Τοπωνύμια της Κέρκυρας

Ένα βιβλίο...

...του Γιώργου Χ. Σουρτζίνου.

Σβύνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβύνεις ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.

Γιώργος Σεφέρης.  

Ξεφεύγουμε για λίγο σήμερα από τους όμορφους περιπάτους στα νησιά μας για να γνωρίσουμε το αξιόλογο βιβλίο του καλού μου φίλου Γιώργου Χ. Σουρτζίνου. Απολαύστε το, φίλες και φίλοι, γιατί αξίζει πολλά.

Το εξώφυλλο του βιβλίου.

Με τον τίτλο, Τοπωνύμια, γλωσσικές μαρτυρίες στην ιστορική διαδρομή της Κέρκυρας, ο Γιώργος Χ. Σουρτζίνος, παρουσιάζει τη νέα του πνευματική εργασία σε έκδοση της Ιστορικής – Λαογραφικής Εταιρείας Κέρκυρας. Πρόκειται για την λεπτομερή καταγραφή της ονομασίας διαφόρων χωριών, τοποθεσιών, θέσεων, περιοχών της Κέρκυρας. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας με τη λέξη τοπωνύμια χαρακτηρίζονται ειδικές και διακριτικές ονομασίες τοποθεσιών και περιοχών ενός τόπου. Κάθε τοπωνύμιο κρύβει μέσα του πληροφορίες κοινωνικές, θρησκευτικές, τοπογραφικές, γεωγραφικές, λαογραφικές κλπ.

Τα τοπωνύμια αυτά τα συναντάμε διάσπαρτα σε όλη την πόλη και τα προάστια του νησιού.  Αυτά όλα έχουν σχέση με την ιστορία της Κέρκυρας, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, την γλώσσα κι΄ακόμα με κάποιο ιστορικό γεγονός. Έτσι τα συναντάμε με τις ονομασίες Σαρόκο, Σπηλιά, Μουράγια, Σπιανάδα, Καμπιέλο και πολλά άλλα

Τα τοπωνύμια είναι ιστορικά, περιβαλλοντικά, ανθρωπονυμικά, αγιωνυμικά, πατριδωνυμικά.

Μουράγια Κέρκυρας

Αυτά τα τοπωνύμια σιγά-σιγά, τα έχει δημιουργήσει μόνος του ο λαός και φυσικά η καταγραφή των τοπωνυμιών, στο βιβλίο του Γιώργου Χ. Σουρτζίνου γίνεται κατ΄αλφαβητική σειρά και πολλά από αυτά συνοδεύονται από σχετικές φωτογραφίες.

Ένας περίπατος στις σελίδες του βιβλίου είναι στ΄αλήθεια ένα ταξίδι στην ιστορική διαδρομή της Κέρκυρας.

Συνολικά ο Α! τόμος περιλαμβάνει 185 τοπωνύμια. Ας δούμε

κάποια από αυτά τα οποία γνωρίζω και προσωπικά αφού ανάμεσα σε αυτά μεγάλωσα.

Στην δεξιά άκρη είναι ο χώρος του κινηματογράφου Ακταίον

Το Ακταίον. Μια πολύ ωραία θέση στην ανατολική πλευρά της Πάνω Πλατείας με θέα στον μαγευτικό κόλπο της Γαρίτσας. Με την ίδια ονομασία στη θέση αυτή λειτουργούσε στα πριν τον πόλεμο χρόνια, θερινός κινηματογράφος.

Αντρανικ. Ο Αντρανίκ Καπιγκιάν, πρόσφυγας από την Αρμενία,  με το όνομά του αυτό λειτούργησε από το 1920 στη θέση Μουράγια ένα μικρό καφενείο, το οποίο με την πάροδο του χρόνου έγινε σύντομα γνωστό για το υπέροχο παγωτό καϊμάκι παρασκευασμένο από τον ίδιο με ανατολίτικη συνταγή.

Το βόλτο του Κοκίνη

Το βόλτο του Κοκίνη. Ανηφορίζοντας την οδό Σοφοκλή Δούσμανη, προς το Καμπιέλο, σε κάποιο σημείο συναντάμε ένα τοξοειδές γραφικό πέρασμα. Πρόκειται για το Βόλτο του Κοκίνη. Το όνομά του έχει πάρει από το σπίτι της ομώνυμης αρχοντικής οικογένειας που βρισκόταν στο σημείο αυτό.

Ένα καντούνι στο Καμπιέλο

Το Καμπιέλο. Είναι ο λόφος που βρίσκεται στα βορειανατολικά της παλιάς πόλης και είχε το όνομα Οβρηοβούνι. Στην περιοχή αυτή μέχρι τα μέσα του 16^ου αιώνα κατοικούσαν οι Εβραίοι. Η περιοχή διακρίνεται για τα παλιά πολυόροφα σπίτια της που διαφέρουν πάρα πολύ στο ύψος, και στον αρχιτεκτονικό ρυθμό. Χαρακτηριστικό της περιοχής τα δαιδαλώδη δρομάκια, τα λεγόμενα καντούνια, τα αρχοντικά και οι εκκλησιές που βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τα σπίτια.

Μια άποψη του Δημοτικού θεάτρου της Κέρκυρας

Το Δημοτικό θέατρο. Ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο είναι ο χώρος που καταλαμβάνει το Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας. Εκεί στον χώρο αυτό λειτούργησε από το 1902 μέχρι την νύχτα της 14^ης Σεπτεμβρίου του 1943 όπου καταστράφηκε από τις εμπρηστικές βόμβες των Γερμανών. Εκεί παρέμεναν βουβά τα ερείπιά του μέχρι το 1981 όπου αναστηλώθηκε και παραδόθηκε στην αγάπη των Κερκυραίων.

Το καντούνι τ΄Αγίου από καρτ-ποστάλ του 1903

Το καντούνι τ΄Αγιού. Ο δρόμος που φιλοξενεί την εκκλησιά του πολιούχου της Κέρκυρας, έχει πάρει το όνομα του Αγίου. Οδός Αγίου Σπυρίδωνος. Στο πέρασμα του χρόνου οι Κερκυραίοι καθιέρωσαν στον δρόμο αυτόν το τοπωνύμιο Καντούνι τ΄Αγιού, διότι είναι ένα από τα πολλά καντούνια της παλιάς πόλης, το οποίο όμως ξεχωρίζει για την εκκλησία του Αγίου που υπάρχει στον δρόμο αυτόν. Άγιος για τους Κερκυραίους δεν νοείται άλλος από τον Άγιο Σπυρίδωνα. 

Λυπάμαι που ο περιορισμένος χώρος δεν μου επιτρέπει να επεκταθώ στην παρουσίαση αυτού του μνημειώδους βιβλίου του Γιώργου Χ. Σουρτζίνου. Υπόσχομαι όμως πως κατά διαστήματα θα σας παρουσιάζω  και μερικά ακόμη τοπωνύμια της Κέρκυρας.

Να πω ακόμη ότι τα τρία βιβλία του κ. Σουρτζίνου, Τοπωνύμια της Κέρκυρας, Τα ρόπτρα και Κέρκυρα, ταξίδι στον χρόνο, μπορείτε να τα προμηθευτείτε γράφοντας στον ίδιο:

Κον 
Γεώργιον Χ. Σουρτζίνον

Εθνικού Σταδίου 45

Κέρκυρα  49100

ή τηλεφωνόντας στον αριθμό

266 – 103 – 4706

Στοιχίζουν 35 ευρώ έκαστον συν τα ταχυδρομικά.