Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Η Σαρακοστή στα Εφτάνησα.

Κεντρική φωτογραφία για τον μήνα Απρίλη.
Κεφαλλονιά. Ο οικισμός Άσος.


Φίλες και φίλοι.
Μια καλή αρχή θα κάνουμε και σήμερα, με τα σοφά λόγια του μεγάλου Λασκαράτου. Είπε κάποτε για τους ψευτοδιανοούμενους. Η παρουσία των πραγματικώς ανωτέρων σου θα σε ειδοποιεί για το άδειον του εαυτού σου. Σοφότατον.
Κέρκυρα. Ο οικισμός Γαστούρι.
Και περνάμε τώρα στη Σαρακοστή μας.
Νάμαστε λοιπόν στη Μεγάλη Σαρακοστή μετά τα αποκριάτικα γλέντια. Οι ονομασίες της δεύτερης και της τρίτης εβδομάδας του καρναβαλιού σε Κρεατινή και Τυρινή χαρακτηρίζουν την κατανάλωση κρεατικών και γαλακτοκομικών προϊόντων ώστε στη συνέχεια να ακολουθήσει η μεγάλη νηστεία. Η μεγάλη νηστεία έχει ήδη αρχίσει Ας πάρουμε μια γεύση γι΄αυτήν από τα νησιά μας.
Έφυγεν η Αποκριά
με γλέντια και παιγνίδια
κι΄εμπήκεν η Σαρακοστή
μ΄εληές και με κρομμύδια.
Τραγουδάει ο λαός μας που πάντα έχει τη δική του θέση πάνω στην πορεία της ιστορίας του.
Στη Σαρακοστή λοιπόν βρισκόμαστε και, συγνώμη αλλά εγώ κάπως καθυστερημένα το θυμήθηκα. Συγνώμη. Όμως είχα.....πολλά και νάμαστε εδώ να τα πούμε.
Να ξεκινήσουμε όμως με την Σαρακοστή έτσι όπως μας την έχει ζωγραφίσει η παράδοση.
Η Κυρά-Σαρακοστή λοιπόν, ένα έθιμο πολύ παλιό, έτσι όπως την έφτιαχνε ο λαός μας, χρησίμευε πάντα σαν ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Πάσχα.
Κυρά-Σαρακοστή σε χαρτί.

Ήταν συνήθως μια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε καλόγρια, με εφτά πόδια και σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό, γιατί πήγαινε στην εκκλησιά και χωρίς στόμα γιατί νήστευε. Στο τέλος της κάθε εβδομάδας έκοβαν το ένα από τα πόδια και το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν το τελευταίο. Αυτό το έβαζαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε έλεγαν ότι του έφερνε γούρι. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας το έβαζαν μέσα σε ένα σύκο ή ένα καρύδι και αποτελούσε την ένδειξη μεγάλης τύχης γι΄αυτόν που θα το έβρισκε.  Κι΄έμεινε ο λαός να την τραγουδάει την Κυρά-Σαρακοστή. .
Την κυρά-Σαρακοστή που, ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι ένα σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες της μετρούσαν με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα μέχρι να΄ρθει η Πασχαλιά.
Αυτά τα υπέροχα λόγια τραγουδάει η μεγάλη μας παράδοση. Αλησμόνητα ! ! !
Βέβαια από τόπο σε τόπο κάπως διέφερε η κατασκευή της Κυρά Σαρακοστής.
Σε ζυμάρι η Κυρά-Σαρακοστή.
Σε πολλά μέρη, την έφτιαχναν από ζυμάρι με αλεύρι, νερό και αλάτι, όπως λέει και το τραγουδάκι ενώ σε κάποια άλλα ήταν μια πάνινη κούκλα.
Η Κυρά-Σαρακοστή της Ζακύνθου.
Στη Ζάκυνθο η Κυρά Σαρακοστή εμφανιζόταν να είναι εφτά γυναίκες - καλόγριες, εκ των οποίων η τλευταία ήταν κόκινη και ήταν αυτή της Μεγάλης Εβδομάδας όπου και τελείωνε η νηστεία. Αυτήν την αφαιρούσαν το Μεγάλο Σάββατο.
Την Καθαρά Δευτέρα σταματά η κατανάλωση κάθε αρτύσιμου φαγητού και ξεκινά μια νηστεία σαράντα ημερών, όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η πεντανόστιμη λαγάνα.
Η λαγάνα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε την ημέρα αυτή παραπέμπει στα άζυμα της Παλαιάς Διαθήκης.
Το χταποδάκι της ώρας.
Ωστόσο στην πράξη, αν κανείς δεν προσέξει, τα σαρακοστιανά φαγητά μπορεί να τον οδηγήσουν σε αντίθετο αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα τα παραδοσιακά νηστίσιμα φαγητά έχουν λίγες θερμίδες. Ωστόσο για κάθε κουταλιά επί πλέον ελαιόλαδο οι θερμίδες αυξάνονται κατά 140 περίπου.
Μερικά χρόνια πριν η νηστεία ήταν τρόπος ζωής. Και βέβαια η νηστεία δεν θα πρέπει να είναι συνώνυμη της πείνας.Οι άνθρωποι των νησιών μας λοιπόν, που νήστευαν προσπαθούσαν να τρώνε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά που θα τους βοηθούσαν να αντεπεξέλθουν στις αγροτικές εργασίες. 
Να και οι γαρίδες.
Οι παραδοσιακές διατροφικές μας συνήθειες κατά την περίοδο της Σαρακοστής μας οδηγούν στην αγορά και κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων. Χαλβάς, ταραμάς, χταπόδι, καλαμάρι, θαλασσινά, χορταρικά, όσπρια και άλλα πολλά.
Μελέτες του Πανεπιστημίου Κρήτης έχουν δείξει ότι η αποφυγή του κρέατος, των αυγών και των γαλακτοκομικών προϊόντων για οκτώ εβδομάδες που διαρκεί η σαρακοστή και η αντικατάστασή τους από όσπρια, φρούτα, λαχανικά, χόρτα, ψωμί, θαλασσινά, πατάτες, λίγο κρασί μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία. Μια σωστή νηστεία μειώνει την κακή χοληστερόλη και ελαττώνει το σωματικό βάρος.

Το Κυθυριώτικο παστίτσιο.
Στα Εφτάνησα πολλά από τα νηστίσιμα φαγητά είναι επηρεασμένα από τις ξένες κατοχές που γνώρισαν τα νησιά μας. Χαρακτηριστικό είναι το βενετσιάνικο παστίτσιο στα Κύθηρα.
Αγαπημένα στη Μεγάλη Σαρακοστή τα κουκιά.
Οπωσδήποτε τα σαρακοστιανά φαγητά χρειάζονται μιας ιδιαίτερης προσοχής μια και η καλύτερη θεραπεία της τροφικής δηλητηρίασης είναι η πρόληψη.
Θαλασσινά με φασολάκια και πατάτες.
Τα θαλασσινά είναι γεγονός ότι αποτελούν για πολλούς ένα κύριο σαρακοστιανό πιάτο. Τα πιάτα αυτά υπ΄όψη ότι είναι πλούσια σε φώσφορο και λιπαρά οξέα. Στα ψαρικά και ιδιαίτερα στα χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές χρειάζεται μια ιδιαίτερη προσοχή στη φρεσκάδα τους. Κύριο χαρακτηριστικό της φρεσκάδας η μυρουδιά της θάλασσας και όχι αμμωνία ή οτιδήποτε άλλο.
Ταραμοσαλάτα. Ο βασιλιάς των μεζέδων.
Ο ταραμάς είναι ένα από τα αγαπημένα πιάτα της σαρακοστής. Όμως θα πρέπει να έχει ένα ομοιόμορφο χρώμα, να είναι μαλακός και η γεύση του να μην είναι ούτε πικρή ούτε ξινή. Η ταραμοσαλάτα είναι μια τροφή εξαιρετικά πλούσια σε φώσφορο και κάλιο. Όμως πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωσή της όσοι υποφέρουν από υπέρταση.
Το θρεπτικότατο καρύδι.
Ένα πάρα πολύ καλό σαρακοστιανό είναι τα καρύδια. Είναι ένας ξηρός καρπός πλούσιος σε έλαια και πολύ διαδεδομένος στην ελληνική ζαχαροπλαστική.
Ένα πολύ καλό νηστίσιμο φαγητό στα Εφτάνησα είναι τα άγρια φυώμενα λαχανικά. Ένα από αυτά είναι η οβριά. Διαβάστε γι΄αυτήν.
Το κείμενο που ακολουθεί έχω πάρει από το μπλογκ http://skouliki.skoulikia.blogspot.com του καλού μου φίλου, Χρήστου, που έχει τον τίτλο “Πάμε να μαζέψουμε οβριές.”
Αυτή είναι η θρυλική Οβρυά....
Η οβριά είναι ένα άγριο λαχανικό που το συνηθίζουν την περίοδο της Σαρακοστής αφού μόνο τότε υπάρχει. Γράφει ο φίλος μου.
Στις αρχές της Άνοιξης και για έναν μήνα περίπου κάνουν την εμφάνισή τους οι οβριές.Ένα φυτό που έχει διάφορα ονόματα στα διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου εμφανίζεται. Το λένε και οβρυές,, αβρονιές, αβρουνιές, βεργιά και ακόμα το λένε και δράμια. Στα Εφτάνησα συνήθως τις αποκαλούν οβριές.
....που όμως θέλει καλό πλύσιμο.
Είναι ένα φυτό ακαλλιέργητο και φυτρώνει σε μέρη σκιερά μπλεγμένα πάνω σε θάμνους και με τις τρυφερές μύτες των βλαστών να εξέχουν. Μοιάζουν με τα σπαράγγια αλλά είναι πιο λεπτά, ανοιχτοπράσινο και αρκετά πικρά. Τρώγονται βραστές με λαδάκι και μπόλικο λεμόνι και είναι μια γευστική απόλαυση. Οι παλαιοί ισχυρίζονται ότι το ζουμί τους με λεμόνι πάντοτε ήταν φάρμακο για πολλές ασθένειες.”
Είναι γεγονός ότι την περίοδο της νηστεία της σαρακοστής, μια νόστιμη, πλούσια και θρεπτική σαλάτα με όσπρια, λαχανικά και σαλατικό μπορεί να αντικαταστήσει και ένα γεύμα.

Το πιο σπουδαίοπιάτο της Σαρακοστής. Μαυροφάσουλα σαλάτα.
Η σαλάτα με μαυρομάτικα φασόλια είναι πολύ διαδεδομένη στα Εφτάνησα. Δοκιμάστε την. Γενικά τα όσπρια για τη νηστεία είναι μια πολύ καλή διατροφική λύση Γι΄αυτό να προτιμάτε τα όσπρια. Είναι πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών. Φροντίστε να τρώτε ποικιλία οσπρίων. Όμως θέλουν προσοχή στο λάδι και καλό είναι να μην συνοδεύονται από ψωμί.
Αυτά για την Μεγάλη Σαρακοστή μας και καλό μας Πάσχα.


ΠΗΓΕΣ
w. inewsgr.com
w. athinorama.gr
w. kefaloniatoday.com
w. healthyliving.gr
w. asxetos.gr
w. skouliki-skoulikia.com

31 σχόλια:

  1. Όμορφη η ανάρτηση (όπως πάντα!) γεμάτη πληροφορίες και μάθαμε και 2 παραπάνω πραγματάκια ως προς την παράδοση! Πάντως εμένα, σαν να μου άνοιξε η όρεξη!
    ;-)
    Παίρνω μια χούφτα καρυδάκια και αφήνω τις πιο γλυκές ευχές μου για ένα όμορφο βράδυ και καλή εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή σου μέρα αγαπητή μου φίλη.
      Χαίρομαι που για μα ακόμη φορά σου άρεσαν όλα όσα γράφω. Η αλήθεια είναι πως η πατρίδα μαας είναι πλούσια σε παραδόσεις.
      Νάσαι πάντα καλά.

      Διαγραφή
  2. Α, τι όμορφη ανάρτηση.Και τα περισσότερα δεν τα ήξερα! Ώστε 7 πόδια η κυρά Σαρακοστή. Ενδιαφέρον.
    Πολύ τη χάρηκα την ανάρτησή σου Ντένη μου και έμαθα τόσα
    Καλή σου εβδομάδα και καλημέρα όλη μέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αννούλα μου καλή σου μέρα και καλό μήνα.
      Είδες τι όμορφα τα έχει φτιάξει ο λαός μας.
      Πιστεύω πως στην συνέχεια θα πούμε ακόμα πιο πολλά.
      Την αγάπη μου πάντα καλή μου.

      Διαγραφή
  3. Τα τελευταία χρόνια έμαθα για την κυρά Σαρακοστή Ντέννη μου με τα εφτά πόδια που είναι μέρος της ελληνικής παράδοσης !!
    Η αλήθεια είναι ότι από τα φαγητά της νηστείας σχεδόν όλα τα αγαπώ μα κυρίως τα όσπρια !!
    Να είσαι καλά ,με την αγάπη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νικόλ μου καλή σου μέρα και καλό μήνα.
      Καλό ότι τα γνώριζες περί Κυράς-Σαρακοστής.
      Όσο για τα φαγητά ξεχωρίζω την ταραμοσαλάτα.
      Νάσαι πάντα καλά καλή μου φίλη.

      Διαγραφή
  4. Πολύ ενδιαφέρουσα και ενημερωτική η ανάρτησή σου. Διονύση!
    Την απόλαυσα και κλέβω και μερικές ιδέες για μαγείρεμα...
    Σου αφήνω την αγάπη μου
    Καλή σου εβδομάδα, καλέ μου φίλε
    Μαρίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ελπίζω, αγαπητή μου Μαρίνα, να μαγειρέψεις κάτι ωραίο και νόστιμο.
      Χαρά μου που τα βρήκες όλα ενδιαφέροντα.
      Νάσαι καλά και καλό σου μήνα.

      Διαγραφή
  5. Καλημέρα αγαπητέ μου Διονύση.
    ΑΠολαυσα την ανάρτηση και τα φαγητά της, τα σαρακοστιανά.
    Νηστεύω κιολας και μου εδωσες πολλες ιδεες
    Λατρευω τα εθιμα μας

    Καλη εβδομαδα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενδιαφέροντα τα βρήκες και εσύ καλή μου Κική τα όσα γράφω.
      Χαίρπμαι που σου άρεσαν
      Καλό σου μήνα και να είσαι πάντα καλά.

      Διαγραφή
  6. Πολύ ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη η ανάρτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πολύ καλή ανάρτηση!
    Δεν γνώριζα πως έκαναν Κυρά-Σαρακοστή σε χαρτί. Την ήξερα από ζυμάρι και μάλιστα στο τέλος κάθε εβδομάδας κόβανε το πόδι κάπως τελετουργικά και με κρυφή χαρά, μιας και κάθε φορά πλησίαζε όλο και πιο πολύ το Πάσχα και άρα και το τέλος της νηστείας.
    Όμορφο έθιμο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βεβαίως, αγαπητέ μου, Δήμο υπάρχει και σε χαρτί η Κυρά-Σαρακοστή αλλά και με πανί την φτιάχνουν, σαν κούκλα.
      Νάσαι καλά φίλε μου και καλό σου μήνα.

      Διαγραφή
  8. Πολύ ωραία, Ντένη μου, τόσο τα έθιμα, όσο και τα νηστίσιμα φαγητά της Σαρακοστής!
    Από τότε που ξεκίνησα το blogging έμαθα κι εγώ για την κυρά Σαρακοστή...στην Αθήνα όπου μεγάλωσα δεν την ήξερα...κάλιο αργά παρά ποτέ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή σου μέρα αγαπητή μου Marie-Anne και καλό σου μήνα.
      Είναι αλήθεια ότι οι παραδόσεις στη χώρα μας γεννήθηκαν στις διάφορες επαρχίες. Η πρωτεύουσα όπως και άλλες μεγάλες πόλεις δεν έδιναν και πολύ σημασία.
      Νάσαι πάντα καλά καλή μου φίλη.

      Διαγραφή
  9. Απολαυστική ανάρτηση! Μερικά έθιμα είναι πολύ όμορφα και ζηλεύω με την καλή έννοια όσους μεγάλωσαν στην επαρχία και τα βίωναν! Εμείς στην Αθήνα..τίποτα!
    Σε χαιρετώ από τον νέο μου χώρο http://just-k-world.blogspot.gr/

    Καλή συνέχεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη αγαπητή μου Κατερίνα.
      Σχετικά με την απουσία της παράδοσης από την Αθήνα γράφω και στην Marie-Anne πιο πάνω.
      Θα σε επισκεφτώ στον νέο σου χώρο.
      Την αγάπη μου πάντα καλή μου φίλη.

      Διαγραφή
  10. καλημέρα φίλε Ντένη,
    Αν κι έχω γεννηθεί σε χωριό στην Πύλαρο Κεφαλονιάς δεν ήξερα ότι υπάρχει κυρά Σαρακοστή,
    επίσης δεν ήξερα τι είναι η λαγάνα, δεν είχαμε ποτέ τέτοιες πολυτέλειες
    Εδώ στην ΝΥ ρώτησα και μου είπαν ψωμί ζωρίς προζύμι. ούτε οβριές, Θυμάμαι ένα μικρό μπακάλικο στο χωριό όταν υπήρχε καίκι για Πάτρα πήγαινε κα μας έφερνε Χαλβά σε (σύκλους) κουβάδες ήταν το μόνο σαρακοστιανό εκτος από τις πατάτες, ελιές κρεμμύδια και αγριόχορτα του βουνού .
    όλα τα υπόλοιπα ήταν μόνο στα παραμύθια...

    χαιρετώ σε
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα σου καλέ μου φίλε. Ομολογώ ότι με ξαφνιάζει η τέλεια άγνοια από όλα αυτά τα έθιμα και τις παραδίσεις.
      Δεν μπορώ να το πιστέψω για το νησί μας. Τι να κάνουμε. Συμβαίνουν αυτά καμμιά φορά.
      Νάσαι καλά και θα τα πούμε.

      Διαγραφή
  11. καλη σαρακοστή και πάλι,
    Όπως παντα πολυ κατατοπιστικος και φυσικά ενημερωτικός, να εισαι καλα, σε ευχαριστώ πολυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κάνω ό,τι μπορώ καλέ μου φίλε.
      Κι΄εγώ σ΄ευχαριστώ για την ύλη που μου έδωσες.
      Νάσαι καλά.

      Διαγραφή
  12. Τι πλούτος πληροφοριών, αγαπητέ Ντένη!!

    Γευστική πανδαισία μέσα στα πλαίσια της παράδοσης! Πόσα ήξεραν οι πρόγονοι!...

    Καλή Σαρακοστή και καλή υγεία σε όλους!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη αγαπητέ Ευάγγελε.
      Η πολιτιστική μας παράδοση δεν είναι μόνο πάρα πολύ πλούσια αλλά προσφέρει και ξεχωριστή ομορφιά. Αυτό είναι σημαντικό.
      Νάσαι καλά φίλε μου.

      Διαγραφή
  13. Καλή Σαρακοστή και πάλι κύριε Ντένη!! Εχει ο τόπος μας πολύ ωραία έθιμα!! Την κυρά Σαρακοστή καθώς και τα Λαζαράκια τα μαθα πρόσφατα, πριν λίγα χρόνια από φιλικά blogs!! Φέτος έφτιαξε κι η θεία μου μια κυρά Σαρακοστή χωρίς μυτούλα και στόμα λόγω νηστείας!!
    Οσο για τα πιάτα υπάρχουν τόσες επιλογές!! Λίγη πειθαρχεία θέλει ειδικά στην αρχή, φαντασία στο μαγείρεμα και φυσικά προσοχή στην ποσότητα!!
    Να στε καλά και να περνάτε ακόμα καλύτερα!! Σας φιλώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι αγαπητή μου Μαριλένα για όσα μου γράφεις. Και απ΄ό,τι βλέπω γνωρίζεις πάρα πολλά για τα έθιμα και τις παραδόσεις μας.
      Φυσικά είναι αμέτρητες οι μαγειρικές επιλογές της Σαρακοστής και οπωσδήποτε επιβάλεται μια κάποια προσοχή στην ποσότητα.
      Έχεις πάντα την αγάπη μου καλή μου Μαριλένα.
      Καλό μήνα με φιλάκια.

      Διαγραφή
  14. Λιχουδιές, πεθυμιές και θαυμάσιες φωτογραφίες!!!!!!!!!!!!!!!
    Να...ζαλίσουν τον καλοφαγά

    και να κολάσουν τους αμαρτωλούς...

    Αμ' η ...σαρανταποδαρούσα Σαρακοστή!!!!! με τα επτά της πόδια;;;

    Καλό Μήνα σου,

    ΝΤένη.
    Χαιρετισμούς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όπως και πιο πάνω γράφω, αγαπητή μου Υιώτα, οι παραδόσεις μας ξεχωρίζουν για την ομορφιά τους.
      Καλό μήνα σε σένα και τον Δημήτρη.

      Διαγραφή
  15. Καλή Σαρακοστή και σε σένα αγαπητή μου Μαρία Έλενα.
    Φιλάκια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Με ένα λατρεμένο τοπίο, ένα λατρεμένο μέρος, μας υποδέχεσαι για τον Απρίλη!
    Δε νηστεύω ποτέ, αλλά ξέρω κόσμο που νήστευε κι έπαθε πλάκα όταν ανέβασε χοληστερίνη από τα θαλασσινά...χαχα! Ε μα...νηστεύω δε σημαίνει τρώω ό, τι περιέχει ο Βόσπορος..
    Πάρα πολύ ενδιαφέροντα όλα!
    Καλή Σαρακοστή και καλό μήνα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή