Γιά την Ελλάδα η μουσική έχει γεννηθεί στην Κέρκυρα. Είναι ίσως το μόνο νησί , από τα υπόλοιπα του εφτανησιακού συγκροτήματος, που δέχτηκε γιά περισσότερα χρόνια την κατοχή των Ενετών και η πολιτιστική και καλλιτεχνική επίδραση ήταν καθοριστική.
Κείνη την εποχή που η Μοίρα, μου χάρισε την ευκαιρία να ζήσω γιά δεκαπέντε χρόνια στο νησί των Φαιάκων, δεν υπήρχε Κερκυραίος, που να μην είχε κάποια σχέση με την μουσική. Όλα τα παιδιά από την ηλικία των οκτώ ετών και πάνω θα έπρεπε να πάρουν μαθήματα μουσικής, να μάθουν κάποιο όργανο.
Από τούτον τον κανόνα δεν κατάφερα να ξεφύγω κι εγώ, όπου γιά κάποια χρόνια έπαιρνα μαθήματα βιολιού. Βέβαια Παγκανίνι δεν έγινα αλλά πολλές φορές δημόσια γρατσούνιζα τις χορδές προκαλώντας κάποιες ανατριχίλες. Γι΄αυτό και κάποια στιγμή το βιολί μπήκε σε κάποιο μπαούλο και από τότε αγνοείται η τύχη του.
Αυτή λοιπόν ήταν η μουσική κατάσταση στην Κέρκυρα κείνης της εποχής όταν κάποια μέρα ανακοινώθηκε ότι μιά νεαρή τραγουδίστρια, Κερκυραία, θα έκανε την εμφάνησή της στο καφενείο του Παπαφλωράτου, που βρισκόταν - και βρίσκεται ακόμη και σήμερα - στον ιστορικό δρόμο των Λιστών. Κομματάκι δύσκολο γιά μιά περιορισμένη κοινωνία κείνης της εποχής να βγει μιά κοπέλλα στο παλκοσένικο. Η Κέρκυρα όμως από μουσική παράδοση κάτι τέτοια τα ξεπερνούσε. Ήταν κάποια καλοκαιριάτικη Kυριακή του 1937-38 δεν θυμάμαι ακριβώς, που προγραμματίστηκε να γίνει αυτή η μεγάλη γιά την Κέρκυρα γιορτή. Μεγάλο το γεγονός, αφού τότε σε όλο το νησί, δεν είχαμε τίποτε άλλο από ένα κινηματογράφο και τα κονσέρτα που έδιναν οι δυό φιλαρμονικές τα καλοκαιρινά βράδυα στην εξέδρα της Απάνω Πλατείας.
Από νωρίς την Κυριακή λοιπόν η κίνηση ήταν μεγάλη στον χώρο που βρισκόταν το καφενείο του Παπαφλωράτου. Ο τόπος καθαρίστηκε, τραπέζια και καρέκλες απλώθηκαν, στήθηκε κι΄ένα μικρό παλκοσένικο στην άκρη της πλατείας Σπιανάδα
Μέσα στην πλατεία, όσοι ήθελαν να αποφύγουν τα έξοδα του καφενείου έφεραν τις δικές τους καρέκλες και τα σκαμνάκια τους και γέμισε ο χώρος από ένα πολύχρωμο και πολύβουο πλήθος.
Εμείς οι πιτσιρικάδες, ένα κοπάδι αμέτρητο, πιάσαμε προεδρικές θέσεις γύρω από το παλκοσένικο. Λόγω .....καλού χαρακτήρος όμως δεν μας άφησαν γιά πολύ εκεί. Όμως εμείς με κάποια τεχνάσματα καταφέρναμε πάντοτε να είμαστε όσο γίνεται πιό κοντά.
Όλοι περίμεναν με αγωνία. Και ήρθε η στιγμή. Πρώτα βγήκε η ορχήστρα, έπαιξε κάποια τραγούδια και μετά ανακοινώθηκε η εμφάνηση της τραγουδίστριας.
Η κοπέλλα που βγήκε ήταν μιά πολύ όμορφη δεσποινιδούλα. Ντυμένη απλά έμοιαζε να ζει την αγωνία της πρώτης εμφάνησης. Δεν φαινόταν πάρα πάνω από δεκάξη με δεκαεφτά χρόνων. Κάπως δειλή σαν γιά πρώτη φορά, υποκλήθηκε και άρχησε ένα ωραίο νοσταλγικό τραγούδι. Η φωνή της ήταν υπέροχη. Επιβλητική. Γεμάτη μελωδία. Σαν τέλειωσε το τραγούδι όλη η πλατεία, οι άνθρωποι που κάθονταν στα τραπεζάκια του καφενείου, ακόμη κι΄εμείς οι πιτσιρικάδες ξεσπάσαμε σε χειροκροτήματα και φωνές.
Είπε κι΄άλλα τραγούδια η κοπέλλα. Και κάποια στιγμή όλοι εμείς τραγουδούσαμε μαζύ της και την χειροκροτούσαμε. Ήταν ένας θρίαμβος γι΄αυτήν. Μιά αποθέωση από ένα κοινό, που από παράδοση ήξερε να εκτιμάει το καλό τραγούδι. Ρένα Βλαχοπούλου την λέγαν κείνη την κοπέλλα.
Πέρασαν τα χρόνια. Νεαρός βρέθηκα στο χώρο του ελληνικού κινηματογράφου με την ειδικότητα του βοηθού σκηνοθέτη. Σε κάποια από τις ταινίες που γυρίζαμε βρήκα πρωταγωνίστρια τη Ρένα. Σ΄ένα διάλλειμα του γυρίσματος της θύμησα κείνο το καλοκαιρινό απόγιομα στην Κέρκυρα. Ξαφνιάστηκε. Μου έπιασε τα χέρια και με κοίταξε στα μάτια.
-Ήσουν εκέι; με ρώτησε.
Κούνησα καταφατικά το κεφάλι μου. Έμεινε σιωπηλή με τα μάτια χαμηλωμένα και τη σκέψη της χαμένη σε κείνη την πρώτη της εμφάνηση.
Κείνη την εποχή που η Μοίρα, μου χάρισε την ευκαιρία να ζήσω γιά δεκαπέντε χρόνια στο νησί των Φαιάκων, δεν υπήρχε Κερκυραίος, που να μην είχε κάποια σχέση με την μουσική. Όλα τα παιδιά από την ηλικία των οκτώ ετών και πάνω θα έπρεπε να πάρουν μαθήματα μουσικής, να μάθουν κάποιο όργανο.
Από τούτον τον κανόνα δεν κατάφερα να ξεφύγω κι εγώ, όπου γιά κάποια χρόνια έπαιρνα μαθήματα βιολιού. Βέβαια Παγκανίνι δεν έγινα αλλά πολλές φορές δημόσια γρατσούνιζα τις χορδές προκαλώντας κάποιες ανατριχίλες. Γι΄αυτό και κάποια στιγμή το βιολί μπήκε σε κάποιο μπαούλο και από τότε αγνοείται η τύχη του.
Αυτή λοιπόν ήταν η μουσική κατάσταση στην Κέρκυρα κείνης της εποχής όταν κάποια μέρα ανακοινώθηκε ότι μιά νεαρή τραγουδίστρια, Κερκυραία, θα έκανε την εμφάνησή της στο καφενείο του Παπαφλωράτου, που βρισκόταν - και βρίσκεται ακόμη και σήμερα - στον ιστορικό δρόμο των Λιστών. Κομματάκι δύσκολο γιά μιά περιορισμένη κοινωνία κείνης της εποχής να βγει μιά κοπέλλα στο παλκοσένικο. Η Κέρκυρα όμως από μουσική παράδοση κάτι τέτοια τα ξεπερνούσε. Ήταν κάποια καλοκαιριάτικη Kυριακή του 1937-38 δεν θυμάμαι ακριβώς, που προγραμματίστηκε να γίνει αυτή η μεγάλη γιά την Κέρκυρα γιορτή. Μεγάλο το γεγονός, αφού τότε σε όλο το νησί, δεν είχαμε τίποτε άλλο από ένα κινηματογράφο και τα κονσέρτα που έδιναν οι δυό φιλαρμονικές τα καλοκαιρινά βράδυα στην εξέδρα της Απάνω Πλατείας.
Από νωρίς την Κυριακή λοιπόν η κίνηση ήταν μεγάλη στον χώρο που βρισκόταν το καφενείο του Παπαφλωράτου. Ο τόπος καθαρίστηκε, τραπέζια και καρέκλες απλώθηκαν, στήθηκε κι΄ένα μικρό παλκοσένικο στην άκρη της πλατείας Σπιανάδα
Μέσα στην πλατεία, όσοι ήθελαν να αποφύγουν τα έξοδα του καφενείου έφεραν τις δικές τους καρέκλες και τα σκαμνάκια τους και γέμισε ο χώρος από ένα πολύχρωμο και πολύβουο πλήθος.
Εμείς οι πιτσιρικάδες, ένα κοπάδι αμέτρητο, πιάσαμε προεδρικές θέσεις γύρω από το παλκοσένικο. Λόγω .....καλού χαρακτήρος όμως δεν μας άφησαν γιά πολύ εκεί. Όμως εμείς με κάποια τεχνάσματα καταφέρναμε πάντοτε να είμαστε όσο γίνεται πιό κοντά.
Όλοι περίμεναν με αγωνία. Και ήρθε η στιγμή. Πρώτα βγήκε η ορχήστρα, έπαιξε κάποια τραγούδια και μετά ανακοινώθηκε η εμφάνηση της τραγουδίστριας.
Η κοπέλλα που βγήκε ήταν μιά πολύ όμορφη δεσποινιδούλα. Ντυμένη απλά έμοιαζε να ζει την αγωνία της πρώτης εμφάνησης. Δεν φαινόταν πάρα πάνω από δεκάξη με δεκαεφτά χρόνων. Κάπως δειλή σαν γιά πρώτη φορά, υποκλήθηκε και άρχησε ένα ωραίο νοσταλγικό τραγούδι. Η φωνή της ήταν υπέροχη. Επιβλητική. Γεμάτη μελωδία. Σαν τέλειωσε το τραγούδι όλη η πλατεία, οι άνθρωποι που κάθονταν στα τραπεζάκια του καφενείου, ακόμη κι΄εμείς οι πιτσιρικάδες ξεσπάσαμε σε χειροκροτήματα και φωνές.
Είπε κι΄άλλα τραγούδια η κοπέλλα. Και κάποια στιγμή όλοι εμείς τραγουδούσαμε μαζύ της και την χειροκροτούσαμε. Ήταν ένας θρίαμβος γι΄αυτήν. Μιά αποθέωση από ένα κοινό, που από παράδοση ήξερε να εκτιμάει το καλό τραγούδι. Ρένα Βλαχοπούλου την λέγαν κείνη την κοπέλλα.
Πέρασαν τα χρόνια. Νεαρός βρέθηκα στο χώρο του ελληνικού κινηματογράφου με την ειδικότητα του βοηθού σκηνοθέτη. Σε κάποια από τις ταινίες που γυρίζαμε βρήκα πρωταγωνίστρια τη Ρένα. Σ΄ένα διάλλειμα του γυρίσματος της θύμησα κείνο το καλοκαιρινό απόγιομα στην Κέρκυρα. Ξαφνιάστηκε. Μου έπιασε τα χέρια και με κοίταξε στα μάτια.
-Ήσουν εκέι; με ρώτησε.
Κούνησα καταφατικά το κεφάλι μου. Έμεινε σιωπηλή με τα μάτια χαμηλωμένα και τη σκέψη της χαμένη σε κείνη την πρώτη της εμφάνηση.
(Έμεινε σιωπηλή με τα μάτια χαμηλωμένα και τη σκέψη της χαμένη σε κείνη την πρώτη της εμφάνηση.)
ΑπάντησηΔιαγραφήΑχ! φίλε μου Ντέννη, όπως γράφεις πιο πάνω, έτσι κι εγώ μένω σιωπηλός προσπαθόντας να ξαναζωντανέψω αυτές τις μνήμες που σε κάνουν να αισθάνεσαι παιδί.
Όλοι μας έχουμε περασμένα μεγαλεία, μάλλον περασμένες αθωότητες της ζωής μας, είναι αυτές που μας κρατούν το ενδιαφέρον της ζωής στη σημερινή υπόστασή μας.
Χαιρετώ
Γαβριήλ
Έχεις δίκιο φίλε μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα π+ιά εμείς ζούμε με αυτές τις αναμνήσεις. Είναι αυτές που γιοίζους τη ζωή μας. Όμως εμείς έχουμε κάτι και θυμώμαστε. Αναρωτιέμαι οι γενιές +ποπυ μας ακολουθούν τι αναμνήσεις θα έχουνς
Νάσαι καλά
Ντένης
Διαπιστώνω, διαβάζοντας την κατά τα άλλα ενδιαφέρουσα ιστοριούλα της νιότης σου, Ντέννη, πως τώρα έχουμε δυο "Νεουογιορκέζους" που έχουν το χάρισμα να μοιράζονται αυτές τις μνήμες σας μαζί μας, τους επισκέπτες σας! Φυσικά ο έτερος είναι ο Γαβρίλαρος (κάποιος φίλος του τον ανέφερε έτσι και μου κόλλησε) που κι εκείνος μας σκαρώνει κάτι τέτοιες, ιδίως θαλασσινές, από τις γύρες του στον κόσμο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα 'στε καλά και οι δυο να μας συγκινείτε έτσι.
Ντένη,
ΑπάντησηΔιαγραφήΙσως αυτές οι αναμνήσεις να μένουν τόσο ζωντανές μέσα μας λόγο ξενιτιάς. Αλλά όπως έχω διαπιστώσει και τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας έχουν και θα έχουν αρκετές ευχάριστες αναμνήσεις από τη ζωή τους και από μας.
Πολύ αισθησιακή και διασκεδαστική η διήγηση για τις εθιμοτυπίες και τη συναυλία στην πλατεία και τα μετέπειτα χρόνια. . .
Τώρα για πες μας, αυτοί οι Γλείψεμπουργκ ή όπως αλλιώς ονομάζονταν, μήπως σε είχαν προσκαλέσει καμιά φορά στα παραθεριστικά τους παλάτια, να λάβεις μέρος σε κάποια οπερέτα και μας το κρίβεις;
Φιλικά,
Νίκος
Τι όμορφες οι παλιές μας αναμνήσεις, ειδικά όταν πρόκειται για περιπτώσεις με ανθρώπους που θαυμάζουμε...
ΑπάντησηΔιαγραφήΜπράβο φίλε Ντένη,
Εγώ όμως θέλω ν' ακούσω και πώς αισθάνθηκες με το πρώτο εγγονάκι...
Ο φίλος από Αυστραλία που δεν σε ξεχνάει.
Ιάκωβος
Υ.Γ. Κι αν βρεθείς καμιά φορά προς τη δική μου μεριά διάβασε και το δικό μου μπλογκάκι...http://melbourniotis.blogspot.com
Φίλε Νίκο συμφωνώ μαζύ σου πως η κάθε γενιά κουβαλάει τις δικές της αναμνήσεις. Όμως δεβ ξέρω γιατί αλλά νομίζω πως η δική μας παιδική ζωή ήταν πολύ πιό όμορφη από των σημερινών. Ίσως επειδή δεν είχαμε να φάμε και το μόνο μας παιγνίδι ήταν μιά μπάλα φτιαγμένη από κουρέλια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Γλύξμπουρκ ή Γλείψεμπουργκ όπως σωστά τον γράφεις ερχόταν κάθε καλοκαίρι στην Κέρκυρα, κυκλοφορούσε με ένα άσπρο ανοιχτό αυτοκίνητο μαζύ με κάποιους άλλους χλιδάτους και και απολάμβαναν τα τρία παλάτια που είχαν εκεί.
Νάσαι καλά
Γειά σου καλέ μου φίλε Ιάκωβε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιά τα καλά σου λόγια σ΄¨ ευχαριστώ. Κι΄εγώ δεν σε ξεχνώ ποτέ. Το ξέρεις αυτό.
Και βέβαια θα επισκεφτώ το blog σου και θα σου γράψω σχετικά
Νάσαι καλά
Nτένη,
ΑπάντησηΔιαγραφήπήρες μια μεγάλη φούχτα χρόνια και τα γύρισες πίσω. Η Βλαχοπούλου ήταν για μένα Η ηθοποιός και Η τραγουδίστρια με ένα μοναδικό μπρίο που σ'έκανε να δακρύζεις και να γελάς πάνω στο παλκοσένικο ή στην σκηνή.
Χαίρομαι τις αφηγήσεις σου.
Βάνα.
Καλή μου Βάνα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ΄ευχαριστώ γιά το σχόλιό σου.
Είχα την τύχη να δουλέψω σε δυό -τρεις ταινίες με την Ρένα και σε πληροφορώ ότι δεν ήταν μόνο μιά μεγάλη καλλιτέχνης αλλά και ένας υπέροχος άνθρωπος.
Νάσαι καλά καλή μου φίλη.
Ντένης
Σας ευχαριστούμε που μοιραστήκατε αυτές τις τόσο πολύτιμες αναμνήσεις με μας. Αν δεν σας πειράζει, θα αναρτήσω εντός των ημερών αυτό το κείμενο στο ιστολόγιό μου που είναι αφιερωμένο στη Ρένα Βλαχοπούλου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητή Ρένα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ΄ευχαριστώ γιά τα καλά σου λόγια.
Και βέβαια μπορείς να χρησιμοποιήσεις το κείμενό μου γιά το μπλογκ σου.
Αν θέλεις στείλέ μου το να το δω κι΄εγώ.
Νάσαι καλά
Ντένης
Το blog μου βρίσκεται εδώ:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://vlahopoulou.blogspot.com
Ευχαριστώ πολύ!
Αποστόλης (aka Rena Fan)
Έχω αντιγράψει το κείμενό σας (και πρόσθεσα και μερικές φωτογραφίες) εδώ:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://vlahopoulou.blogspot.com/2009/02/blog-post.html
Σας ευχαριστώ και πάλι.