Μεγαλοβδομάδα στην Κεφαλλονιά και την Λευκάδα.

Μεγαλοβδομάδα στην Κεφαλλονιά και στην Λευκάδα.. 

Αργοστόλι. "Το Φανάρι" στην είσοδο του λιμανιού.

Η Μεγαλοβδομάδα και η γιορτή του Πάσχα είναι αυτά που δίνουν μιαν ξεχωριστή όψη, ένα άλλο όμορφο χρώμα σε όλο το Ιόνιο και τα νησιά του. Εκεί που οι γιορτές αυτές παίρνουν κάποια άλλη όψη. Εκεί που η μεγάλη γιορτή ανταμώνει με την Ανάσταση της φύσης.

Νάμαστε στην Κεφαλλονιά σήμερα για να πάρουμε και από εδώ μια μεγαλοβδομαδιάτικη γεύση.

Οι πρόσκοποι δίνουν το παρόν σε όλες τις μεγαλοβδομαδιάτικες εκδηλώσεις. 

Και εδώ όπως σχεδόν σε όλα τα νησιά του Ιονίου η γιορτές της Πασχαλιάς ξεκινάνε από το Σάββατο του Λαζάρου. Υπάρχουν και τα σχετικά κάλαντα με τα οποία οι φωνές των παιδιών γεμίζουν τα στενά δρομάκια σε όλο το νησί. 
Την Μεγάλη Πέμπτη μετά την ανάγνωση των Ευαγγελίων οι καμπάνες σταματούν να χτυπούν σε όλο το νησί. Οι Κεφαλλονίτες λένε “Χηρεύουν οι καμπάνες” Το έθιμο προέρχεται από την εποχή των Ενετών οι οποίοι απαγόρευαν το χτύπημα των καμπάνων. Έτσι αυτή η απαγόρευση επικράτησε σαν έθιμο. Η ενημέρωση του κόσμου για την έναρξη των ακολουθιών γινόταν από τα παιδιά της ενορίας που με τριζόνια και χτυπητήρια ειδοποιούσαν τους κατοίκους.
Το απόγευμα της Μ. Πέμπτης οι Κεφαλλονίτισσες φτιάχνουν τα "μπουρμπορέλια" ή "κουκαλιστήρια" (καβουρντιστά κουκιά και ρεβίθια και κατά την ανάγνωση των Ευαγγελίων τα τρώγανε τα παιδιά για να μην αποκοιμηθούν.

Ναός Αγίου Γερασίμου. Η στιγμή που βγαίνει ο Επιτάφιος. 

Το βράδυ της Μ.Πέμπτης την ώρα της ανάγνωσης των Ευαγγελίων οι κοπέλες έκαναν τα φυλακτά με τις κλωστές. Είχαν ένα μέτρο κλωστή μπλε και κάθε φορά που λεγόταν ένα ευαγγέλιο έκαναν έναν κόμπο. Την άλλη μέρα αυτή την κλωστή την έβαζαν σε μια ανθισμένη αγριαπιδιά για να παίρνει τις αρρώστιες.

Την Μεγάλη Παρασκευή δεν επιτρεπόταν να καρφώσουν τίποτα και πρόσεχαν να μην τρυπηθούν και βγάλουν αίμα. Ακόμη ήταν απαγορευμένο να ανάψουν φωτιά, να μαγειρέψουν και να κάμουν δουλειές του σπιτιού, Το πρωί μόλις ξυπνούσαν προσκυνούσαν τον εσταυρωμένο και έπιναν λίγο ξύδι.

Στο Ληξούρι, εδώ και λίγα χρόνια κάθε ενορία στόλιζε τον δικό της Επιτάφιο και συμμετείχε στην πομπή των Επιταφίων που γύριζαν όλη την πόλη. Το έθιμο έχει σταματήσει και βγαίνει μόνο ο Επιτάφιος της Μητρόπολης. Και φτάνουμε στο αποκορύφωμα του γιορταστικού πνεύματος με την Μεγάλη Παρασκευή να σκορπά τον πόνο της Σταύρωσης πάνω από όλο το νησί.

Η περιφορά τοπυ Επιταφίου.

Σε όλες τις εκκλησίες του νησιού ο επιτάφιος στολίζεται με ανοιξιάτικα λουλούδια ενώ πάνω του απλώνονται αρωματικά φύλλα και ροδοπέταλα. Ακόμη οι

Κεφαλλονίτισσες ραίνουν τους Επιτάφιους με κολόνιες.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου φύλλα δάφνης σκορπίζονται στο δάπεδο των εκκλησιών. Συμβολίζουν την δόξα και την νίκη του Ιησού πάνω στον θάνατο.

Η στιγμή της Ανάστασης.

Τα μεσάνυχτα γιορτάζεται το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης ενώ τόσο οι ντόπιοι όσο και οι επισκέπτες προσπαθούν να φτάσουν σπίτια τους με αναμμένα τα κεριά μεταφέροντας το αναστάσιμο φως που συμβολίζει την νίκη της ζωής επί του θανάτου. Πάνω στο μέρος της κύριας πόρτας με την φλόγα του κεριού ζωγραφίζουν τον σταυρό για να μην μπορεί να μπει στο σπίτι  το κακό.

Από νωρίς συγκεντρώνονται οι πιστοί. 

Έξω από τις εκκλησιές την ώρα της Ανάστασης γίνεται πραγματικός πόλεμος από τα βαρελότα και τα βεγγαλικά. Την Κυριακή του Πάσχα ψήνονται αρνιά και κατσίκια στη σούβλα ενώ απαραίτητο συμπλήρωμα του Πασχαλινού τραπεζιού είναι το Λαμπρόψωμο που οι νοικοκυρές συνήθως ετοιμάζουν από την Μ. Πέμπτη. Είναι διακοσμημένο με το σχήμα του σταυρού και ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο. Οι Κεφαλλονίτες βάφουν τα κόκκινα αυγά με ένα ειδικό φύκι που πουλιέται στην αγορά του Αργοστολίου πριν από το Πάσχα.

Ανήμερα του Πάσχα όλες οι εκκλησίες είναι στολισμένες με κλαδιά φοίνικα που είναι το σύμβολο της ζωής. Την ημέρα του Πάσχα στο χωριό Αγία Ειρήνη της περιοχής των Πρόννων, οι κάτοικοι χόρευαν γύρω από την εκκλησιά και περνούσαν και μέσα. 

Η ομορφιά των κεριών σε όλες τις εκκλησιές. 

Στα παλιά χρόνια η μέρα της Ανάστασης για το Ληξούρι ήταν κάτι το ξεχωριστό. Μετά την Ανάσταση, τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου στην είσοδο της εκκλησιάς είχαμε ένα ιδιαίτερο τελετουργικό, Αναπαράσταση, το οποίο μας δίνει πάρα πολύ όμορφα ο μεγάλος σατυρικός ποιητής του Ληξουρίου, ο Ανδρέας Λασκαράτος στα “Μυστήρια της Κεφαλλονιάς.” Γράφει λοιπόν.

“Ο παπάς αρχίζει την ακολουθία, έξου στο δρόμο. Κάνει έπειτα να μπει μέσα και η θύρα κλείεται στα μούτρα του. Ένας είναι μέσα και υποκρίνεται τον Διάολο. Ο παπάς έξουθε υποκρίνεται το Χριστό. Η εκκλησία υποτίθεται να είναι η κόλαση. Ο Χριστός θέλει να μπει να ελευθερώσει τους κολασμένους. Ο Διάβολος δεν τον αφήνει. Να ύστερα ο Χριστός νικάει και μπαίνει”

Επίσης ο μεγάλος Ληξουριώτης σατυρικός μας δίνει τη συνέχεια της λειτουργίας μετά την Ανάσταση.

“Ο παπάς εξακολουθεί τη λειτουργία του ή μάλλον υποτίθεται πως θέλει να την εξακολουθήσει. Ποιος τον ακούει; Οι πιστολιές πέφτουνε μες την εκκλησιά σαν σε πόλεμο. Τα βαρελότα τρομάζουνε την εκκλησιά όλη. Τα τρικοτρόκια ριγμένα μες στους ανθρώπους πηδούνε, σηκώνονται και κάνουνε ανάβλιαση. Οι ζουρλορουκέτες πετούνε και βγάζουνε μάτια. Τα πάντα τσακώνονται και γροθίζονται. Οι μεγάλοι φωνάζουνε τάχατες για ησυχία. Και οι φωνές τους αξαίνουνε την ανάβλιαση.Βρισιές, φοβέρες, τσακωμάρες, παρατρεξίματα και η ώρα έρχεται για το Ευαγγέλιο.”

Σκηνές που σήμερα σχεδόν δεν υπάρχουν.

Μεγάλη Εβδομάδα στην Λευκάδα.

Τα νησάκια της Λευκάδας. Ένα υπέροχο θέαμα. 

Η Λευκάδα με τις γραφικές παραλίες, με τα νησάκια που την περιτριγυρίζουν, τον Σκορπιό, την Μαδουρή των Βαλαωρήτιδων, το Μεγανήσι με τις χίλιες δυο φυσικές ομορφιές, προσφέρεται για ένα αλησμόνητο πασχαλινό ταξίδι. Ας το δοκιμάσουμε.

Πάσχα. Η γιορτή της φύσης. 

Τον Μάιο η Λευκάδα βρίσκεται στα καλύτερά της. Λουσμένη στο άπλετο φως, γιορτινή και ανθισμένη είναι έτοιμη να υποδεχτεί τους επισκέπτες της για το Πάσχα. Γραφικά σπιτάκια με κάτασπρες ασβεστωμένες αυλές, γυναίκες που περπατούν στα δρομάκια ντυμένες με τις παραδοσιακές τους φορεσιές και η κατανυκτική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Εβδομάδας σε μονές και εξωκλήσια φέρνουν το άρωμα μιας άλλης εποχής.

Μπορεί να πει κανείς ότι οι γιορτές του Πάσχα στην Λευκάδα αρχίζουν από το Σάββατο του Λαζάρου.

Λαζαρίνες και Λαζαράκια.

Μετά την λειτουργία τα παιδιά κρατώντας στολισμένα καλάθια με λουλούδια γυρίζουν στις γειτονιές και τραγουδούν τη Λαζαρίνα.

Για να ζήσει το χειμώνα

Λαζαρίνα κουκουτίνα

βαλ΄αυγό στην καλαθίνα

να το φάει η Λαζαρίνα..

Tην Κυριακή των Βαΐων στις εκκλησίες μοιράζουν βάγια. Βέβαια δεν είναι τα γνωστά βάγια αλλά ένα ματσάκι από δάφνη, δεντρολίβανο, ανθισμένο φασκόμηλο και φύλλο φοινικιάς. Αυτό το ματσάκι μοσχοβολάει.

Ο Επιτάφιος έτοιμος για την περιφορά. 

Από το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τα κορίτσια στολίζουν με άνθη τον επιτάφιο ενώ οι καμπάνες ηχούν πένθιμα. Το βράδυ, μέσα σε μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα γίνεται η περιφορά των επιταφίων στον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης. Κάθε ενορία έχει τον δικό της επιτάφιο που τον συνοδεύουν μυροφόρες οι οποίες ραίνουν με ροδοπέταλα τον επιτάφιο. Καλλίφωνες χωροδίες ψάλλουν και ακολουθούν οι πιστοί κρατώντας αναμμένα κεριά. Τελευταίος και εδώ βγαίνει ο επιτάφιος του Μητροπολιτικού ναού της Ευαγγελίστριας, συνοδευόμενος από την φιλαρμονική της πόλης και ακολουθούμενος από τις αρχές. Όλοι οι επιτάφιοι συναντώνται στην παραδοσιακή κεντρική πλατεία.

Και εδώ η παράδοση. Ρίχνουν το κομμάτι.

Το πρωί του μεγάλου Σαββάτου οι νοικοκυρές βγαίνουν στα παράθυρα και μόλις σημάνει η πρώτη καμπάνα “ρίχνουν το κομμάτι” συνήθως ένα πήλινο αγγείο ακόμα και ένα κεραμίδι που πέφτοντας κάνει μεγάλο κρότο. Σηματοδοτεί έτσι, σύμφωνα με την παράδοση, το σπάσιμο του πένθους της Μεγάλης Εβδομάδας.

Τα πήλινα προς πώληση. 

Την ίδια στιγμή η φιλαρμονική του Δήμου γυρίζει στους δρόμους παιανίζοντας χαρμόσυνα εμβατήρια ενώ στην κεντρική αγορά της πόλης μοιράζονται πήλινα κεσεδάκια τα οποία ρίχνουν στον δρόμο οι καταστηματάρχες.

Την Κυριακή του Πάσχα οι Λευκαδίτες, όπως και οι Κερκυραίοι δεν ψήνουν αρνί. Το αφήνουν για την Δευτέρα. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν οικογένειες που κρατούν αυτό το έθιμο. Κι΄εδώ συνήθως το πασχαλινό φαγητό είναι σούπα αβγολέμονο και διάφορα κομμάτια κρέας ενώ απαραίτητα στο τραπέζι υπάρχουν τα κόκκινα αυγά

Θα συνεχίσουμε και με τα άλλα νησιά μας.

ΠΗΓΕΣ

w. touristorama.com

w. kefaloniatoday.com

w. aromalefkadas.gr