Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

Ο νεοελληνικός διαφωτισμός και η λογοτεχνία στα Εφτάνησα.


 Ο ρόλος των Εφτανησίων στην νεοελληνική λογοτεχνία.


Στα 1789 η Γαλλία θα σημαδέψει την ιστορία του κόσμου με την Επανάσταση που θα ξεσπάσει εκεί ενάντια στον βασιλικό και εκκλησιαστικό δεσποτισμό. Δεν υπήρξε στην ανθρώπινη ιστορία κανένα γεγονός πιο συγκλονιστικό και πιο σπουδαίο από την Γαλλική Επανάσταση. Ήταν η Επανάσταση αυτή που ενέπνευσε τους λαούς όλης της Ευρώπης. Ήταν το έναυσμα για το ξεσηκωμό της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας.
Η Βαστίλη στα χέρια των επαναστατών
Και οπωσδήποτε η Επανάσταση αυτή υπήρξε ο προάγγελος του κομμουνισμού που ήρθε τον Οκτώβρη του 1917.
Τα Εφτάνησα, κάτω από την κατοχή των Ενετών την περίοδο εκείνη ήσαν από τους πρώτους που δέχτηκαν τους απόηχους αυτής της κίνησης. Οι καινοτόμες ιδέες που άφησε προς τα έξω η Γαλλική Επανάσταση γέννησαν τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό και φυσικά μέσα από τα Εφτάνησα γεννήθηκε και ο νεοελληνικός διαφωτισμός. Έτσι γεννήθηκαν και οι κατάλληλες συνθήκες για την καλλιέργεια των τεχνών και των γραμμάτων. Φυσικά σε αυτό βοήθησε πάρα πολύ η μακρόχρονη επαφή των Εφτανησίων με την Δύση, η απουσία του τουρκικού ζυγού, η οικονομική ανάπτυξη των νησιών και η ειρηνική διαβίωση των κατοίκων.
Το ρεύμα των ιδεών του νεοελληνικού διαφωτισμού θα δώσει την ώθηση στα νησιά ώστε από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου να γίνουν το λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κέντρο του ελληνισμού.
Οι Εφτανήσιοι λογοτέχνες δέχτηκαν επιδράσεις από τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό και την ιταλική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία, λόγω της επαφής των νησιών με την Δύση καθώς επίσης και από την κρητική λογοτεχνία αφού μετά από την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους πολλοί Κρητικοί κατέφυγαν στα Εφτάνησα.
Την περίοδο αυτή στα Ιόνια νησιά θα υπάρξει μια αξιόλογη λογοτεχνική παραγωγή.
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός
Και φυσικά προεξάρχουσα μορφή σε αυτή την κίνηση θα είναι ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός.
Ο Σολωμός θα δημιουργήσει μια νέα σχολή ποιητικής γραφής και αντίληψης. Μια σχολή που θα βασίζεται στη χρήση της δημοτικής γλώσσας και στο δημοτικό τραγούδι.
Ο Σολωμός βέβαια είναι  ένα θαύμα μέσα στην ιστορία του ελληνικού κόσμου. Και αναμφισβήτητα είναι μια ποιητική μεγαλοφυία που, από προσωπικά του γεγονότα, δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το έργο του που σώθηκε αποσπασματικά. Παρ΄όλα αυτά, στην κατάσταση που σώθηκε, δείχνει την ποιητική του μεγαλοφυία.
Θα πρέπει όμως να γίνει γνωστό ότι και πριν από τον Σολωμό στα Εφτάνησα θα υπάρξει μια αξιόλογη πνευματική κίνηση. Ιδιαίτερη κίνηση θα παρατηρηθεί στην λογοτεχνία όπου θα παρατηρηθεί μια λογοτεχνική παραγωγή στιχουργημάτων πολιτικού, ερωτικού αλλά και σατυρικού περιεχομένου.
 Τα πολιτικά γεγονότα της εποχής εκείνης και η επέμβαση των Γάλλων στα Ιόνια νησιά από την μια πλευρά και από την άλλη οι αντιθέσεις της εφτανησιώτικης κοινωνίας και ο διαχωρισμός της σε ευγενείς και ποπολάρους θα επηρεάσουν σημαντικά την λογοτεχνική παραγωγή της εποχής. Στο λογοτεχνικό χώρο θα φανούν οι σημαντικότεροι προσολωμικοί λογοτέχνες με σημαντικότερους ανάμεσά τους τους Στεφ. Ξανθόπουλο, Ανδ. Σιγούρο, Αντ. Μαρτελάο, Αντ. Κατηφόρη και άλλους.
Στη συνέχεια η Εφτανησιακή Σχολή θα παρουσιάσει μια πλειάδα λογοτεχνών που επηρεάστηκαν άμεσα από τον Σολωμό και καλλιέργησαν με συνέπεια και επιτυχία όλα σχεδόν τα είδη του έντεχνου λόγου, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, δοκίμιο, κριτική, μετάφραση, ακολουθώντας το παράδειγμα του μεγάλου τους δασκάλου.
Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της Εφτανησιακής Σχολής είναι λογοτέχνες, ποιητές, συγγραφείς και φίλοι του Σολωμού.Στον κύκλο αυτόν περιλαμβάνονται οι Αντ. Μάτεσις,
Γεώργιος Τερτσέτης
Γεωρ. Τερτσέτης, Ιούλιος Τυπάλδος, Ιάκωβος Πολυλάς, πρώτος εκδότης των έργων του Σολωμού με τον τίτλο “Τα ευρισκόμενα,” Σπυρ. Μελίσσης, Γερ. Μαρκοράς, Γεωρ. Ρώμας,
Ανδ. Λασκαράτος, Αριστ. Βαλαωρίτης, Λορ. Μαβίλης
Ο Ανδρέας Κάλβος
Ο Ανδρέας Κάλβος θα αποτελέσει μια ξεχωριστεί περίπτωση για την Εφτανησιακή Σχολή καθώς θα ακολουθήσει δικό του ποιητικό δρόμο χωρίς τις επιδράσεις του Σολωμού. Θα είναι έτσι ο πρόδρομος της μετασολωμικής σχολής που θα ακολουθήσει.
Τον Μάϊο του 1864 τα νησιά του Ιονίου θα ενωθούν με την Ελλάδα. Η Εφτανησιακή λογοτεχνία αλλά και όλες οι υπόλοιπες τέχνες θα αρχίσουν πλέον να επηρεάζονται από τον ελληνικό χώρο. Έτσι θα αρχίσει να γεννιέται μια νέα μορφή σε όλους τους χώρους των τεχνών.


18 σχόλια:

  1. Αγαπημενε μου Ντένη
    με την σημερινή σου ανάρτηση έκανες μία λογοτεχνική στροφή στους Εφτανησιώτικους περιπάτους,που τόσο αρέσουν στους αναγνώστες σου,αλλά σίγουρα λιτά και περιεκτικά έδωσες ένα ακόμα στίγμα ενός Πολιτισμού και μιας Κουλτούρας για τον οποίον πρέπει να μαστε περήφανοι.
    Ειλικρινά σου αξίζουν συγχαρητήρια γι αυτή την τόσο όμορφη ανάρτηση
    Καλό ξημέρωμα Κυριακής απο εδώ με πολύ αγάπη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαρά μου αγαπημένη μου.
      Είναι αλήθεια ότι αυτή η λογοτεχνική στροφή, όπως την ονομάζεις, χρειαζόταν και θα γίνεται κάπου-κάπου. Αξίζει, από τούτες τις προσφορές που κάνω για τα νησιά μας, να γνωρίζουμε και τους εφτανησιώτες, που έβαλαν τη σφραγίδα τους στα ελληνικά γράμματα και στις ελληνικές τέχνες. Κι΄είναι αλήθεια ότι τα νησιά μας ανέδειξαν πολλές και μεγάλες μορφές.
      Θα τα πούμε και πάλι.
      Την αγάπη μου καλή μου

      Διαγραφή
  2. Καλημέρα σήμερα Κυρικατικα αγαπητέ μου Ντένη.
    Το διάβασα, έξοχο το κείμενό σου, όμως σταθηκα στην τελευταία φράση σου ( Έτσι θα αρχίσει να γεννιέται μια νέα μορφή σε όλους τους χώρους των τεχνών.)
    και διερωτώμαι αυτή η νέα μορφή ήταν προς το καλύτερο, δηλαδή ανέβασε το μοτφωτικό-καλλιτεχνικό επίπεδο των Επτανησίων ή του έβαλε ένα φρενο;
    Όλα αυτά χωρίς να θέλω να θίξω το ζήτημα της φιλοπατρίας, αφού ήμασταν κι εμείς οι επτανήσιοι Έλληνες.

    χαιρετώ

    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλημέρα φίλε Γαβρίλη.
    Εύλογη η απορία σου και θα υπάρξει από μέρους μου αναφορά σ΄αυτό το θέμα. Για τώρα να σου πω ότι η επίδραση των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών πάνω στα Εφτάνησα ήταν επιζήμια αφού η λογοτεχνία και οι τέχνες στην υπόλοιπη Ελλάδα ήσαν τρομερά επηρεασμένες από τις ξένες κατακτήσεις.
    Θα τα πούμε μελλοντικά.
    Νάσαι καλά φίλε μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θαυμάσια η ανάρτηση σου !Ο εφτανήσιοι λγοτέχνες είναι σπουδαίοι και έδωσαν σημαντικότατο στίγμα στους επόμενους λογοτέχνες της ελεύθερης Ελλάδας. Καλή εβδομάδα και καλημέρα .Κάτε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ σωστό αυτό που επισημαίνεις Κάτε μου καλή μου.
      Οι Επτανήσιοι λογοτέχνες ήσαν σπουδαίοι και τούτο διότι τα νησιά μας είχαν δεχτεί πάρα πολλά από την Ευρώπη.
      Νάσαι καλά.

      Διαγραφή
  5. Ντένη πολύ σπουδαια όσα γράφεις, είμαι λάτρης όλων αυτών των ποιητών και λογοτεχνών που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στα νεοελληνικά γράμματα. Απλώς θέλω να προσθέσω κάτι που ίσως ξέχασες.Η γαλλική επανάσταση έπαιξε το ρόλο που λες όμως δεν πάυει να είναι να είναι μια αστική επανάσταση. Ο πραγματικός προάγγελος της Οκτωβριανής επανάστασης όμως είναι η γαλλική κομμούνα το1871. Αυτή τη συμπλήρωση για την ιστορία. Με πολύ αγάπη και φιλιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ σωστό αυτό, αγαπητή μου Δώρα. Η Γαλλική Κομμούνα ήταν ο πρόδρομος του κομμουνισμού. Όμως οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι αν δεν είχε προϋπάρξει η Γαλλική Επανάσταση δεν θα είχαμε την Γαλλική Κομμούνα.
      Νάσαι καλά Δώρα μου. Την αγάπη μου και τα φιλίά μου,

      Διαγραφή
  6. Αφού μας ταξίδεψες, Ντένη, σε τόσα μέρη κι απόλαυσαν τα μάτια μας, τώρα μας παίρνεις απ' το χέρι και μας κουβαλάς σε πνευματικά ταξίδια του νου!

    Και πάλι εδώ ύστερα από μια μικρή αποχή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που και πάλι είσαι κοντά μας αγαπητέ μου Στράτο.
      Απαραίτητα και τα πνευματικά ταξίδια και μάλιστα όταν γίνονται σε κείνες τις ιστορικές εποχές.
      Νάσαι πάντα καλά φίλε μου.

      Διαγραφή
  7. Kάλβος ...Σολωμός... όλοι άψογοι... όλοι προσέφεραν στην Ελληνική γλώσσα και κουλτούρα.. καλό βράδυ, ΝΤέννις... νασαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στ΄αλήθεια αγαπητή μου Λαμπρινή όλοι αυτοί προσέφεραν πάρα πολλά.
      Καλή σου μέρα.

      Διαγραφή
  8. Μορφές που δεν θα τις ξεχάσει ο χρόνος.

    Να έχεις μια θαυμάσια οικογενειακή Εορτή στην Ημέρα των Ευχαριστιών.
    Πάντα με υγεία,
    Υιώτα και Δημήτρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τέτοιες μορφές Υιώτα μου ποτέ δεν ξεχνιούνται.
      Και σε σας χρόνια πολλά και καλά να πράσετε.
      Την αγάπη μου σε όλους σας.

      Διαγραφή
  9. Όλους αυτούς τους σπουδαίους Έλληνες, τους διδαχθήκαμε στο σχολείο. Δεν θα τους ξεχάσω ποτέ!
    Οι άνθρωποι αυτοί μας άφησαν μια σπουδαία πνευματική κληρονομιά!!!
    Σ΄ευχαριστώ Ντένη μου γι' αυτό σου το αφιέρωμα!
    Χαιρετισμούς πολλούς και καλή Κυριακή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητή μου Μάγδα καλησπέρα από τη Νέα Υόρκη.
    Σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη. Χαίρομαι που πάντα δίνεις το παρόν στα Εφτάνησα.
    Στ΄αλήθεια όλοι αυτοί ήσαν σπουδαίοι έλληνες. Τους οφείλουμε πολλά.
    Καλή σου Κυριακή και σένα, αγαπητή μου φίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή