Πασχαλινό.

Απρίλης μήνας. Πάνω στα δέντρα αρχίζει να ξαναγεννιέται η ζωή. Δειλά αλλά σταθερά παίρνουν ν ‘ ανοίγουν τα πρώτα φυλλαράκια. Φουσκώνουν τα πρώτα μπουμπούκια. Δειλά και φοβισμένα ανοίγουν τα πρώτα λουλουδάκια. Η ζωή ξανάρχεται μετά από την πολύμηνη νέκρα του χειμώνα.
Απρίλης. Ο μήνας που μέσα του κρύβει την πιο όμορφη και πιο μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Το Πάσχα. Το Πάσχα των Ελλήνων. Γιατί εμείς οι Έλληνες σε τούτη τη γιορτή έχουμε δώσει μια ξεχωριστή ομορφιά. Για μας μαζί με την Ανάσταση του Χριστού είναι και η Ανάσταση της ελληνικής φύσης.
Ελάτε λοιπόν να γυρίσουμε το χρόνο πίσω. Να γίνουμε παιδιά ανέμελα. Να βρεθούμε εκεί κάτω. Στην όμορφη χώρα που αφήσαμε όταν μας έπιασε η τρέλα να κυνηγήσουμε το όνειρο του πλούτου. Τότε, που μέσα στη φτώχια μας, οι δύο μεγάλες γιορτές αποτελούσαν σταθμό στην παιδική μας ηλικία. Γιατί σ’ αυτές τις δύο μεγάλες γιορτές όλο και κάποιο καινούργιο ρούχο θα φορούσαμε, όλο κι ένα ζευγάρι Ελβιέλα θα σκέπαζε την ξυπολυσιά μας, κάποιο καλό φαγητό θα τρώγαμε, και κάποιο χαρτζιλίκι θα οικονομούσαμε.

Από την Κυριακή των Βαΐων, για μας τους πιτσιρικάδες, άρχιζε το πανηγύρι. Από βραδύς το Σάββατο πηγαίναμε στην εκκλησιά να βοηθήσουμε τον παπά να φτιάξει τα βάγια. Αυτή η βοήθεια μα έδινε το δικαίωμα να μοιράζουμε την άλλη μέρα τα βάγια στο εκκλησίασμα, μια δουλειά που μας εξασφάλιζε κάποιο χαρτζιλίκι.
Όλη τη Μεγάλη βδομάδα την περνούσαμε στην εκκλησιά βοηθώντας τον παπά-Νικόλα στο Ιερό, τον μπάρμπα-Φώτη, τον νεωκόρο, να στολίσει την εκκλησιά και τους ψαλτάδες να τακτοποιούν τα βιβλία τους.
Την Μεγάλη Πέμπτη η γειτονιά μας πνιγόταν από τη μυρουδιά του ξυδιού. Ήταν η ημέρα της Μεγαλοβδομάδας που οι νοικοκυρές έβαφαν τα κόκκινα αυγά και χρησιμοποιούσαν το ξύδι “για να πιάσει η βαφή” όπως έλεγαν. Μέχρι και το βράδυ γέμιζε ο γύρω χώρος με τη μυρωδιά του ξυδιού.
Ήταν μια εποχή τότε που κανένα σπίτι δεν διέθετε την πολυτέλεια της ηλεκτρικής κουζίνας. Έτσι το ψήσιμο των πασχαλιάτικων κουλουριών γινότανε στον μοναδικό φούρνο της γειτονιάς μας. Και την μεταφορά τους με τις λαμαρίνες από τα σπίτια στον φούρνο την είχαμε αναλάβει εργολαβικά εμείς, φυσικά έναντι κάποιας αμοιβής και την υπόσχεση ότι το Πάσχα θα γευόμαστε την κουλουροπαραγωγή της κάθε νοικοκυράς. Έτσι από το απομεσήμερο της Μεγάλης Πέμπτης αρχίζαμε τα ασταμάτητα δρομολόγια.
Την Μεγάλη Παρασκευή πολλές νοικοκυρές δεν άναβαν ούτε φωτιά για να μαγειρέψουν. Το φαγητό, κείνη την ημέρα, ήταν αυστηρά νηστίσιμο. Συνήθως ήταν φακές χωρίς λάδι, μαγειρεμένες από την προηγούμενη ημέρα, ελιές, χαλβάς και τουρσιά που έκαναν τα χείλια μας να τσούζουν από την ξυνάδα. Έτσι ο νους μας και οι κουβέντες μας εκείνο τον καιρό επικεντρώνονταν στη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου. Περιμέναμε κείνη τη στιγμή που, ο παπά-Νικόλας θα έλεγε το “Χριστός Ανέστη” κι εμείς θα βγάζαμε από τις τσέπες μας το αυγό και το κουλούρι που μας είχανε δώσει οι μανάδες μας για να το φάμε μετά, από το Χριστός Ανέστη φυσικά. Βέβαια, για να λέμε την αλήθεια, το κουλούρι από τα πολλά κρυφά τσιμπήματα, είχε μείνει το μισό. Όμως, έστω και με το άλλο μισό, χαιρετίζαμε το μεγάλο γεγονός της θρησκείας μας και το τέλος της νηστείας μας. Αν και εδώ που τα λέμε, η νηστεία, λόγω της μεγάλης ανέχεια, ήταν μια μόνιμη κατάσταση στην παιδική μας ηλικία.

Πουθενά στον κόσμο δεν θα νοιώσεις καλύτερα τη μεγάλη γιορτή της Ανάστασης του Χριστού όσο στην Ελλάδα. Όλη η χαρακτηριστική ατμόσφαιρα της μεγάλης γιορτής σε κάνουν να νοιώσεις βαθειά το μεγαλείο της. Είναι η γιορτή, που περισσότερο από κάθε άλλη φορά ο ξενιτεμένος Έλληνας επιθυμεί να βρεθεί και να γιορτάσει στην πατρίδα, στο χωριό του. Να γυρίσει λίγο τη σούβλα, να τσουγκρίσει το κόκκινο αυγό με τους δικούς του, να πιεί ένα ποτήρι κρασί ευχόμενος, Χριστός Ανέστη. Εδώ στην ξενιτιά μας προσπαθήσαμε κι εμείς να μεταφέρουμε και να συνεχίσουμε τα όμορφα έθιμα της Πασχαλιάς. Σε κάποιες αυλές, τις “γυάρδες” όπως έχουμε μάθει να τις λέμε, στήνονται κάποιες σούβλες. Κάποιο κασετόφωνο προσπαθεί να μας θυμίσει τα τραγούδια της πατρίδας μας, λέμε κι εμείς τις ευχές μας, Χριστός Ανέστη. Στήνουμε το χορό πολλές φορές. Μοιάζουμε να γλεντάμε και να απολαμβάνουμε. Όμως όλοι μας κατά βάθος νοιώθουμε πως απ’ την όμορφη αυτή γιορτή λείπει αυτή η ίδια η πατρίδα μας. Η Ελλάδα.

.

Άντε λοιπόν. Χριστός Ανέστη. Χρόνια πολλά και του χρόνου στην πατρίδα.

Ντένης Κονταρίνης