Ληξούρι

Αν οι Κεφαλλονίτες είναι τρελοί,

τότε οι Ληξουριώτες είναι πιο τρελοί από τους τρελούς.

Το Ληξούρι στην Κεφαλονιά είναι από τις πιο γραφικές πόλεις στο νησί και η δεύτερη σε πληθυσμό μετά από το Αργοστόλι. Σημαντικότατη πόλη του νησιού, με παραδοσιακά σπίτια πνιγμένα στα λουλούδια, όμορφες πλατείες με γραφικά καφενεία και αξιόλογες εκκλησιές, στηρίζει τη φήμη του στους ανθρώπους του, που είναι έξυπνοι, ευαίσθητοι, φιλικοί, ανοιχτόκαρδοι και με πάρα πολύ χιούμορ. Το Ληξούρι είναι μια ήσυχη , σύγχρονη και μοντέρνα πόλη, που ξαναχτίστηκε από την αρχή, μετά από τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953 – τότε είχε καταστραφεί ολοσχερώς . Η ρυμοτομία της και η αρχιτεκτονική της θυμίζουν την παλιότερη Ελλάδα. Το Ληξούρι είναι η πρωτεύουσα του Δήμου Παλικής, περιλαμβάνει 14 Δημοτικά Διαμερίσματα και 22 Οικισμούς, σε μια έκταση 145 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με πληθυσμό 6.500 κατοίκους.
Η πόλη αναφέρεται πρώτη φορά σε έγγραφο του 1534 και είχε σχετικά γρήγορη ανάπτυξη – στην απογραφή του 1583 είχε 581 κατοίκους. Αργότερα διεκδίκησε και την πρωτεύουσα του νησιού, που μεταφερόταν από το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, αλλά τελικά αυτή κατέληξε στο Αργοστόλι.
Από τότε μεταξύ των Ληξουριωτών και των Αργοστολιωτών υπάρχει μια αντιπαλότητα την οποία οι κάτοικοι και των δύο πόλεων αντιμετωπίζουν με καυστικό χιούμορ, που πολλές φορές αγγίζει τα όρια της υπερβολής. Πέρυσι οι Ληξουριώτες έκλεψαν τον καρνάβαλο του Αργοστολίου και τον επέστρεψαν μετά από μερικές μέρες. Έμεινε χαρακτηριστική η μεταφορά της επιστροφής του καρνάβαλου καθώς στην πομπή προηγείτο η φιλαρμονική του Ληξουρίου, ακολουθούσαν οι μεταφορείς του καρνάβαλου και πίσω ακολουθούσε όλο το Ληξούρι. Μπορεί κανείς να φανταστεί τι έγινε κατά την παράδοση.
Το Ληξούρι βρίσκεται σε μια περιοχή εξαιρετικής ομορφιάς, εκεί που στα παλιά χρόνια ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη της Παλής, ή Παλαιόκαστρο.
Η πόλη άλλαξε ριζικά μετά το 1800 οπότε και κατασκευάστηκαν δρόμοι, εκκλησιές και αρκετά δημόσια κτήρια.


Στην περίοδο της αγγλικής κυριαρχίας – κατοχή των Επτανήσων – το Ληξούρι υπήρξε η έδρα της Λέσχης Ομόνοιας, η οποία διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην Ένωση των νησιών με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1848 περίπου 200 οπλισμένοι χωρικοί προσπάθησαν να καταλάβουν την πόλη από τους Άγγλους και συγκρούστηκαν μαζί τους. Η εξέγερση δυστυχώς απέτυχε όπως απέτυχε και η αντίστοιχή της στο Αργοστόλι.
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το Ληξούρι βρίσκεται η Ομηρική Ιθάκη του Οδυσσέα. Στο χωριό Κοντογενάδα λέγεται ότι είχαν ανακαλυφθεί μυκηναϊκοί τάφοι οι οποίοι όμως δυστυχώς δεν διασώζονται.
Η πόλη χωρίζεται από έναν μικρό χείμαρρο τον οποίον περιπεχτικά οι Αργοστολιώτες τον ονομάζουν Σηκουάνα ενώ στο Ληξούρι έχουν δώσει το όνομα Μικρό Παρίσι.
Για να φτάσει κανείς στο Ληξούρι θα πρέπει να ακολουθήσει τον γραφικό παραλιακό δρόμο από το Αργοστόλι, να περάσει τα Κουρουκλάτα, τα Κοντογουράτα και στο Κατοχώρι να στρίψει αριστερά. Αξίζει μια επίσκεψη στους Πετανούς, και στην παραλία του Ξι με την κόκκινη αμμουδιά. Εκεί υπάρχει και το άγαλμα του Ληξουριώτη σατυρικού ποιητή και πεζογράφου, Ανδρέα Λασκαράτου που έχει τις πλάτες του στραμμένες προς το Αργοστόλι. Οι συντοπίτες του ποιητή υποστηρίζουν ότι ο Λασκαράτος γυρνά περιφρονητικά τις πλάτες του στο Αργοστόλι. Ο Ανδρέας Λασκαράτος, μεγάλος πεζογράφος και σατυρικός ποιητής, υπήρξε μια από τις δυνατές παρουσίες στο χώρο της λογοτεχνίας της χώρας μας και με τους κεφαλλονίτικους γλωσσικούς ιδιωματισμούς και την έντονη αντικληρική διάθεση ανάγαγε την σάτιρα σε πραγματικό έργο τέχνης. Στα Ριτσάτα βρίσκεται και το πατρικό σπίτι του μεγάλου μας ποιητή. Στην ίδια πλατεία υπάρχει το άγαλμα του Στάμου Πετρίτση και η εκκλησιά του Αγίου Χαραλάμπου, πολιούχου της πόλης του Ληξουρίου.
Κοντά στην παραλία του Ξι βρίσκεται η περίφημη Κουνόπετρα, ένας βράχος που προεξέχει από την θάλασσα και για πολλά χρόνια κουνιόταν με τον ρυθμό της. Το φαινόμενο όμως αυτό σταμάτησε μετά τους σεισμούς του 1953, όπου άλλαξε και η μορφολογία του εδάφους.

Το Ληξούρι στην Κεφαλονιά είναι από τις πόλεις με τα πολλά αξιοθέατα. Μπορείτε να δείτε την Βαλλιάνειο Επαγγελματική Σχολή, που ήταν φημισμένη σε ολόκληρη την Ελλάδα, την Φιλαρμονική Σχολή και την Πετρίτσειο και Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη, το πανέμορφο διώροφο νεοκλασικό αρχοντικό, των Τυπάλδων – Ιακωβάτων με αξιόλογο περιβαλλοντικό χώρο, στο ισόγειο του οποίου φιλοξενείται η βιβλιοθήκη και το μουσείο. Θα βρείτε πάνω από 7.000 βιβλία, συλλογή εικόνων βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής καθώς και χειρόγραφα Ευαγγέλια του 10ου και 15ου αιώνα. Από τις εικόνες που φιλοξενούνται στο μουσείο οι πιο σημαντικές είναι εκείνες που φιλοτεχνήθηκαν από τον Μιχ. Δαμασκηνό. Επίσης σημαντική είναι και η εικόνα “Η Σύναξη της γιορτής του Αγίου Μιχαήλ” που φιλοτέχνησε ο καλόγηρος Φιλόθεος Σκούφος. Ο προαύλιος χώρος έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και την θερινή περίοδο πραγματοποιούνται αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Κοντά στο Βουνί υπάρχει ο οικισμός Χαβδάτα που έχει πάρει το όνομα το Μπαλκόνι του Ιονίου για την εκπληκτική θέα που έχει προς το Ιόνιο πέλαγος.
Έχουν ακουστεί πολλές ιστορίες και μερικοί μάλιστα λένε ότι το Ληξούρι και η ευρύτερη περιοχή της Παλικής δεν είναι Κεφαλονιά. Μπορεί να έχουν δίκιο αν σκεφτεί κανείς την μεγαλύτερη ηλιοφάνεια που επικρατεί, καθώς και τους πολλούς αργιλοχωμάτινους όγκους που καταλαμβάνουν την περιοχή.
Στην ενδοχώρα της χερσονήσου συναντάμε πολλούς όμορφους παραδοσιακούς οικισμούς όπως τα Δαμουλιανάτα, Καμιναράτα, Μονοπολάτα, Κοντογενάδα, οι οποίοι έχουν πάρα πολλά αξιοθέατα
Αξίζει τον κόπο μια επίσκεψη στην ιστορική μονή Κηπουραίων. Βρίσκεται 15 χιλ. από το Ληξούρι και χτίστηκε το 1759. Το όνομά της προέρχεται από τους πολλούς κήπους που διατηρούσαν οι μοναχοί. Στην μονή φυλάσσεται η Εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και μέσα σε γυάλινη φιάλη βρίσκεται μύρο του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη από τον 7ο αιώνα.
Πολιούχος του Ληξουρίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Παλικής, είναι ο Άγιος Χαράλαμπος. του οποίου τη μνήμη οι Ληξουρώτες γιορτάζουν στις 10 Φεβρουαρίου. Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρείται ο Άγιος που έσωσε το Ληξούρι από τη χολέρα. Όμως δεν υπάρχουν επίσημες γραπτές αναφορές για το γεγονός αυτό. Το πλέον πιθανόν είναι ότι πρόκειται για την επιδημία χολέρας του 1811.
Η γιορτή του προστάτη Αγίου κάθε χρόνο προσλαμβάνει πανηγυρικό χαρακτήρα. Παραβρίσκεται πάντοτε ο Μητροπολίτης Κεφαλληνίας καθώς και πολλοί άλλοι ιερωμένοι από γειτονικά νησιά. Η πομπή της λιτανείας του Θρόνου και της Εικόνας του Αγίου ξεκινάει από το μικρό εκκλησάκι και με την φιλαρμονική του Δήμου να προηγείται πραγματοποιεί το γύρω της μικρής πόλης με στάσεις σε κάποια σημεία για την ανάπεμψη δεήσεων. Με το τέλος της λιτανείας το πανηγύρι συνεχίζεται μέχρι αργά το βράδυ. Το Ληξούρι είναι γνωστό και για το καρναβάλι του που κάθε χρόνο συγκεντρώνει χιλιάδες κόσμου. Tο ληξουριώτικο καρναβάλι είναι ένα μέρος της πολιτιστικής ύπαρξης των Ληξουριωτών και σαν βάση του έχει την σάτιρα. Αξίζει τον κόπο για το ληξουριώτικο καρναβάλι να πούμε πιο πολλά μια άλλη φορά.

Ντένης Κονταρίνης