Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Μιχάλης ή Μικέλης Άβλιχος

Σατυρικός ποιητής, που αναζητούσε την αξία της σάτυρας στην αξιόπιστη κριτική.

Μιά μικρή διακοπή από τις όμορφες βόλτες στα χωριά των νησιών μας για να γνωρίσουμε και κάποιους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών,
οι οποίοι πρόσφεραν πάρα πολλά στα αγαπημένα νησιά μας. Ας κάνουμε μια πρώτη γνωριμία αυτών των ανθρώπων με τον ποιητή Μιχάλη Άβ
λιχο.
Ο Μιχάλης Άβλιχος, που γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1844 είναι ο τελευταίος εκπρόσωπος της Επτανησιακής Σχολής και υπεύθυνα μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ο συνεχιστής του έργου του Λασκαράτου. Ανήκει στην ομάδα των προσολωμικών ποιητών, που όμως ειδικεύτηκαν στην σάτυρα. Όμως αν και σατυρικός ποιητής δεν έδινε καμμιά αξία στην σάτυρα.
-Η σάτυρα, έλεγε, δεν είναι ποίηση. Για να σατυρίσεις ένα πρόσωπο σημαίνει πως του κάνεις πρώτα κριτική και το συμπέρασμά σου το λες με στίχους.
Ο Μιχάλης ή Μικέλης Άβλιχος καταγόταν από εύπορη και αριστοκρατική οικογένεια και μεγάλωσε μέσα σε περιβάλλον ευνοϊκό για την πνευματική του ανάπτυξη. Τα πρώτα του γράμματα τα διδάχτηκε στο Πετρίτσειο Λύκειο, στο Ληξούρι και αργότερα ταξείδεψε στην Βέρνη της Ελβετίας όπου συνέχισε τις σπουδές του. Στη συνέχεια θα ταξιδέψει και θα συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι, στη Βενετία και στη Ζυρίχη.

Μιά ακόμη φωτογραφία του σατυρικού ποιητή

Η περίοδος που βρέθηκε σ’αυτές τις πόλεις ήταν τότε που τα επαναστατικά ρεύματα συντάραζαν όλη την Ευρώπη από άκρου σε άκρον. Ο νεαρός Ληξουριώτης θα επηρεαστεί από την επαναστατική κίνηση και ιδιαίτερα από την γνωριμία του, την προσωπικότητα και τις ιδέες, του Ρώσσου αναρχικού, Μιχαήλ Μπακούνιν.
Ο Μιχάλης Άβλιχος επηρεάστηκε πάρα πολύ από τις επαναστατικές ιδέες των ευρωπαϊκών κινημάτων και επιστρέφοντας το 1872 στο Ληξούρι, με αρκετές γνώσεις και διάθεση για επαναστατική δράση, έταξε σαν σκοπό της ζωής του την ηθική και πνευματική αναμόρφωση των συμπατριωτών του και την απέλευθέρωσή τους από τις θρησκευτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις τους. Μάλιστα εκείνο τον καιρό γνωρίστηκε με τον δημοσιογράφο, πολιτικό και αγωνιστή του Επτανησιακού Ριζοσπαστισμού, τον Παναγιώτη Πανά και με τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη που και αυτός είχε επηρεασθεί από τις ίδιες επαναστατικές ιδέες τις οποίες όμως απαρνήθηκε όταν εξελέγει βουλευτής Επτανήσων.
Με την επιστροφή του στο Ληξούρι, ο Άβλιχος αρχίζει να γράφει στίχους. Η ποίησή του σκορπισμένη σε κάποια περιοδικά ή σε χειρόγραφα και γνωστά μόνο σε λίγους καθρεφτίζει την μετριοφροσύνη του χαρακτήρα του και την σεμνότητα του ήθους του. Βασικά συνεχίζει να παραμένει αναρχικός και με τα ποιήματά του σατυρίζει όλα τα κακώς κείμενα της εποχής του. Σύγχρονος και συμπατριώτης του Ανδρέα Λασκαράτου, πίστευε όπως κι’ εκείνος στην αναμορφωτική και ηθικοπλαστική δύναμη της σάτυρας.
Η σάτυρά του δουλεμένη, άμεση και καυστική, στρεφόταν πάνω σε όλα τα δεινά του λαού.
Ποτέ δεν έγραψε μια δική του θεωρητική άποψη αλλά του αρκούσε να σατυρίζει τον κυβερνήτη, τον θεομπαίχτη, τον αστυνομικό, τον πατριώτη, τον δικαστή, τον φοροεισπράκτορα, τον θρησκόληπτο. Η σάτυρά του δεν καταφεύγει εύκολα στο γέλιο, όπως η σάτυρα του Λασκαράτου. Η σάτυρα του Αβλίχου είναι περισσότερο σκυθρωπή, πικρή και αιχμηρή. Παρ’ όλα αυτά όμως είναι μια σάτυρα χωρίς κακία. Οι στίχοι του είχαν ένα εντελώς προσωπικό ύφος, που τους έκανε να διαφέρουν από τους στίχους άλλων σατυρικών ποητών της εποχής του.
Ο Μιχάλης Άβλιχος ήταν ένας άνθρωπος που από μόνος του επέλεξε την κοινωνική απομόνωση και την πνευματική μοναξιά. Οι φίλοι του ήσαν ελάχιστοι.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του επιχειρεί να δώσει ένα πιό σύνθετο έργο με το πολύστιχο σατυρικό ποιήμα “Η Πινακοθήκη της Κολάσεως” όπου ο Διάβολος τον αγγαρεύει να στολίσει την Κόλαση με εικόνες “σατανικών ψυχών.” Ο Άβλιχος με τους στίχους του κατορθώνει να ζωγραφίσει τα πορτραίτα των πλέον μισητών του προσώπων. Όμως οι καυστικοί στίχοι του προκάλεσαν την οργή των συμπατριωτών του.
Το γνωστό ποιητικό έργο του Μικέλη Άβλιχου είναι λιγοστό, τόσο που μόλις μπόρεσε και έγινε ένα βιβλίο. Και τούτο διότι ο ποιητής πολύ δύσκολα έμενε ικανοποιημένος από τα ποιήματά του για να τα δώσει προς δημοσίευση. Όμως πριν από κάποια χρόνια έγινε γνωστό ότι κάποιος έχει στην κατοχή του σχεδόν όλο το ποιητικό έργο του Άβλιχου. Όπως γράφει στο βιβλίο του "Εφτάνησα και Εφτανήσιοι" ο Ελευθέριος Ανδρεοσάτος, που εκδόθηκε το 2004 κινητοποιήθηκαν Εφτανησιώτικες οργανώσεις αλλά και μεμονομένα άτομα χωρίς να γίνει κάτι το θετικό.

Για το έργο του Άβλιχου, ο διευθυντής της εφημερίδας Ακρόπολης, Γαβριηλίδης, είχε πει.
“Εάν μιάν ημέρα δουν το φως τα ποιήματα του Άβλιχου, ένας πλανήτης πρώτου μεγέθους θα αναλάμψει στον Ιόνιον ορίζοντα.”
Όπως οι περισσότεροι από τους Επτανήσιους ποιητές έτσι και ο Άβλιχος ήταν υποστηρικτής της ζωντανής γλώσσας του έθνους και όλο το ποιητικό έργο του είναι γραμμένο στη δημοτική.
Ο Μιχάλης ή Μικέλης Άβλιχος είχε πολύ λίγους φίλους και πέθανε στις 30 Νοεμβρίου του 1917 σχεδόν μόνος και παραγνωρισμένος। Όλο το γνωστό του έργο έχει κυκλοφορήσει μόνο σ’ ένα βιβλίο στο οποίο περιλαμβάνεται ένας κριτικός πρόλογος του Κωστή παλαμά.

Ας μου επιτραπεί να συμπληρώσω το κείμενό μου με ένα χαρακτηριστικό ποιήμα του Άβλιχου, που είχε την καλωσύνη να μου στείλει η καλή μου φίλη Αμαλία, την οποία και ευχαριστώ.

Ο Μαντζουράνης

υποψήφιος εν Κεφαλληνία.

Ένας στην Αλεξάνδρεια ξακουσμένος.

που επλούτησε στον τζόγο μα καρπιαίς

μας ήρθε κολονάτα φορτωμένος

για βουλευτής στις νέες εκλογές.

Κι' έξω ντελάλι βγαίνει και φωνάζει

Κεφαλλονήτες αν στο πρόσωπό σας

φιλότιμο υπάρχει κι' ανθρωπιά

αποκριθείτε με το φάσκελό σας

σε κείνον που σας πήρε για τραγιά

Της Σάμης χωρικοί, Πυλαρινοί, Ρισσιάνοι

πετάξτε του στα μούτρα τις δραχμές

δείξτε του στην τιμή σας πως δεν φτάνει

και δις πληρώσετέ τον με φτυσιαίς.





18 σχόλια:

  1. Ντένη μου τι πράγματα μαθαίνω απο το μπλογκ σου!
    Δεν ήξερα αυτόν το Κεφαλλήνα ποιητή.
    Τελικά φαίνεται οτι το κλίμα της Κεφαλλονιάς ευνοεί τα φωτεινά μυαλά!
    Χαίρομαι για την έστω και καθυστε ρημένη γνωριμία, θαυμάζω την καλιεργειά του και διαπιστώνω οτι τελικά τα πιο φωτεινά μυαλά, ακόμα και με σατυρικές διαθέσεις προ τιμούν την απομόνωση.
    Αυτό μου προκαλεί εντύπωση.
    Καλή σου εβδομάδα, εύχομαι να είσαι καλά καθώς και όλη η οικογένειά.
    Την αγάπη μου
    Χαρά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητή μου Χαρά
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη.
    Είναι τόσοι πολλοί αυτοί οι Εφτανησιώτες που πρόσφεραν τόσα πολλά στα ελληνικά γράμματα που θα χρειαζόμουν χρόνια πολλά για να τους παρουσιάσω όλους. Θα προσπαθήσω όσο μπορώ πιό πολλούς.
    Χαίρομαι που σου άρεσε.
    Νάσαι πάντα καλά καλή μου φίλη
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ μου Ντένη,
    Περίμενα με λαχτάρα να δημοσιεύσεις ένα δυο γραμμές ποιήματος του Μικέλη, αυτού του Ληξουριότη που μαζί με τον Λασκαρατο μας ανέδειξαν λέω μας διότι κι εμείς έχουμε τιε ίδιες ρίζες εννοώ Κεφαλονίτικες.
    Ξέρεις εκεί στο Ληξούρι σε μια περιοχή που λέγεται Λιβάδι δίπλα στην θάλασσα ήταν χτισμένες οι Αγροτικές φυλακές. Πιτσιρικάς εγώ με πήρε η μάνα μου να πάμε να επισκευτούμε έναν ξάδερφο που ήταν μέσα, που λεγόταν Μικέλης
    Θυμάμαι τις κίτρινες με μαύρες ρίγες στολές των φυλακισμένων.

    Τώρα δεν υπάρχουν πια παρά μόνο ερείπια...
    Το κοινόν σημείο της ιστορίας σου με εμένα είναι το όνομα Μικέλης και το Ληξούρι. (Εποχή Μεταξά)

    χαιρετώ

    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητέ Ντένη,
    ομολογώ ότι πρώτη φορά που ακουσα
    για τον ποιητή και επαναστάτη
    Μικέλη Άβλιχο, ήταν απο τόν
    συγγραφέα και δημοσιογράφο Βαγγέλη
    Σακκάτο απο το Νιοχώρι της Ερίσσου.
    Ζούσε αρκετά χρόνια στην Γερμανία.
    Είχα πάει στίς δυό διαλέξεις του
    πού είχε δώσει στον Μόναχο.
    Η μία το 1996 γύρω απο το βιβλίο του "Μεραρχία Άκουι" και η άλλη
    ένα χρόνο αργότερα για τον Μικέλη Άβλιχο.
    Άν θυμάμαι καλά είχε διαβάσει κι
    ένα απ τα ποιήματά του, αναφερόμενο
    στον Ψυχάρη.
    Χαίρομαι που στο άρθρο σου ξαναδιαβάζω για τον σατυρικό Ληξουριώτη ποιητή και αγωνιστή, που στην πραγματικότητα πρέπει να ήταν ένας μοναχικός άνθρωπος.
    Πολλούς πολλούς χαιρετισμούς
    Ρισσιάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Φίλε Γαβρίλη
    Παρ' όλο το "σκάψιμο" που έκαμα δεν βρήκα κάτι που να μου άρεσε.
    Πάντως θα συνεχίσω και με άλλους διότι τα Εφτάνησα έχουν πάρα πολλούς αξιόλογους των γραμμάτων.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλώς την καλή μου Ρισσιάνα
    Ο Σακκάτος έχει κάμει μια πολύ καλή έρευμνα για τον Άβλιχο.
    Όσο για το βιβλίο του "Η Μεραρχία Άκουι", πολύ καλό το έχω υπ' όψη μου διότι πρόκειται μελλοντικά να ασχοληθώ με την υπόθεση αυτή και ιδιαίταρα γιά την εκτέλεση των εξακοσίων Ιταλών στα Τρωϊαννάτα όπου έχω πολύ σημαντικό υλικό από αυτόπτες μάρτυρες που τότε ήσαν παιδάκια.
    Θα τα πούμε καλή μου φίλη
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Διάβασα με μεγάλη προσοχή τα όσα αφορούν τον σατυρικό αυτό ποιητή, τον οποίο ομολογώ πως αγνοούσα. Είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα και κατατοπιστικά! Έψαξα και βρήκα ένα ποίημα του που αναφέρεται σε κάποιον υποψήφιο βουλευτή της περιοχής και σας το παραθέτω:

    Ο Μαντζουράνης
    υποψήφιος έν Κεφαλληνία

    Ενας στην Αλεξάνδρεια ξακουσμένος
    που επλούτησε στο τζόγο με καρπιαίς
    μας ήρθε κολονάτα φορτωμένος
    για βουλευτής στις νέες εκλογαίς
    Κι' έξω ντελάλι βγάνει και φωνάζει

    Κεφαλονίτες, άν στο πρόσωπο σας
    φιλότιμο υπάρχει κι ανθρωπιά,
    αποκριθήτε με το φάσκελο σας
    σε εκείνον που σας πήρε για τραγιά.
    Της Σάμης χωρικοί, Πλάρνοί, Ρισιάνοι
    πετάξτε του στα μούτρα ταίς δραχμαίς.
    Δείξτε του στην τιμή σας πως δεν φτάνει
    Και δεις πληρώσετέ τον με φτυσιαίς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Διάβασα την ανάρτηση τούτη κ. Ντένη κι ήταν σα να φωτίστηκε ο νους μου.Ιδέα δεν είχα, δεν είχα ξανακούσει για τον Μικέλη Άβλιχο.
    Να είσαι καλά που τόσο σημαντικά πράγματα προσφέρεις.
    Καλή εβδομάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αγαπητή μου Amelie
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη.Ο Άβλιχος από μόνος του είχε
    επιλέξει την μοναξιά. Γι' αυτό και το έργο του δεν είναι γνωστό. Υπάρχει στα χέρια κάποιου, όπως γράφω και κανείς δεν ξέρει αν κάποια στιγμή θα δει το φως.
    Σ' ευχαριστώ για το ποιήμα σου το οποίο πρόστεσα στην ανάρτηση.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλή μου Μαριάνθη καλησπέρα
    Όπως μπορείς να διαβάσεις στα σχόλια, κανείς δεν τον γνώριζε. Κι' όμως υπήρξε ένας μεγάλος σατυρικός ποιητής
    Δυστυχώς ο ίδιος είχε επιλέξει την απομόνωση.
    Το έργο του υπάρχει σε κάποια χέρια και είναι άγνωστο αν θα δει το φως ή κάποιος ανίδεος θα το πετάξει στα σκουπίδια.
    Τι να κάνουμε;
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ΔΕΝ ΤΟΝ ΗΞΕΡΑ ΚΑΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΧΑΡΗΚΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΕΔΩ ΕΜΑΘΑ ΤΟΣΑ ΚΑΛΑ.
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΟΥ.ΕΥΧΟΜΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΟΜΟΡΦΟ ΜΗΝΑ ΑΠΟ ΑΥΡΙΟ.
    ΚΑΛΟ ΒΡΑΔΥ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Δεν είσαι ο μόνος που δεν τον γνώριζες φίλε μου
    Ο ίδιος άλλωστε είχε επιλέξει να είναι άγνωστος αλλά έδωσε έργο.
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη.
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Κι εγώ στο ίδιο μήκος κύμματος, φίλε Ντένη, μου ήταν άγνωστο το όνομα αυτό. Και να έρχεσαι εσύ να μας το γνωρίσεις τόσο καλά και τόσο απλά.

    Να 'σαι καλά!

    Καλό μήνα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Πραγματικά φίλε Στράτο ο Άβλιχος είναι μια περίπτωση καθαρά κεφαλονίτικη. Γιατί μόνο στο νησί των κουρλών θα βρεις τέτοιες φυσιογνωμίες να θέλουν να μείνουν άγνωστες. Πάντως πρόκειται για ένα αξιόλογο σατυρικό.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Να που μας δίνεις κάτι ξεχωριστό!
    Ούτε κι εγώ γνώριζα τον ποιητή!
    -κι ας έχουν περάσει τόσα βιβλία από τα μάτια μου...
    -από το καιρό που καταχωρούσα τόμους και τόμους στη διοργάνωση Βιβλιοθήκης της ΕΦΑ, του Αιγίου!
    Να είσαι καλά, Φίλε μας,
    Υιώτα
    ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Καλησπέρα αγαπητή μου Υιώτα.
    Θα προσπαθήσω να γνωρίσουμε κι' άλλους από τους τόσους πολλούς σπουδαίους των νησιών μας, οι οποίοι δυστυχώς - για άγνωστους λόγους - παραμένουν άγνωστοι
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Εγώ το μόνο που έχω να πω είναι πως εντυπωσιάζομαι με την .. διαχρονική επικαιρότητα.

    Παρουσίαση συνοπτική και άρτια.

    Καλό απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Αγαπητή μου meggie
    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη και τα καλά σου λόγια.
    Κάνω ό,τι μπορώ για την παρουσίαση αυτών των μεγάλων ανθρώπων που διαθέτουν τα Εφτάνησα.
    Και συνεχίζω.....
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή