Η σφαγή της μεραρχίας Aqui στην Κεφαλονιά.

To μεγάλο και ειδεχθές έγκλημα των Γερμανών που, δυστυχώς έχει μείνει ατιμώρητο

Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα οποία διεπράχθησαν από την γερμανική Βέρμαχτ κατά τη διάρκεια του Β! Παγκοσμίου πολέμου είναι αναμφισβήτητα η ασφαγή της ιταλικής μεραρχίας Aqui η οποία έδρευε στα Εφτάνησα. Ένα έγκλημα για το οποίο ποτέ δεν δόθηκαν κάποιες εξηγήσεις, ποτέ δεν διατυπώθηκε κάποια μεταμέλεια, ποτέ δεν καταδικάστηκε σαν έγκλημα πολέμου. Η ανθρωπότητα δυστυχώς έσκυψε το κεφάλι μπρος στην θηριωδεία των Γερμανών. Ήταν σαν να συμφωνούσε.
Στα τέλη του Απρίλη του 1941 και μετά την είσοδο των Γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, η διοίκηση των Εφτανήσων ανατίθενται στην Ιταλία. Με την συμφωνία αυτή μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας φτάνει στα νησιά του Ιονίου στις 29 Απριλίου του 1941 η Μεραρχία Aqui η οποία αφήνει τον κύριο ογκο της στην Κεφαλονιά – περίπου 10,000 στρατιώτες - ενώ άλλες 3.000 στρατοπαιδεύουν στην Κέρκυρα και άλλα μικρά τμήματα καταλαμβάνουν τα υπόλοιπα νησιά του Εφτανησιώτικου συμπλέγματος.

Διοικητής της μεραρχίας είναι ο στρατηγός Antonio Gantin.
Στο λιμάνι του Αργοστολίου στρατοπεδεύει η 1η πυροβολαρχία του 33ου Συντάγματος πυροβολικού διοικητής της οποίας είναι ο λοχαγός Άμος Παμπαλόνι. Είναι ο λοχαγός, που κάποια χρόνια αργότερα, στο αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα του Λουίς Ντε Μπερνιέ θα γίνει ο λοχαγός Κορέλι με το σχετικό μαντολίνο ενώ βέβαια δεν γνώριζε μαντολίνο. Στο λόφο αυτόν ήταν η πυροβολαρχία του Παμπαλόνι
Φανατικός αντιφασίστας ο Άμος Παμπαλόνι, δεν άργησε να συνδεθεί με τους αντιστασιακούς της Κεφαλονιάς. Έτσι η συνθηκολόγηση θα τον βρει να είναι οργανωμένος στην αντίσταση στις τάξεις του ΕΑΜ και φυσικά ενάντια στους Γερμανούς. Κι’ όπως αναφέρει στο ημερολόγιό του «....ούτε οι Έλληνες φίλοι μου, ούτε εγώ, ούτε οι συντρόφοι μου στο στράτευμα θέλαμε να πατήσουν οι Γερμανοί στο νησί»
Με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας την 7η Σεπτεμβρίου του ’43 ο στρατάρχης Μπαντόλιο, από κάποιο ασυγχώρητο λάθος, δεν κηρύσσει τον πόλεμο ενάντια στη Γερμανία, αφήνοντας έτσι εκτεθειμένο τον ιταλικό στρατό σε οποιοδήποτε μέτωπο κι’ αν βρισκόταν Η απόβαση των Γερμανών στο Αργοστόλι
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1943 φτάνει στην Κεφαλονιά η γερμανική μεραρχία «Εντελβάϊς». Ένα σώμα 4.000 επιλέκτων δολοφόνων με διοικητή τον στρατηγό Χούμπερτ Λαντς και αποβιβάζονται στο νησί για να διαπραγματευτούν την παράδοση των Ιταλών.
Οι Γερμανοί, κατόπιν διαταγής του Χίτλερ, αναλαμβάνουν την διενέργεια διαπραγματεύσεων για την παράδοση της Μεραρχία Aqui στα Εφτάνησα. Κι’ ενώ ο στρατηγός Gantin έχει αποφασίσει την παράδοση ο στρατός εναντιώνεται. Η πυροβολαρχία του Παμπαλόνι είναι αυτή που θα βυθίσει το ένα από τα δύο αποβατικά που από το Ληξούρι καυευθύνονται προς το Αργοστόλι
Στις 12 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί αρχίζουν πλέον τις συστυματικές επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών. Το Αργοστόλι, πρωτεύουσα του νησιού όπου εκεί βρίσκεται και ο μεγαλύτερος όγκος των ιταλικών στρατευμάτων, βομβαρδίζεται από τη γερμανική αεροπορία σε καθημερινή βάση από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Ιδιαίτερα η 16η του μηνός για το Αργοστόλι σημαίνει βιβλική καταστροφή. Η πόλη όλη σχεδόν έχει ισοπεδωθεί ενώ η φωτιά καίει τα πάντα. Οι κάτοικοί της μαρτυρικής πόλης θα βρουν τη σωτηρία στην Κρανιά και στους Λάσιους.
Η πρώτη μεγάλη μάχη μεταξύ Ιταλών και Γερμανών θα δοθεί κοντά στο χωριό Αγκώνας. Χαρακτηριστικά ο Γερμανός διοικητής του 11ου λόχου Άλφρεντ Ρίχτερ γράφει στα απομνημονεύματά του. «....τους χτυπήσαμε έτσι, όπως δεν χτυπήσαμε ποτέ κανέναν άλλον σε αυτόν τον πόλεμο.» Όμως πολύ σύντομα οι Γερμανοί θα γίνουν κύριοι του νησιού και η αντίστροφη μέτρηση για τους άνδρες της Μεραρχίας Aqui θα αρχίσει.
Σε όλο το νησί τα κορμιά των νεκρών Ιταλών χτυπημένα από τις σφαίρες των πρώην συμμάχων τους σχηματίζουν βουνά και σημαδεύουν την αγριότητα, το μίσος και την θηριωδία των χιτλερικών στρατευμάτων.
Όμως η μεγάλη σφαγή θα γίνει στα Τρωϊαννάτα όπου εκεί έχει συγκεντρωθεί ο μεγαλύτερος όγκος των ιταλικών στρατευμάτων.
Τα μικρά ξαδέλφια, Σπύρος Γεωργακάτος και Διονύσης Λουρεντζάτος από σύμπτωση γίνονται αυτόπτες μάρτυρες του μεγάλου μακελειού που έγινε στο χωριό τους Όπως οι ίδιοι διηγούνται, η 22α Σεπτεμβρίου που ξημέρωνε φαινότανε μιά συνηθισμένη μέρα. Μόνο που το χωριό τους, τα Τρωϊαννάτα τώρα το είχαν οι Γερμανοί οι οποίοι είχαν αιχμαλωτίσει τους Ιταλούς και τους κρατούσαν κάτω από τις εληές σημαδεύοντάς τους με τα αυτόματα. Λίγο πιό πέρα στα Φραγκάτα, γίνονταν μεγάλες μάχες η έκβαση των οποίων θα σημάδευε ίσως και την τύχη της περιοχής. Το μνημείο των πεσόντων Ιταλών
Ξαφνικά κατά το μεσημέρι ακούστηκε βόμβος από φορτηγά αυτοκίνητα και σε λίγο ξεπρόβαλε από την στροφή του δρόμου μιά μεγάλη φάλαγγα από φορτηγά γεμάτα με πάνοπλους Ιταλούς που επροωθούντο για ενισχύσεις στα Φραγκάτα.
Κοντά να πλησιάσουν τα πρώτα σπίτια του χωριού βλέπουν μπροστά τους τους άλλους Ιταλούς που είχαν ήδη αιχμαλωτίσει οι Γερμανοί.
Στο σημείο αυτό το ρόλο της ιστορίας θα αναλάβει η ειρωνία της τύχης. Στη στροφή , που ο δρόμος έρχεται από τα Φραγκάτα κάνει την εμφάνησή της η φάλαγγα των Γερμανών, που γύριζαν νικητές από τη μάχη σ΄αυτό το χωριό. Οι Ιταλοί σαν τους είδαν σταματούν και δείχνουν πως δεν έχουν σκοπό να προβάλουν καμμιάν αντίσταση. Βλέπουν πως γι’ αυτούς έχει χαθεί κάθε ελπίδα. Σταματούν και μοιάζουν να περιμένουν τη μοίρα τους. Οι Γερμανοί τους κυκλώνουν και τους υποχρεώνουν να κατέβουν από τα αυτοκίνητα. Κι’ αυτοί κατεβαίνουν με τάξη και ησυχία και παραδίδουν τον οπλισμό τους. Στη συνέχεια τους βάζουν στη γραμμή και τους οδηγούν στο σχολείο του χωριού. Τους κλείνουν μέσα και απ’ έξω τοποθετούνται φρουροί με τα αυτόματα στο χέρι.
Μέσα στο σχολείο, οι Ιταλοί, αφού συνέλθουν από την πρώτη έκπληξη αρχίζουν τα τραγούδια και τις χαρές, σίγουροι, πως σαν αιχμάλωτοι πολέμου,
Και σύμφωνα με το πολεμικό Δίκαιο, οι Γερμανοί δεν θα τους πείραζαν και θα τους έστελναν στα σπίτια τους. Μέχρι τα χαράματα οι χαρές και τα τραγούδια ακούγονταν έξω. «...Μάνα έρχομαι στην αγκαλιά σου ξανά...» τραγουδούσαν. Ήταν αδύνατο να φανταστούν τι τους περίμενε. Ο τόπος της εκτέλεσης στα Τρωϊαννάτα
Όταν ξημέρωσε η 23η Σεπτεμβρίου, οι Γερμανοί πρωί-πρωί βγάζουν τους Ιταλούς από το σχολείο και τους οδηγούν στο δρόμο που τους είχαν συλλάβει. Κι’ ενώ οι Ιταλοί περίμεναν πως θα τους φορτώσουν στα αυτοκίνητα για να τους κατεβάσουν στο Αργοστόλι, αυτοί τους οδηγούν στο δρόμο που οδηγεί προς τον κάμπο και σταματούν στα πρώτα χωράφια, κοντά στον Αγλάμπη. Ο κάμπος στα Τρωϊαννάτα

Με τη βοήθεια κάποιου Ιταλού που γνώριζε γερμανικά τους διέταξαν να αφήσουν κάτω από τις εληές τα σακκίδιά τους και ό,τι άλλο ατομικό είχαν και τους οδήγησαν στο απέναντι χωράφι, που είχε μιά λιθιά αφού το από πάνω μέρος ήταν ψηλότερo. Εκεί τους αράδιασαν και τους μέτρησαν. Ήσαν 30 αξιωματικοί και 602 οπλίτες.
Όση ώρα κρατούσε η διαδικασία της καταμέτρησης ένας Γερμανός αξιωματικός μιλούσε στο ασύρματο τηλέφωνο ενώ οι μορφασμοί του προσώπου του έδειχναν πως δεν του άρεσαν οι διαταγές που έπαιρνε και προσπαθούσε να τις αποφύγε। Μάταια όμως.

Κάποια στιγμή η συνομιλία τελείωσε. Έκλεισε το τηλέφωνο, χωρίς να αλλάξει η έκφραση του προσώπου του. Μια νεκρική ησυχία επικρατούσε γύρω. Αμέσως, στο πάνω χωράφι, πίσω από τις πλάτες των Ιταλών άρχισαν να στήνονται τα πολυβόλα. Οι Ιταλοί είχαν απομείνει να κοιτάζουν προς τις εληές όπου είχαν αφήσει τα πράγματά τους.
Ξαφνικά την νεκρική ησυχία του φθινοπωριάτικου πρωινού τάραξαν οι κρότοι των πολυβόλων που άρχισαν να δουλεύουν ακατάπαυστα.

Κείνη τη στιγμή ο χρόνος είχε σταματήσει πάνω στα άψυχα κουφάρια 632 νέων παιδιών που έπεφταν θύματα ενός παρανοϊκού ηγέτη που είχε παρασύρει όλον τον κόσμο στην δίνει ενός αιματηρού πολέμου.
Κείνο το πρωινό της 23ης Σεπτεμβρίου του 1943 ένα μεγάλο πολεμικό έγκλημα είχε διαπραχτεί έξω από το χωριό Τραωϊαννάτα της Κεφαλονιάς. Ένα έγκλημα που έμελλε να μείνει ατιμώρητο μέχρι σήμερα όπως και άλλα πολλά.
Ακόμη και σήμερα, αν και πέρασαν εξήντα οκτώ χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού θυμούνται με δέος την τραγωδία που έζησαν εκείνο το πρωινό. Κάτω από αυτές τις πέτρες βρίσκονται τα κόκαλα χιλιάδων νέων παιδιών
Ας μου επιτραπεί, λόγω των συγκυριών της σημερινής παγκόσμιας πολιτικής κατάστασης να πω στην κ. Μέρκελ και τους συμπολίτες της, αυτούς που τοσο ξεδιάντροπα βεβήλωσαν ακόμη και το άγαλμα της Αφροδίτης, ότι θα είναι καλό κάπου-κάπου να ρίχνουν και ένα μικρό βλέμμα στην Ιστορία. Όλο και κάτι θα μάθουν.

ΠΗΓΕΣ

Εφημερίδες Ελευθεροτυπία

Ριζοσπάστης

Το Βήμα

Ιστοσελίδεςε Ιθακα Νιούς

Κεφαλονιά. Γρ.

Αρχείο Κατερίνας Γεωργακάτου।