Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Αντώνιος Μαρτελάος

Ένας αντιπροσωπευτικός λογοτέχνης της προσολωμικής περιόδου


Kατά τη διάρκεια της Ενετικής κυριαρχίας στα Ιόνια νησιά επικρατούν συνθήκες πολύ ευνοϊκότερες από ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα। Έτσι πολλοί λόγιοι από την Ήπειρο, την Κωνσταντινούπολη, την Πελοπόννησο και την Κρήτη αναγκάζονται να μετακομίσουν στα Ιόνια νησιά, όπου εκεί γεννήθηκε και αναπτύχτηκε ένας πολιτισμός υψηλού επιπέδου. Ο πολιτισμός αυτός αγκάλιασε και επηρέασε όλους τους τομείς. Ένας από αυτούς ήταν και η λογοτεχνία. Η ελληνική λογοτεχνική γνώρισε μια ιδιαίτερη άνθηση στα Εφτάνησα. Οι λόγοι πολλοί. Η γνωριμία της με την λογοτεχνία των λαών που κατά καιρούς τα είχαν κατακτήσει, ιδιαίτερα των Ενετών, αλλά και η επιρροή που επέφεραν σε αυτήν ο πολιτισμός και η κουλτούρα αυτών των λαών και επί πλέον η απουσία της τουρκικής παρουσίας στα νησιά, η οποία τουρκική παρουσία αποδείχτηκε καταλυτική για τον υπόλοιπο ελληνικό χώρο, έδωσαν την ευκαιρία στους Εφτανήσιους λογοτέχνες να οδηγήσουν το αντικείμενο της εργασίας τους σε μια υψηλή άνθηση. Αυτή η άνθηση της λογοτεχνίας στα Εφτάνησα, ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα πήρε την ονομασία της Επτανησιακής Σχολής. Ο όρος Επτανησιακή σχολή δόθηκε από τον Εμμ. Ροΐδη και τον Ασώπιο στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αργότερα τον υιοθέτησε και ο Κωστής Παλαμάς στα κριτικά του δοκίμια για τους επτανήσιους ποιητές, Επίκεντρο αυτής της αξιόλογης λογοτεχνικής παραγωγής είναι αναμφισβήτητα ο Διονύσιος Σολωμός. Έτσι ο χρόνος διάρκειας της Επτανησιακής Σχολής λογικά διαιρείται σε τρεις περιόδους. Στην πρόσολωμική, την σολωμική και την μετασολωμική. Και στις τρεις αυτές περιόδους αξιόλογοι λογοτέχνες και ποιητές έκαμαν την εμφάνιση του στα νησιά του Ιονίου. Ένας αξιόλογος εκπρόσωπος της προσολωμικής περιόδου είναι ο Αντώνιος Μαρτελάος την ζωή και το έργο του οποίου παρουσιάζω.Προσολωμικός λόγιος , ποιητής και εκπαιδευτικός, ο Αντώνιος Μαρτελάος, γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1754 και εκεί πέρασε όλα τα χρόνια της ζωής του। Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας. Πατέρας του ήταν ο ιερέας Αντώνιος ο οποίος όμως πέθανε δύο μήνες πριν να γεννηθεί ο γιός του κι’ έτσι κατά την βάπτισή του πήρε το όνομα του πατέρα του. Μητέρα του ήταν η Άννα Σουμάκη. Διδάχτηκε τα πρώτα του ελληνικά γράμματα από τον δάσκαλο Παναγιώτη Παλαμά και εφοίτησε στο ιταλικό σχολείο της Ζακύνθου. Μελέτησε την αρχαία ελληνική, λατινική, και ιταλική λογοτεχνία. Ίδρυσε σχολείο στη Ζάκυνθο όπου τα παιδιά των “ποπολάρων” παρακολουθούσαν τα μαθήματα δωρεάν ενώ τα “αρχοντόπουλα” έπρεπε να πληρώνουν υπέρογκα ποσά.Είχε μαθητές τον Σολωμό, τον Ούγκο Φώσκολο, τον Γαζέλη, τον Αντώνη Μάτεση, τον Γεώργιο Τερτσέτη κ.α.Με την Συνθήκη του Campo Formiο το 1797 γίνεται η προσάρτηση των Ιονίων νήσων από την Γαλλία. Τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης γίνονται δεκτά με ενθουσιασμό στα Εφτάνησα και ιδιαίτερα στη Ζάκυνθο στην οποία ήδη είχε ιδρυθεί η Λέσχη των Ιακωβίνων.Διαπνεόμενος από δημοκρατικές ιδέες και επηρεασμένος από τον Γαλλικό Διαφωτισμό και από τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης, εκφωνούσε σατυρικούς και σκληρούς στίχους ενάντια στους αριστοκράτες που βασάνιζαν τον λαό. Στις αρχές του 19ου αιώνα θα γράψει τα "πατριωτικά τετράφωνα" δίνοντας έτσι μια χαρακτηριστική μορφή στον ζακυνθινό λόγο.
Το 1797 όπου οι Γάλλοι κατέκτησαν τα Εφτάνησα ο Αντώνιος Μαρτeλάος έγινε μέλος της Επιτροπής Οργάνωσης των Ιακωβίνων της Ζακύνθου και έγραψε τον «Ύμνο εις την περίφημον Γαλλίαν και τον αρχιστράτηγον Βοναπάρτη» Το έργο του αυτό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους συντηρητικούς πνευματικούς κύκλους।Με την είσοδο των Ρωσσοτούρκων στα Εφτάνησα το 1798 ο Μαρτελάος διώχτηκε για τις δημοκρατικές του ιδέες Το 1800 ύμνησε με στίχους του την ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας, χαιρετίζοντας το γεγονός ως την αρχή της απελευθέρωσης του Γένους.

Το 1818 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας।Κατά την διάρκεια της Αγγλικής κατοχής των Επτανήσων κατηγορήθηκε για συκοφαντία, γεγονός που επιδείνωσε την δύσκολη κατάσταση της υγείας του και πέθανε τον Νοέμβρη του 1819.Ο θάνατός του ανέκοψε το δρόμο του μεγάλου πατριώτη. Λίγο πριν πεθάνει έκαψε το προσωπικό του αρχείο επειδή φοβόταν μην πέσει στα χέρια των εχθρών του. Σώθηκαν μόνο μερικοί πατριωτικοί και πανηγυρικοί του λόγοι, δύο ωδές στην αρχαΐζουσα γλώσσα, μεταφράσεις ιταλικών έργων, μερικά επιγράμματα και στίχοι του.Χαρακτηριστικό της φιλοπατρίας του το επίγραμμα που έγραψε για τον θάνατο του Ούγκω Φώσκολου.“ Του κάκου Φράγκο θέλουν να σε κάμουνεΠου εισ’ Έλληνας τα μνημεία φωνάζουνε”.
Μερικά από τα έργα του Αντώνιου Μαρτέλαου είναι “Ο Θούριος”, “Ύμνος τω μαθητή μου Νικολάω Φωσκόλω Το χρυσό βιβλίο κ।α. Στα έργα του μεγάλου αυτού ποιητή διακρίνεται έντονα ο πόθος του για ελευθερία και δικαιοσύνη. Αν και θεωρητικά ήταν ταγμένος στην καθαρεύουσα έγραψε όλα του τα έργα στην δημοτική για να γίνει το έργο του πιο εύκολα κατανοητό από το λαό.

Οι φωτογραφίες είναι εικόνες τις Ζακύνθου εκείνης της εποχής

22 σχόλια:

  1. ΚΑΤΑ ΠΡΩΤΟΝ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΟ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ. ΤΟ ΒΡΙΣΚΩ ΥΠΕΡΟΧΟ. ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΑΚΡΩΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΩ ΤΩΡΑ ΜΑΘΑΙΝΩ.ΘΑ ΞΑΝΑΠΕΡΑΣΩ ΘΑ ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΣΩ.
    ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥΣ ΘΕΡΜΟΥΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Επικροτώ κι εγω με τη σειρά μου την Αλλαγή!
    "Θάλασσα πλατιά σ αγαπώ γιατί μου μοιάζεις..." και ενώνει τις Χώρες ξενητειές και γεννέτειρες!!!
    Χάρηκα για την ανάρτηση, που αναφέρεται σε ένα σημαντικό πρόσωπο που γέννησε η Πατρίδα μου.
    Τώρα μπορείς να μου πεις πώς τα καταφερε και όσο περνάει ο καιρός χαλάει το ...καλούπι...και όλο και κακέκτυπα βγάζει;
    Νάσαι καλά Ντένη μου να μην μας αφήνεις να ξεχνάμε.

    Την αγάπη μου ΠΑΝΤΑ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Επανήλθα να ευχηθώ κατ αρχάς
    ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ, στον τρυφερό ιδιοκτήτη του παρόντος που μας ταξιδεύει, αλλά και σ όλους τους επισκέπτες, επίσης να προσθέσω κάτι που άφησα ασχολίαστο χθες λόγω του ενθουσιασμού της αλλαγής και του θέματος... οι ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ!!!
    Υποκλίνομαι Sir Dennis στην αυθεντία σας. Φωτογραφίες σπάνιες, προσεισμικές (όπως ορίζουμε δυστυχώς το χρονο εμείς στο Νησί μας).
    Οχι,δεν είμαι της ιδίας εποχής, αλλά τις γνωρίζω απο λατρεία σ ό,τι αφανίστηκε...σ ΟΛΑ δηλαδή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θα ’θελα να’ ξερα που τα ξετρυπώνεις τούτα τα ενδιαφέροντα ντοκουμέντα!
    Tόση αγάπη για το Ιόνιο… την έδειξες και με το γαλάζιο που ξόδεψες κι έντυσες το ιστολόγιό σου!

    Καλό μήνα σου εύχομαι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αγαπητή μου Μαριάνθη. Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και τις ευχές. Και επειδή δεν μου αρέσει η κλοπή και ιδιαίτερα η πνευματκή κλοπή η νέα εμφάνηση του ιστολογίου είναι έργο του καλού μου φίλου Στράτου Δουκάκη (Μυθημναίου)
    Χαρά μου που βρήκες ενδιαφέρον το θέμα. Πραγματικά ήταν τότε που στα Εφτάνησα γινόταν το θαύμα της ελληνικής λογοτεχνίας.
    Νάσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αγαπημένη μου Χαρά
    Χαίρομαι που σου αρέσει η νέα μου εμφάνηση Ας είναι καλά η......ξένη βοήθεια Θάλασσα κορίτσι μου. Θάλασσα από τα νησιά μας. Και που όπως πολύ σωστά λες ενώνει ξενητιές και γενέτειρες
    Το νησί σου μπορεί να είναι περήφανο για όσους γέννησε. Τώρα το καλούπι δυστυχώς έχει χαλάσει παγκοσμίως Βλέπεις να γεννιούνται πουθενά άνυρωποι;
    'Αστα Χαράκι μου. Πάρτα όπως έρχονται.
    Την αγάπη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλώς την Χαρούλα μας την αγαπημένη. Πάλι εδώ. Σ΄ευχαριστώ για τις ευχές σου για καλό μήνα και σου εύχομαι κι' εγώ. Όσο για το τρυφερός ιδιοκτήτης τι να πω; Ευχαριστώ.
    Όσο για τις φωτογραφίες καταφέρνω πάντα φίλους και φίλες να με βοηθάνε με υλικό που διαθέτουν. Άλλωστε με το όμορφο νησί σοπυ έχω ρίζες Από εκεί ήταν ο Παπούς μου από μητέρα Από τη Λιθακιά.
    Χαίρομαι που σου άρεσαν
    Νάσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλημέρα αγαπητέ φίλε Μηθυμναίε
    Κατ' αρχάς να σε ευχαριστήσω για την πολύτιμη βοήθειά σου.
    Η αγάπη μου γι' αυτά τα νησιά είναι δεδηλωμένη. Το υλικό τι να πω; Αν δεις τι έχω μαζεμένο θα τα χάσεις Λίγα λίγα θα τα δίνω. Παράπονό μου όμως που ποτέ Δημόσιοι Φορείς στους οποίους αποτάνθηκα για να μου δώσουν υλικό με αγνόησαν. Αντίθετα, άνθρωποι απλοί το πόσο με έχουν βοηθήσει δεν λέγεται. Καλέ φίλε μου Έχω μια απορία. Αφού δεν τους αρέσει αυτό με το οποίο ασχολούνται αφού δεν αγαπάνε τα νησιά μας γιατί δεν μας αδειάζουν τη γωνιά μήπως και έρθει κανένας χρήσιμος; Να γιατί έφτασε η Ελλάδα στο σημείο να διοικείται από την αλητεία της Ευρώπης.
    Νάσαι καλά φίλε μου και σ' ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μια θαλασσινή καλημέρα αγαπητέ μου
    Ντένη και καλή εβδομάδα.
    Πάλι με ξελόγιασες μ αυτό το γαλάζιο που είναι και το χρώμα μου. Παράτησα για λίγο την μετακόμηση για να το απολαύσω. Αλλά που να ρίξω βουτιά, στο ποτάμι; Αυτή η ανοικτή θάλασσα
    που είναι η απόλυτη ελευθερία!!
    Άλλωστε μπλέ σημαίνει Ελλάδα και
    Ελλάδα σημαίνει μπλέ.
    Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο σου για
    την ζωή και το έργο του Μαρτελάου.
    Μέσω των αναρτήσεών σου όχι μόνον
    μαθαίνουμε αλλά βγαίνουν στην
    επιφάνεια πολλοί και σπουδαίοι
    λόγιοι που ίσως είναι ξεχασμένοι.
    Να είσαι πάντα καλά.
    Με αγάπη και σκέψεις νοσταλγίας
    στο απέραντο γαλάζιο.
    Ρισσιάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ντένη μου καλή μέρα,καλό μήνα.Με τον ερχομό του καλοκαιριού μας πλημμύρισες από απέραντο γαλάζιο.Εγώ έχω τη τύχη αύριο να ταξιδέψω πραγματικά στα γαλανά νερά της θάλασας μας και να απολαύσω για λίγες μέρες τον αέρα της αγαπημένης γενέθλιας γής, την καλημέρα μου Κατερίνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Έτσι όπως το άλλαξες, μια γαλάζια γραμμική θάλασσα που αναπνέι, και πάνω της φέρνει μπλε κορνίζες με λαχταριστά τοπία, μα και βιογραφικές σταγόνες επτανησίων, που για Δες


    Σκέφτηκες ποτέ σου ότι αν είχαμε τις κατάλληλες περιστάσεις θα μπορούσαμε κι εμείς να είμασταν κορνιζαρισμένοι ότι κάτι αφήσαμε στον τόπο μας αφού έχουμε τα τρία πρώτα, τη θάλασσα, το χρώμα, την περιέργεια της ερευνας και την κεφαλλονίτικην ας την πούμε τρέλλα. Που δεν είναι τρέλλα αλλά μια διαφορετική αντιμετώπιση του ρουν της ζωής...
    Φίλε πολύ ωραίο μαθαίνω όσο υπάρχω
    Χαιρετισμούς
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Αγαπητή μου Ρισσιάνα
    Χαίρομαι που σου άρεσαν οι αλλαγές αλλά και το άρθρο μου
    Πραγματικά έχουμε μια υπέροχη πατρίδα που εμείς οι ξενητεμένοι την έχουμε στερηθεί πολύ.
    Όσο για τον Μαρτελάο τι να πως Ξέρεις πόσους τέτοιους έχω συναντήσει καθώς ψάχνω και για τους οποίους ποτέ δεν μας μίλησαν στα σχολεία μας;
    Θα παρουσιάσω και άλλος
    Νάσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Κατερίνα μου καλή σου μέρα και καλό σου μήνα.
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη. Χαίρομαι που θα επισκεφτείς την Κεφαλονιά μας. Εύχομαι να περάσεις καλά. Την αγάπη μου σε όλους εκεί και ένα ποτηράκι ρομπόλα από μένα και για μένα
    Την αγάπη μου
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Γειά σου φίλε μου Γαβρίλη
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και να τα πούμε ένα ένα.
    Χαίρομαι που σου αρέσει η νέα εμφάνιση Έβαλα τον καλύτερο μάστορα.
    Τώρα πάμε στο άλλο Να μας κάνουνε κορνίζα. Ωρέ Γεβρίλη κουρλάθηκες. Έχεις όρεξη να μπεις σε κορνίζα και να σε κοιτάζουνε. Και να σου τα λένε και να μην μπορείς να λες κουβέντα; Όχι φίλε μου Τους χαρίζω τις κορνίζες τους και τις δόξες τους Ό,τι κάνω το κάνω γιατί αγαπώ τη χώρα μας και λατρεύω τα νησιά μας. Τις κορνίζες τους και τη δόξα τους στους πολιτικάντηδες.
    Νάσαι καλά φίλε μου
    Θα σε δω την Κυριακή στο ΚΕΠ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ντένη μου,
    συγχαρητήρια!!!!!!!!!!!!!!
    ¨ολα θαυμάσια.
    Σ' ευχαριστώ που όλο και με μαθαίνεις κάτι που δεν ήξερα.

    Η Ρισσιάνα, σου τα είπε καλύτερα... επικροτώ!
    Πάντα με φιλία,
    Υιώτα-Δημήτρης,
    αστοριανή!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Αγαπημένε μου φίλε Ντένη
    Υπέροχη η καλοκαιρινή εμφάνιση του ιστολογίου σου!!!
    Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στο Ιόνιο, μ όλους εσάς τους σπουδαίους ανθρώπους του!!!
    Συγκινήθηκα πολύ με την ιστορία αυτού του θαυμάσιου Έλληνα, που τα λόγια του είναι διαχρονικά!!!
    Οι υπέροχες φωτογραφίες σου, με μετέφεραν νοσταλγικά σε μια εποχή που χάθηκε και ο ήχος από τις καντάδες, ευχαριστεί την ακοή και την ψυχή μου.
    Και έτσι σκέπτομαι αισιόδοξα για την όμορφη πατρίδα μας!!!
    Θερμούς χαιρετισμούς και καλό μήνα!
    Μάγδα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Καλημέρα αγπητή μου Υιώτα
    Χαίρομαι που βρίσκεις ενδιαφέρονυτα τα όσα παρουσιάζω
    Υπάρχσουν πολλά στην λογοτεχνία της πατρίδας μας που δυστυχώς παραμένουν άγνωστα στους πολλούς
    Θα προσπαθώ
    Την αγάπη μου σε σένα και τον Δημήτρη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Μάγδα μου καλή μου φίλη
    Σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη
    Χαίρομαι που σου άρεσε η νέα εμφάνηση της σελίδας.
    Πραγματικά τώρα θυμίζει Ιόνιο
    Όσο για τον Μαρτελάο υπάρχουν ακόμη πολλοί που, ενώ έχουν προσφέρει πολλά, δεν είναι και τόσο γνωστοί σε μας.
    Θα προσπαθήσω να σας γνωρίσω όσο μπορώ πιό πολλά για τα νησιά μας
    Νάσαι πάντα καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Σπουδαίο το θέμα καλέ μου Ντένη, και ξέρω οτι θα ξαναδιαβάσω κι άλλες φορές αυτό το εξαιρετικό αφιέρωμα.
    Και θα συμφωνήσω με τη Χαρά, ότι μ αρέσει πάρα πολύ το νέο σου "ένδυμα".
    Το υγρό στοιχείο σε αντιπροσωπεύει και μας αντιπροσωπεύει.
    Όλη η θάλασσα Εντός!

    Καλό σου βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Ρεγγίνα μου καλή μου.
    Χαίρομαι που σου αρέσει το νέο "ένδυμα" Ντυθήκαμε εφτανησιώτικα. Με τη γαλάζια θάλασσά μας και τον ξάστερο ουρανό μας
    Μεγάλη προσωπηκότητα των ελληνικών γραμμάτων ο Μαρτελάος. Από τους όχι και πολύ γνωστούς. Και είναι κι' άλλοι πολλοί. Σιγά-σιγά θα παρουσιάσω όσους μπορώ.
    Νάσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Πολύ ενδιαφέρουσα η ανάρτηση όπως και χαίρομαι πολύ για τη καλοκαιρινή διάθεση. να είσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Καλημέρα αγαπητή μου Γιώτα.
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή