Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010

Χριστουγεννιάτικες εικόνες από τα Εφτάνησα.

Οι γιορτές των Χριστουγέννων, η Πρωτοχρονιά, τα Φώτα, «το Δωδεκάμερο» όπως το λέμε, μπορεί να πει κανείς ότι γιορτάζονται πανομοιότυπα σε όλα τα Εφτάνησα με κάποιες μικρές ίσως παραλλαγές αλλά και με κάποια ξένα στοιχεία, που έφεραν στα νησιά οι ταξιδευτές νοικοκυραίοι αλλά και οι ξένοι κατακτητές.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εφημερίδας της Μητρόπολης Κερκύρας “....τα Κορφιάτικα Χριστούγεννα χαρακτηρίζονταν από μιά μακρυά εισαγωγή.”
Από την γιορτή του Αγίου Γερασίμου ( 20 Οκτ.)σύμφωνα με την εφημερίδα έκαναν την εμφάνηση τους οι πρώτοι μαντατοφόροι των Χριστουγέννων. Οι τηγανήτες (λουκουμάδες) “....Τα βράδυα άναβαν οι φουγέρες κάτω από τα βόλτα της Πίνιας κι’ άχνιζαν τα καζάνια με το βραστό λάδι.”
Στις 14 Νοεμβρίου, γιορτή του Αγίου Φιλίππου, άρχιζε το “Σαραντάημερο” Όμως η μεγάλη γιορτή γινόταν περισσότερο αισθητή τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη με τις γιορτές των τριών Αγίων, Βαρβάρας, Σάββα, Νικολάου. “Νικολίτσι, Βαρβαρίτσι κι’ άη Σάββας εις τη μέση”.
Εκεί όμως που γινόταν πιό αισθητή ήταν η 12η Δεκεμβρίου γιορτή του Αγίου Σπυρίγωνα. “ Τα πρώτα Χριστούγεννα των Κερκυραίων”
Χαρακτηριστικό της γιορτής στην Κέρκυρα είναι ότι το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν ξεστρώνεται και τις τρεις μέρες που κρατάει η γιορτή. Αντίθετα πάνω στο τραπέζι παραμένουν το ψωμί και το «μποτσόνι» με το κρασί. Ανήμερα τα Χριστούγεννα οι Κερκυραίοι διατηρούσαν τη συνήθεια του αυγολέμονου ενώ το κυρίως φαγητό ήταν χοιρινό μπούτι γεμιστό με σκόρδο και αλατοπίπερο.
Στην Κέρκυρα από τα πιό παλιά έθιμα είναι ο στολισμός του σπιτιού. Στο στολισμό κυριαρχούν οι μυρσίνες και τα αγριοκουκουνάρια. Το Χριστόψωμο είναι ένα κεφαλονίτικο έθιμο, αλλά έχει προχωρήσει και στα άλλα νησιά। Μόνο που σήμερα δεν το φτιάχνει πλέον η νοικοκυρά αλλά ο φούρναρης.

Το κόψιμο του Χριστόψωμου γύρω από τη φωτιά και η διανομή του στα μέλη της οικογένειας είχε έναν τελετουργικό χαρακτήρα. Ακόμη οι τηγανίτες και οι λουκουμάδες είναι ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό της γιορτής των Χριστουγέννων.
Γνωστό έθιμο σε όλα τα νησιά οι ομάδες των μικρών παιδιών με τα κάλαντα για να εξοικονομήσουν το χαρτζιλίκι τους. Υπάρχουν επίσης και μικρές χοροδίες με όργανα που περιφέρονται στα καταστήματα και τα σπίτια ψάλλοντας τα κάλαντα.
Τα παραδοσιακά κεφαλονίτικα κάλαντα διαφέρουν από τόπο σε τόπο, ενώ τα περισσότερα από αυτά για ιστορικούς λόγους διατηρούνται σε βιβλία. Αρκετά έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα και ο Κεφαλονίτης χαίρεται να ακούει τα δικά του κάλαντα. Μια παραλλαγή στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν η πάρα κάτω.
“Ιδού όπου σας είπαμε όλη την ψαλμωδία
Του Ιησού μας του Χριστού γέννηση την Αγία
Κι’ έπειτα άμα γυρίσετε εις το αρχοντικό σας
Ευθύς τραπέζι στρώσετε, βάλτε το φαγητό σας.”
Στην Πύλαρο λένε.
“παίρνουν νερό στα νύχια τους σαπούνι στα φτερά τους
Και λούζουν τον αφέντη τους και λούζουν την κυρά τους.
Και λούζουν τον αφέντη τους τον πολυχρονεμένο.”
Στην Ζάκυνθο τα χριστουγεννιάτικα έθιμα χαρακτηρίζονται από μια ιδιαιτρότητα και πρωτοτυπία που διαφέρουν από τις άλλες περοιοχές του ελλαδικού χώρου. Στην παραμονή των Χριστουγέννων επικεντρώνεται όλο το βάρος της γιορτής. Δεν υπάρχει Ζακυνθινός το βράδυ της παραμονής που να μην είναι με την οικογένειά του στο σπίτι για να κόψουν όλοι μαζί την πατροπαράδοτη χριστοπαραμονιάτικη κουλούρα. Είναι ένα έθιμο βαθειά ριζωμένο μέσα στη ζωή των Ζακυνθυνών και δεν συναντάται σε καμμιά άλλη περιοχή. Οι Ζακυνθυνοί δεν έκοβαν κουλούρα ή βασιλόπιττα την παραμονή της πρωτοχρονιάς, αλλά γυρνούσαν παρέες – παρέες με μουσικά όργαν και έλεγαν τους « Αη-Βασίληδες ».
Το μεσημέρι των Χριστουγέννων το επίσημο γεύμα των Ζακινθυνών είναι η βραστή γαλοπούλα ή βοδινό κρέας μς αλάτι και πιπέρι.
Ένα ακόμη έθιμο της Κεφαλονιάς για την παραμονή της πρωτοχρονιάς είναι το ράντισμα με αρώματα.Οι Κεφαλονίτες για τον ερχομό του νέου χρόνου κατεβαίνουν στους δρόμους κρατώντας μπουκάλια με κολώνιες και ραίνουν ο ένας τον άλλον τραγουδώντας.
“Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς
Για να σας ειπούμε χρόνους πολλούς”.
Η τελευταία ευχή του χρόνου που αντάλλασαν ήταν «καλή αποκοπή» δηλαδή με το καλό να αποχωριστούμε τον παληό χρόνο.
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς όλες οι μουσικές του νησιού περνάνε από όλα τα σπίτια τραγουδώντας κάλαντα και καντάδες.
“Πάλιν ακoύστε άρχοντες, πάλιν να σας ειπούμε
Ότι και αύριο εστί ανάγκη να χαρούμε
Και να πανηγυρίσουμε Περιτομή Κυρίου
την εορτή του Μάκαρος Μεγάλου Βαιλείου.”
Θα συνεχίσουμε φίλοι μου και με εικόνες από τα άλλα Εφτάνησα.

ΠΗΓΕΣ
e-ionia
Gozakynthos.gr
http://www.askitikon.com/
kefalonitis.com
http://www.incorfu.gr/

23 σχόλια:

  1. "...πάλιν ακούστε Άρχοντες...πάλι να σας ειπούμεν..."

    Ντένη μου,
    -άρχοντα της καρδιάς και του νου-

    ίσως... ο τοπικός τουρισμός, τόσο εσένα όσο και του αγαπητού μας Γαβρίλη-
    θάπρεπε να σας κάνει μια ειδική τιμητική παρουσίαση, μια μέρα ξεχωριστή, μια ημερίδα, που λένε εκεί...

    Ας είναι!

    Χαιρετισμούς στην όμορφή σου Νίκη, στην οικογένεια, πικρόγλυκες μέρες ακολουθούν, μα απλά εύχομαι ότι το καλύτερο...

    Ο Δημήτρης πλάι μου, του τα συζητώ..."-πρέπει!!! να ειδωθούμε, κι εγώ έχω πήξει..., " μουρμουρίζει.

    Σίγουρα θα τα πούμε,
    Με αγάπη σε όλους,
    Υιώτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΦΙΛΕ ΜΟΥ ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΛΥ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟΣΟ ΟΜΟΡΦΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΙ ΜΑΖΙ ΜΑΣ.ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΜΑΘΕΙΣ ΣΤΑ ΕΓΓΟΝΙΑ ΣΟΥ.ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΑΙ ΘΑ ΤΑ ΞΑΝΑΠΟΥΜΕ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κε Ντένη μου
    είστε μια ζωντανή αναφορά στις Ιόνιες παραδόσεις, χαίρομαι κάθε φορά που σας διαβάζω.
    Μαθαίνω τόσα πράγματα για τα νησιά μας, λιτά και περιεκτικά χωρίς να χρειασθεί να περιπλανηθώ για ώρες στο διαδίκτυο! Ωραία και ξεχωριστά έθιμα,που κάποια σε πείσμα των καιρών επιβιώνουν!
    Νάστε καλά που τα μεταφερετε και πέρα απο μας.
    Την αγάπη μου και την εκτίμησή μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τι όμορφες εικόνες κύριε Ντένη; Χάρμα οφθαλμών μαζί με τα ζεστά κείμενα του εθιμικού των ημερών. Έχετε και σεις στα μέρη σας...!!!Πλούτο και ζεστασιά. Χρόνια και χρόνια κάθε τέτοιες μέρες κρατώ στα χέρια μου το βιβλίο του Αργοστολιώτη Λουκάτου " Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών" που με κάνει κοινωνό των εθίμων του δωδεκαημέρου. Σκέτη απόλαυση, γεύση παράδοσης. Μπράβο για όσα γράφεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φίλε Ντένη, και τη δεν θυμήθηκα με ατό το Πυλαρινό τραγούδι, μόνο που είχε και συνέχεια... κάπως έτσι Κυρά με τους πολλους τους γιους τους μοσχαναθρεμένους λούζετους και χτενίζετους και στο σχολειό στερνέτους...

    Η Μάνα μου τραγούδαγε ένα τραγούδι δεν το θυμάμαι αλλά ήξερα ότι όταν την έπιανε το μεράκι θα τρώγαμε τηγανίτες... έλεγε λοιπόν :
    Του Άϊ Ανδρεός τις πίτες και τ' Άϊ Νικολοβάρβαρα φτιάχνουν τις τηγανίτες...
    Φίλε Χρόνια που χάθηκαν έθιμα που πετάχτηκαν απ τη νέα γεννιά στα σκουπίδια κι εμείς που τα ζούμε ακόμα δακρύζοντας...
    Γιατί δεν τα χορτάσαμε, γιατί μας έλειψαν για την χαμένη αθωότητά μας αυτή που μεγαλώσαμε μέχρι να φύγουμε...
    Νάσει καλά

    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Υιώτα μου και Δημήτρη καλησπέρα.
    Πάντοτε καλοδεχούμενοι στα Εφτάνησα. Και πάντα θα έχω κάτι καλό για σας.
    Υιώτα μου. Ας με βοηθούσαν οι αρμόδιοι των νησιών στην παροχή λαογραφικού υλικού που τους έχω επανειλημένα ζητήσει κι' ας μου έλειπαν οι διακρίσεις. Μόνο δυό τρεις απλοί και άγνωστοι άνθρωποι με βοήθησαν και τους ευχαριστώ. Οι γαλονάδες ούτε φωνή ούτε ακρόαση.
    Το καφεδάκι περιμένει. Μια μέρα πριν τηλέφωνο κι' έφτασα.
    Νάσται καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Φίλε Σκρουτζάκο
    Ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια.
    Να είσαι σίγουρος ότι όλος αυτός ο θησαυρός και άλλα περί Ελλάδας διοχετεύονται.....αρμοδίως και στα εγγόνια τα οποία μένουν με το στόμα ανοιχτό.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητή μου Χαρά
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια.
    Αναμφίβολα τα νησιά μας έχουν ανεκτίμητους θησαυρούς ιστορικούς, πολιτιστικούς, λαογραφικούς. Πρέπει όλοι μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην χαθούν. Κι' είναι ευτύχημα ότι υπάρχουν πολλοί απλοί -επαναλαμβάνω ΑΠΛΟΙ - άνθρωποι που επιτελούν μεγάλο έργο.
    Από μέρους μου προσφέρω κι' εγώ κάτι λίγο.
    Νάσαι πάντα καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μεγάλη μου χαρά η επίσκεψή σου στα Εφτάνησα καλή μου Μαριάνθη.
    Τα έθιμα των Εφτανήσων είναι γεγονός ότι έχουν κάτι ξεχωριστό από όλη την άλλη Ελλάδα. Και τούτο διότι έχουν δεχτεί τις επιδράσεις των καταχτητών και ιδιαίτερα των Ενετών οι οποίοι μας άφησαν πάρα πολλά. Του Λουκάτου το βιβλίο δεν το έχω υπ' όψη μου αλλά θα προσπαθήσω να το προμηθευτώ
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη
    Την αγάπη μου σε σένα,τον Νίκο και τα παιδιά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Γειά σου φίλε μου Γαβρίλη.
    Τα πυλαρινά κάλαντα είναι πολλά αλλά ο χώρος μου μικρός για όλα. Ενδεικτικά γράφω λίγες γραμμές.
    Είναι αυτά, που όπως λες ο πόλεμος, η φτώχεια και τα άλλα βάσανά μας δεν μας άφησαν να χαρούμε. Τι να κάνουμε φίλε μου. Βρεθήκαμε παιδάκια σε μαύρα χρόνια.
    Νάσαι καλά φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αγαπητέ κ.Ντένη,

    Αν και μακριά των Εφτανήσων, γράφετε ωσαν να είστε εδώ μαζί μας.
    Πολύ χαίρομαι που διαβάζω τις αναρτήσεις σας γιατί μου θυμίζουν και μένα τα παιδικά μου χρόνια στα Χαλιωτάτα Σάμης Κεφαλληνίας. Δυστυχώς και γώ από παιδάκι του γυμνασίου έφυγα από την πατρίδα μου και τώρα πια ξαναγυρνάω κάθε καλοκαίρι και ζω και αναπολώ.
    Βέβαια η Πάτρα είναι δίπλα και πιο εύκολα την επισκέπτομαι την αγαπημένη Κεφαλλονιά.
    Σας περιμένω στο επόμενο ταξίδι σας στην Πάτρα να γνωριστούμε από κοντά.

    Ευχές για Καλά Χριστούγεννα με υγεία, χαρά και κάθε ευλογία σε όλη την ομογένεια.

    π.Γερασιμάγγελος Στανίτσας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Φίλτατέ μου Ντένη καλήν εσπέραν...
    Χαίρομαι που είσαι πάλι κοντά μας
    με τίς όμορφες χριστουγεννιάτικες
    κι επτανησιώτικες ιστοριούλες.
    Πράγματι έτσι βιώσαμε και γνωρίσαμε
    τα Χριστούγεννα εμείς οι παλιαιότεροι καί κάθε που πλησιάζουν τέτοιες μέρες η ψυχή μου ξαναζεσταίνεται
    απο μια γλυκειά νοσταλγία σαν
    έρχονται στην μνήμη μου αυτές οι
    εικόνες. Στο πρωινό σύθαμπο όπως
    λέμε στην Κεφαλονιά, όλη η οικογένεια πηγαίναμε στην εκκλησιά
    και μετά όλοι μαζί στο
    χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
    Δεν ξεχνώ επίσης τα λουστρίνια μου
    που μου έφερνε η νουνά μου απο
    την Αθήνα.Τα είχα στο προσκεφάλι
    μου και στην εκκλησιά σκεκόμουν
    μπροστά-μπροστά, νομίζοντας πώς
    όλοι τα θαυμάζουν.Η το μποδιακό
    (ποδαρικό) την Πρωτοχρονιά!!
    Έπρεπε κάθε χρόνο να μπαίνει αγόρι
    και πρωτότοκο για να φέρνει γούρι.
    Έτσι έμπαινε ο κανακάρης της
    θείας μου. Κάποτε όμως πάτησε
    πρώτα η θεία το πόδι της και έτσι
    χάλασε το προξενιό της αδελφής
    μου.Η μάνα μου το φυσούσε και δεν
    κρύωνε.Πολλά έγραψα,ας έχω την
    συγγνώμη σου.
    Εύχομαι με όλη μου την αγάπη
    Καλά Χριστούγεννα κι
    ο γεννηθής Χριστός να δώσει
    δύναμη κουράγιο και ευλογία
    σ όλη την οικογένεια σου.
    Σ όλους τους αναγνώστες που
    διαβάζουν τα "Επτάνησα" και που με
    δέκτηκαν στην συντροφιά τους
    καλές γιορτές.
    Ρισσιάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Πολύ ωραία τα έθιμα που αναφέρετε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Αγαπητή μου Ρισσιάνα καλή σου μέρα.
    Πάντοτε ευπρόσδεκτη στα Εφτάνησα και σωστές οι υποδείξεις σου αλλά και οιμσυμπληρώσεις σου. Σαν παράγειγμα το ποδαρικό το γνωρείζω αλλά για το μποδιακό δεν είχα ιδές.
    Τυχερή εσύ με τα λουστρίνια σου γιατί εμείς γιορτάζαμε τα Χριστούγεννα με λαστιχένια. ΕΛΒΙΕΛΑ τα λέγαμε τότε. Εσύ τα φόρεσες; Παρ' όλα αυτά ζούμε με αυτές τις θύμισες και ακόμη και σήμερα στα γεράματά μας τις απολαμβάνουμε.
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Αγαπητή μου Κική
    Σ' ευχαριστώ για τα κλα΄σου λόγια.
    Τα νησία μας κρύβους αμύθητους θησαυρούς. Ασ κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην χαθούνε.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. κε Ντένη μου
    πέρασα να σ ευχηθώ "Αύριο με καλό"
    που λέμε στη Ζάκυνθο.
    Αύριο γιορτάζει ο Αγιος μας και σας ευχομαι να έχετε την βοήθεια του και η Χάρη Του ν απαλύνει το μεγάλο πόνο.
    Την αγάπη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Χαρά,καλή μου φίλη, καλημέρα σου
    Σ' ευχαριστώ που θυμήθηκες την γιορτή μου. Καταλαβαίνεις πως κι' εγώ το έχω ξεχάσει.
    "Αύριο με το καλό" Ευχή πάρα πολύ όμορφη.
    Εύχομαι πάντα το "αύριο" όλων μας να είναι πάντα με το καλό.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Έστω κι αργά, Ντένη μου, ήρθα και διάβασα τα πολύ ενδιαφέροντα χριστουγεννιάτικα έθιμα των νησιών σας. Ομολογώ πως λίγο-πολύ έχουμε κι εμείς κάποια που μοιάζουν, άλλωστε υπάρχουν τόσα σε όλη την Ελλάδα…
    Δεν γνώριζα αυτό που ονομάζεται Δωδεκαήμερο και είναι ενδιαφέρον να μάθουμε περισσότερα. Πάντως κάνεις καλή δουλειά να τα προβάλλεις όλα τούτα και… μην περιμένεις από τους «γαλονάδες» όπως τους λες…

    Να ‘σαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ,
    στη γιορτή σου, Φιλτατε Ντένη!

    Μιας και το θυμήθηκα (!!!)
    έστω και πριν...λαλήσει ο "κόκορας"!!!(11.26)!!!
    σου σφιγγουμε το χέρι και μαζί με τα γενικά Χρόνια Πολλά,
    ας έχουμε ένα χαμόγελο και για σένα.
    Χαιρετισμούς,
    Υιώτα και Δημήτρης.
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Αγαπητέ μου Ντένη Καλή σου μέρα
    και "Χρόνια Πολλά" για την γιορτή
    σου.Να είσαι πάντα καλά.
    Πολλούς χαιρετισμούς
    Ρισσιάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Καλημέρα φίλε Στράτο.
    Ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια. Τα έθιμα εμεταφέροντο εκείνη την εποχή με τις μετακινήσεις των λαών. Αλλα και σήμερα μήπως κι' εμείς δεν κουβαλήσαμε στις ξενητιές μας τα έθιμά μας; Όσο για τους "γαλονάδες" φίλε μου με πικραίνει η εγκληματική αδιαφορία για την πατρίδα μας. Θα διαβάσεις αργότερα στην νέα μου ανάρτηση κάποιες καινούργιες εμπειρίες.
    Χρόνια σου πολλά από εδώ γιατί εμείς ευχές δεν στέλνουμε φέτος.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Αγαπητοί μου Υιώτα και Δημήτρη
    Σας ευχαριστώ για τις ευχές σας.
    Το καφεδάκι περιμένει.
    Αποφασίστε το.
    Νάσται καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Αγαπητή μου Ρισσιάνα
    Σ΄ευχαριστώ για τις ευχές σου.
    Νάσαι πάντα καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή