Παξοί. Ένας πράσινος παράδεισος στο Ιόνιο πέλαγος

Είναι πολλά τα λαϊκά δίστιχα που χρησιμοποιούν σε πολλά μέρη της Ελλάδας με σκοπό να δώσουν ένα σατυρικό και πολλές φορές γεωγραφικό χαρακτηρισμό σε τόπους και χωριά. Πολλές φορές οι ίδιοι οι κάτοικοι από την μεγάλη αγάπη για τον τόπο τους, χρησιμοποιούν τα δίστιχα για λόγους εγκωμιαστικούς. Αυτό συμβαίνει και με τους Παξινούς, οι οποίοι είναι περήφανοι για το νησί τους. Λένε λοιπόν οι Παξινοί.

Παξοί κι Αντιπάξοι Λόντρες δεκάξη
Γάιος και Λογγό Παρίσια δεκοχτώ.

Στα 1938, μια σταλιά παιδάκι τότε, είχα την τύχη να γνωρίσω το νησί των Παξών. Με πήρε μαζί του ο πατέρας μου, θυμάμαι, που πήγε εκεί για τελωνειακή υπηρεσία. Ένα μικρό ψαροχώρι, τότε ο Γάιος, η πρωτεύουσα του νησιού, με λίγα πέτρινα σπιτάκια, μια δύο ταβέρνες. και μια δύο εκκλησιές. Παληά παραδοσιακή κωμόπολη που όμως συνεχίζει ακόμη και σήμερα να διατηρεί αρκετά από τα μνημεία της ιστορίας της.
Ξαναβρέθηκα στους Παξούς το 2004, επίσκεψη με την γυναίκα μου. Τρόμαξα να καταλάβω αν βρίσκομαι στο νησάκι του τότε ή σε κάποια κοσμοπολίτικη λουτρόπολη.
Αν σας πω ότι προτιμούσα την πρώτη μου εντύπωση, την εικόνα που μου πρόσφερε στα παιδικά μου χρόνια, ίσως να μην με πιστέψετε.
Μικρό το νησί των Παξών, όπου μαζί με τους Αντίπαξους, είναι το μικρότερο από το σύμπλεγμα των Εφτανήσων, όμως με σημαντική την παρουσία του.

Η ιστορία του νησιού ξεκινάει από τα μυθολογικά χρόνια, που αναφέρεται ότι ο Ποσειδώνας, θεός της θάλασσας, με την τρίαινά του έκοψε ένα κομμάτι από την Κέρκυρα για να φτιάξει μια κρυφή ερωτική γωνιά και να περνάει εκεί όμορφες, ήρεμες, θεϊκές στιγμές με την αγαπημένη του γυναίκα, την Αμφιτρίτη. Σ’ αυτή την επιθυμία του θεού της θάλασσας χρωστάει την ομορφιά του το μικρό νησί.
Από αρχαιοτάτων χρόνων το νησί των Παξών είχε αποικισθεί από διάφορους λαούς. Πρώτοι οι Φοίνικες έκαμαν εκεί την εμφάνιση τους και όπως λέγεται είναι αυτοί που του έδωσαν και το όνομα Παξοί, που προέρχεται από την φοινικική λέξη ΠΑΞ, που σημαίνει πλάκα, ίσως επειδή στο νησί γινόταν τότε εξόρυξη επίπεδων πλακών.
Στη θέση Άγιος Σπυρίδων, στην περιοχή Μαγαζιά ανακαλύφθηκε πρόσφατα αρχαίο νεκροταφείο που εικάζεται ότι ανήκει στον 6ο π.Χ αιώνα. Από τα κτερίσματα του νεκροταφείου συμπεραίνουν οι αρχαιολόγοι ότι το νησί των Παξών κατά τον αιώνα αυτό παρουσίαζε μεγάλη ανάπτυξη και ήταν εμπορικό και ναυτικό κέντρο.
Από τον 8ο π.Χ αιώνα το νησί, μαζί με τους Αντίπαξους ακολουθεί την τύχη της Κέρκυρας.
Την περίοδο της Ενετοκρατίας, οι Παξοί θα γίνουν μεγάλο εμπορικό κέντρο ενώ από το 1799 μέχρι το 1807 θα αποτελούν μια από τις επτά Πολιτείες της Επτανήσου.
Οι κάτοικοι του νησιού αλλά και των Αντίπαξων περνώντας στην Ηπειρωτική Ελλάδα, έλαβαν ενεργό μέρος στους αγώνες της Επανάστασης του 1821.
Στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών οι Παξοί και Αντίπαξοι δεν έχουν να επιδείξουν κάτι το αξιόλογο.
Σχεδόν επίπεδο το νησί, με ψηλότερη κορυφή του τον Άγιο Ίσαυρο με ύψος μόλις 248 μέτρα καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος του από αμπελώνες και ελιές.
Οι ακτές στην δυτική πλευρά του νησιού, είναι πολύ ψηλές και πέφτουν στην θάλασσα κάθετα σχηματίζοντας εκεί πολλά και βαθειά σπήλαια που είναι γνωστά με την ονομασία Γκράβες. Ένα από αυτά τα σπήλαια είναι γνωστό με την ονομασία η Γκράβα της Υπαπαντής. Η παράδοση αναφέρει πως εκεί μέσα, σ’ αυτό το σπήλαιο βρίσκονταν τα χρύσια μαρμαίροντα δώματα του Ποσειδώνος. Μάλιστα αυτά τα αναφέρει και ο Όμηρος στην Οδύσσεια ως άφθιτα αεί, αιωνίως άφθαρτα. Πρόκειται για τα δωμάτια της όμορφης γωνιάς που είχε φτιάξει ο Ποσειδώνας.
Στα βάθη του σπηλαίου έχουν τις φωλιές του φώκιες και λέγεται ότι κατάγονται από εκείνες τις ομηρικές φώκιες τις οποίες όπως αναφέρει η μυθολογία μας τις έβοσκε και τις φρόντιζε ο θαλάσσιος Θεός Πρωτεύς. Ακόμη το σπήλαιο αυτό αναδίδει μια οσμή από θειάφι.

Η πρωτεύουσα του νησιού, Γάιος λέγεται ότι οφείλει το όνομά της στο μαθητή του Απόστολου Παύλου που έχει επισκεφτεί το νησί. Παραδοσιακός οικισμός ο Γάιος με πολλά παλαιά σπιτάκια αλλά και πάρα πολλά σύγχρονα που εξυπηρετούν τις τουριστικές ανάγκες του νησιού. Στον Γάιο βρίσκεται και η εκκλησιά των Αγίων Αποστόλων, στην οποία υπάρχει μια εικόνα, αντίγραφο από τον περίφημο πίνακα του Ραφαήλ,
"Η Σταύρωση του Ιησού." Το αντίγραφο αυτό εφιλοτέχνησε ο επτανήσιος ζωγράφος Γαζής.
Λίγο έξω από την κωμόπολη του Γάιου βρίσκεται η Μονή της Παναγίας, όπου τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται μεγάλο πανηγύρι και συγκεντρώνονται οι κάτοικοι όλου του νησιού αλλά και πολλοί τουρίστες, αφού μετά την λειτουργία η Μονή παραθέτει γεύμα σε όλους τους προσκυνητές.
Σημαντικοί οικισμοί των Παξών είναι το Λογγό, η Λάκκα και τα Μαγαζιά, που είναι το κέντρο του νησιού και κάθε Κυριακή μαζεύονται όλοι για ψυχαγωγία.
Οι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται με το ψάρεμα και την παραγωγή ονομαστών γλυκών κρασιών.
Το καλοκαίρι το νησί μετατρέπεται σ’ ένα από τα πλέον ονομαστά τουριστικά θέρετρα της Μεσογείου και είναι πολλοί οι ξένοι που το επισκέπτονται. Το μικρό γραφικό λιμάνι του Γάιου, γεμίζει με πλεούμενα που παρουσιάζουν ένα αξιόλογο θέαμα. Είναι πολλές οι τουριστικές ατραξιόν που προσφέρει το νησί Γραφικές οι ακρογιαλιές του με τα καταγάλανα πεντακάθαρα νερά προσφέρονται για την απόλαυση της θάλασσας και γεμίζουν από κόσμο.
Οι Παξοί είναι ένας πράσινος παράδεισος αναφέρεται στα διαφημιστικά φυλλάδια του ελληνικού τουρισμού. Και δεν έχουν άδικο. Πραγματικά είναι ένα παραδεισένιο νησάκι, που αξίζει μια επίσκεψη...

Ντένης Κονταρίνης