκτέλεση από τον Pieter Hendriks.

    Να και οι στίχοι:

    Ομπρός. βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω απ΄ την Ελλάδα
    Ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω απ' τον κόσμο!
    Τι, ιδέτε, εκόλλησεν η ρόδα του βαθιά στη λάσπη,
    κι α, ιδέτε, χώθηκε τ' αξόνι του βαθιά μες στο αίμα!

    Ομπρός, παιδιά, και δε βολεί μοναχός του ν' ανέβει ο ήλιος
    σπρώχτε με γόνα και με στήθος να τον βγάλουμε απ' τη λάσπη,
    σπρώχτε με στήθος και με γόνα, να τον βγάλουμε απ' το γαίμα.
    'Δέστε, ακουμπάμε απάνω του ομοαίματοι αδερφοί του!

    Ομπρός, αδέρφια, και μας έζωσε με τη φωτιά του,
    ομπρός, ομπρός, κ' η φλόγα του μας τύλιξε, αδερφοί μου!

    Ομπρός, οι δημιουργοί!... Την αχθοφόρα ορμή Σας
    στυλώστε με κεφάλια και με πόδια, μη βουλιάξει ο ήλιος!


    Είναι συγκινητικό, δίχως άλλο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απο τα Εφτάνησα ηταν ο Σικελιανος Ντενη μου;

    Δεν το ηξερα, ευχαριστω που μου το ειπες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ...πολύ καλή ανάρτηση! Πολλοί την χρειάζονται!
    και πόσα ακόμη σοβαρά κι απόκρυφα για τον "άδωνη" της ελληνικής ποιητικής εκπροσώπησης...
    Σχεδόν ταυτόχρονα, είχε κι έναν άλλο "μεγάλο" τον Φοίβο Δέλφη, μα τον έφαγε η αντιζηλία που είχαν...
    "ιστορία" που επαναλαμβάνεσαι...
    όσο για κάποιον άλλο φίλο του, νομίζω Κουκς (μα δεν είμαι σίγουρη για το όνομα... είναι θαμμένος εκεί πλάι, στον Σικελιανό), είναι ο ονειροπόλος Μέντωρ των εορτών, μετέπειτα "Σικελιανών"...
    Φυσικά, οι Έλληνες που Τον λάτρεψαν, ...δεν αναφέρουν αυτόν τον φιλέλληνα!!!

    Όσο και για σένα, σε χάρηκα,ντυμένο σαν ...γαμβρό (!) με την όμορφη συμβία σου, στην γιορτή των Κεφαλλήνων,(Αστόρια...)
    Γεια σου, για τώρα,
    Υιώτα
    Αστοριανή,
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ντένη ,απο τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα ,υπέροχη η ανάρτησή σου

    ...Ἐκεῖθεν᾿ ἔρχομαι σ᾿ Ἐσέ, ποὺ ὁ θάνατός μου κ᾿ ἡ ζωὴ
    διπλό μου φέγγει ἀστέρι.
    μὰ γίνοντ᾿ ἕνα μέσα μου καὶ τὰ τυλίγει μία πνοὴ
    σὰ Σοῦ κρατῶ τὸ χέρι..Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ακόμη μια αξιόλογη ανάρτηση κ. Ντένη για έναν από τους γίγαντες του πνεύματος και του πολιτισμού της Ελλάδος αλλά και της οικουμένης.
    "Αλλά εκείνα τα χρόνια η Ελλάδα είχε τις μαύρες της..."
    λέει ο Στράτος μας. Θέλω να συμπληρώσω αφού συμφωνήσω μα και πότε δεν έχει τις μαύρες της η Ελλάδα σε θέματα πνευματικότητας και πολιτισμού επί της ουσίας και του βάθους και όχι της επιδείξεως και της υλικής απολαβής; Δεν προχωρώ τη σκέψη μου γιατί ανοίγει άλλο θέμα.
    Με συγκινεί πάντως κάθε αναφορά στο Σικελιανό καθότι είναι ο ποιητής από τον οποίο ξεκίνησα τη μύησή μου σε αναφορές και εργασίες για το έργο τους από τα πρώτα γυμνασιακά μου χρόνια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση.

    Τελευταία και όποτε βρίσκω χρόνο διαβάζω ένα τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού "ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ" αφιερωμένο στο Σικελιανό και από τα αγαπημένα που βρήκα του παππού μου.

    Εγώ τι παραπάνω μπορώ να προσέσω, όταν στον πρόλογο του τεύχους αυτού ο προσωπικός του φίλος Τ.Κ. Παπατζώνης το 1952 χαρακτηριστικά έγραψε: Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ λίγο άξιο για να προχωρήσω σε οποιαδήποτε κριτική του έργου του ΄Αγγελου Σικελιανού.
    Ελάχιστες είναι οι μορφές της νέας Ελλάδας που ξεχωρίσαν μέσα στα τελευταία 130 χρόνια: Σολωμός, Κάλβος, Παπαδιαμάντης, Παλαμάς, Καβάφης, Σικελιανός…»
    (σημ. γραμμένα το 1952)


    ΣΤΟΝ ΚΥΚΝΟ ΜΟΥ

    Γυναίκα κύκνε, που αρμενίζεις πλάϊ
    στη ζωή μου τώρα, αργά σα στη γαλήνη
    μιας λίμνης, που απ' τα βάθη της γελάει,
    γιατ' είναι ειρήνης δρόμος, κι' είναι κλίνη

    λατρείας πλατιά. Κι' αν κάποτε φυσήσει
    σφοδρός αγέρας και την άπλα εκείνη
    ταράξει από τα θέμελα, εμείς ίσοι
    και ακέραιοι, στη χαρά και στην οδύνη,

    κύκνε γυναίκα, με φτερό ανοιγμένο
    πλατύ θε να το οργώσουμε τ' αγέρι
    του μόχτου, και θα γίνει ευλογημένο.

    Κι' αδιάκοπα πετώντας, πάντα ταίρι,
    μεσ' τα ουράνια βαθιά, στο μοιραμένο
    στο δικό μας θα φτάσουμε τ' αστέρι!

    14-5-1935 Ανέκδοτο ποίημα

    Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ Στράτο.
    Φυσικά και έχω υπ' όψη μου τις δυό προτάσεις γιά το Νόμπελ και το πνευματικό εμβατήριο που πολύ σωστά αναφέρεις αλλά ο χώρος λίγος γιά έναν τόσο μεγάλο
    Στο μέλλον θα ξανώρθει.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Από την Λευκάδα ο μεγάλος μας ποιητής αγαπητή μου Ρίκη.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητή μου Κατερίνα
    Σ΄ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια.
    Σημαντική η πρόσθεση των στίχων του από σένα
    Νάσαι καλ'α
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Καλημέρα καλή μου Υιώτα.
    Πολύ σωστά επισημαίνεις ότι είναι λίγα ό,τι κι' αν πει κανείς γιά τον Σικελιανό Όμως μικρός ο χώρος γιά πιό πολλά. Στο μέλλον πάλι θα τα ξαναπούμε.
    Σ΄ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια.
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλή μου Εβελίνα
    Πραγματικά από τους πιό μεγάλους.
    Σημαντική η προσθεση των στίχων του από μέρος σου
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καλώς την αγαπητή μου Μαριάνθη
    Πραγματικά υπήρξε ένας γίγας του πνεύματος. Τα χάλια της πατρίδας μας τα αφήνω γιά το Καφενείο
    Χαίρομαι καλή μου φίλη που είχες τόσο σημαντική γνωριμία με το έργο του.
    Νάσαι καλά καλη μου. Την αγάπη μου στο Νίκο και τα μωρά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Καλη μου Γλαρένια χαίρομαι πού σε βλέπω στα Εφτάνησα.
    Δίκιο ο Παπατζώνης. Ποιός θα μπορούσε να γράψει γι΄αυτόν τον γίγαντα της ποίησης;
    Το τεύχος της Νέας Εστίας να το φυλάξεις Αυτό το περιοδικό είναι σήμερα ένα κειμήλιο. Εχω κι΄εγώ καμμιά δεκαριά
    Υπέροχος και ο Κύκνος που μας προσέφερες.
    Νάσαι πάντα καλά, ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ, Γλαρένια, κανένα άλλο όνομα;
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Μένω βουβή μπροστά στο μεγαλείο του ποιητή που με σημάδεψε με την πκηθωρικότητα του ταλέντου του, το εύρος του έργου του και την βαθειά θέληση του να αναβιώσει τους αρχαίους.
    Στη Λευκάδα κυκλοφορεί ο μύθος του ποιητή με τη "ζόρκα" την Εύα να καβαλούν άλογα μέσα στο χειμώνα και να τρέχουν σαν τους ανέμους.
    Είμαι ποτισμένη απο τον ποιητή και την αλιούρ του.
    Το σπίτι μου είναι 100 μέτρα απο την ρποτομή του στην Αθήνα.
    Και η μουσική επένδυση εκπληκτική.
    Μπράβο σας. Μου φτιάξατε τη μέρα που είναι σκοτεινή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ακόμη και το νέο μου βιβλίο κοσμείται απο ένα στίχο του ποιήματός του Η ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ.
    Σικελιανός. Φευγάτος, κορυφαίος, Θεός!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Αγαπητή Ιουστίνη.
    Όσα και να γράψει κανείς γιά τον Σικελιανό είναι λίγα.
    Θα προσπαθήσω στο μέλλον να κάμω άλλη μιά παρουσία.
    Σ΄ευχαριστώ γιά την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια.
    Το μπράβο σου το μοιράζομαι με τον φίλο Στράτο
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ελληνολατρης κατ΄εξοχη ο Σικελιανος αφιερωνει
    ενα μεγαλο ποιημα "το ταχυδρομικο περιστερι" *
    στη Βασω Κατρακη, τουτη την επιβλητικη μορφη
    της Χαρακτικης. Μια αναφορα στον αγγελιοφορο
    που ξεπληρωσε τη πολεμικη του αποστολη και με
    υστατη προσπαθεια, καταφερνει να γυρισει στη φωλια του οπου πεθαινει απο συγκοπη:

    Κ΄Εσεις ανθρώποι, Εσεις ανθρώποι,
    - τάχατε μ΄ακουτε:-
    Πεθαινω κι΄ανασταινομαι....
    Μ΄ακουτε: Να την η υστερη πνοη μου
    για σας :

    "Ειρηνη!.. Ειρηνη!.. Ειρηνη!>."

    * Φιλολογικη Πρωτοχρονια 1950

    Δημητρης Κεφαλιδης - Γερμανια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Γειά σου φίλε Δημήτρη.
    Και το "ταχυδρομικό περιστέρι" πετυχημένη συμπλήρωση στην ανάρτηση.
    Σωστες και οι παρατηρήσεις σου. ¨ηταν πραγματικά κατ' εξοχή ελληνολάτρεις.
    Λαβαίνω ό.τοι μου στέλνεις και σε ευχαριστώ
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ντένη πολύ ωραιο θέμα διάλεξες,
    κάνει όλους τους επτανησιότες παρήφανους.
    Είχα διαβάσει την ιστορία του με την Αμερικανίδα Πάλμερ,

    Αλλά αυτό που εμένα προσωπικά με εντυπωσίασε είναι ότι ζήτησε να τον θάψουν στους Δελφούς,
    Έλληνας μέχρι κόκκαλο.

    Τώρα γιατί στο ελληνικό σχολείο ΔΕΝ μας μάθεναν εμάς τίποτα απολύτως για την ποιηση, ή για τους ποιητές λογοτέχνες, για τους έλληνες βρε παιδί μου, περιμένω από εσένα να μου απαντήσεις. και όχι μόνο αλλά μαθαίνουμε για την πατρίδα μας, για τους νομπελίστες έλληνες από τα ξένα συγγράμματα,
    Ε! αυτό δεν είναι ντροπή;
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Φίλε Γαβρίλη
    Κατ' αρχάς χάρηκα που σου άρεσε αυτή η ανάρτηση.
    Σχετικά με την ερλωτησή σου γιατί Στο σχολείο μας δεν διδαχτήκαμε τίποτα σχετικό με όλυς αυτούςνα σου πω ότι στην Ελλάδα ορισμένες ερωτ΄'ησεις -σαν τη δική σου - δεν έχουν απαντηση
    Τα τεέυταί γυμνασιακά χρόνια τα πέρασα μέσα στον Εμφύλιο. Και θυμάμαι τον ιστορικό όπου αντί γιά ιστορία΄μας έκανε αντικομμουνιστικά κηρύγματα.
    Τι περμένεις λοιπόν;
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή