Στη Ζάκυνθο το Πάσχα είναι το κάτι άλλο.

Η Ζάκυνθος, το φιόρο του Λεβάντε, είναι ένα ακόμη νησί προικισμένο από τη φύση με μοναδικές ομοερφιές. Είναι το νησί της ποίησης και του τραγουδιού. Κι΄ακόμη είναι το νησί που γέννησε τις μεγάλες Αγάπες. Έτσι όπως το μεγάλο τέκνο του νησιού, ο Γρηγόρης Ξενόπουλος μας τις έχει δώσει αυτές τις αγάπες μέσα από τις σελίδες των βιβλίων του. Στέλλα Βιολάντη. Φωτεινή Σάντρη.

Η Μεγάλη Εβδομάδα στη Ζάκυνθο έχει ένα εντελώς δικό της χαρακτηριστικό χρώμα.

Έχει επίσης ξεχωριστό τυπικό στις θρησκευτικές τελετές και δικά της ποανάρχαια έθιμα, που οι κάτοικοί της τα σέβονται και τα τηρούν με μοναδική φροντίδα και ευλάβεια. Το

Μεγαλοβδόμαδο στη Ζάκυνθο αρχίζει το Σάββατο του Λαζάρου όταν στις 11 το πρωί οι καμπάνες χτυπούν πανηγυρικά και κρέμεται τι “βαγί” σε όλα τα καμπαναριά της πόλης και των χωριών.

Την Κυριακή των Βαϊων, “του Βαγιώνε” οι “νόντσολοι”, παιδιά που υπηρετούν την εκκλησία, μοιράζουν σε όλα τα σπίτια το “βαγί” που οι νοικοκυρές το τοποθετούν στα εικονίσματα. Το βράδυ τελείται η Ακολουθία του Νυμφίου.

Την Μεγάλη Τρίτη το βράδυ ακούγεται κατανυχτικά το τροπάριο της Κασσιανής από μελωδικές χωροδίες των ναών και ιδιαίτερα στις εκκλησίες της πόλης, τονισμένο στην ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική όπως άλλωστε και σε όλες τις άλλες ιερές ακολουθίες.

Την Μεγάλη Πέμπτη γίνεται ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία σε όλους τους ναούς. Μετά από την θεία Λειτουργία οι καμπάνες από τις εκκλησιές όλης της Ζακύνθου “χειρεύουν”. Δηλαδή δεν ξαναχτυπούν μέχρι το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου.

Πενθούν τα πάντα. Μαύρα λάβαρα κρεμιούνται στα μπαλκόνια των σπιτιών, οι σημαίες είναι μεσίστιες, ακόμη και η ενδυμασία, ιδιαίτερα των μεγαλυτέρων σε ηλικία Ζακυνθινών, είναι πένθιμη. Από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης οι ιδιομορφίες του ζακυνθινού εκκλησιαστικού Τυπικου είναι εντονότερες.

Ο Εσταυρωμένος βγαίνει μετά το 11ο Ευαγγέλιο ενώ το 12ο ψαλλόμενο και αυτό στα Ζακυνθινά αποτελεί το αποκορύφωμα της Ακολουθίας.

Την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί γίνεται η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ακολουθεί η αποκαθήλωση. Μετά εξέρχεται ο ιερέας από το Ιερό Βήμα και λιτανεύει τον Χριστό επί του ώμου του τυλιγμένον σε λευκό σεντόνι. Σημειοτέον ότι στην Ζάκυνθο χρησιμοποιείται αμφιπρόσωπη ξυλόγλυπτη αγιοαγραφία του νεκρού Χριστού που ονομάζεται “αμνός”.

Στις δυο το μεσημέρι γίνεται η μοναδική στην Ορθοδοξία λιτανεία του Εσταυρωμένου στους δρόμους της πόλης. Ξεκινά από τον ναό του Αγίου Νικολάου του Μώλου, στην πλατεία Σολωμού. Η κατανυχτική λιτανεία συνοδεύεται με τους ήχους του “Ίνα τι εφρύαξαν έθνη...”από την Φιλαρμονική ενώ λιτανεύεται και η περίφημη εικόνα “Mater Dolorosa” δηλαδή της Παναγίας του Πάθους.

Συγκινητική είναι η επιστροφή όπου ο Μητροπολίτης κρατώντας τον Εσταυρωμένο ευλογεί τον κλήρο και τον λαό, κάνοντας το σημείο του σταυρού στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος.

Στις τέσσερεις το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται η περιφορά του μοναδικού Επιταφίου στην πόλη. Στην επιστροφή ψάλλεται ο ύμνος “τον Κύριον υμνείτε” και ακολουθεί η περίφημη “Gloria” και το σπάσιμο των πύλινων σταμνών από τις νοικοκυρές όλων των σπιτιών στους δρόμους της πόλης.

Τη νύχτα του μεγάλου Σαββάτου γίνεται η Ανάσταση στην πλατεία του Αγίου Μάρκου και το “Χριστός Ανέστη”ψάλλεται κατά την ιδιόμορφη ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα γίνεται ο Εσπερινός της Αγάπης στο ναό του Αγίου Λαζάρου και ακολουθεί η λιτάνευση της επιβλητοικής; εικόνας της Παναγίας της Γαλανούσσας καθώς και της Αναστάσεως.

Μπόχαλη. Το "μπαλκόνι" της Ζακύνθου. 

Την Παρασκευή της Διακαινήσιμοy γιορτάζει το γραφικότατο προάστιο της Μπόχαλης. Γίνεται παραδοσιακό πανηγύρι και λιτάνευση της πανάρχαιης και θαυματουργού εικόνας της Παναγίας της Χρυσοπηγής,

υπό τους ήχους του “ταμπουρλονιάκαρου” (Όρος καθαρά ζακυνθινός υποδηλώνει αυτό που σε άλλα μέρη της Eλλάδας λένε νταούλι και ζουρνάς.)

Οι εορταστικές εκδηλώσεις του Πάσχα κλείνουν την Κυριακή του Θωμά με το λαϊκό πανηγύρι στο γραφικό ξωκλήσι του Αγίου Λύπου

στην περιοχή Καλλίτερο.

Το κείμενο αυτό είχε δημοσιευτεί στο μπλογκ Εφτάνησα τον Μάρτιο του 2010.
Να σας κάμω γνωστό ότι το ΚΑΦΕΝΕΙΟ  Η  ΕΛΛΑΣ μετά από μια μικρή διακοπή λόγω ενημέρωσης λειτουργεί και πάλι και μάλιστα φιλοξενεί ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο. Παρακαλώ περάστε να το δείτε στο http://hellascafe.blogspot.com