Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013

Τα ρόπτρα της Κέρκυρας.


Ξεχασμένα λαογραφικά στολίδια στις εξώπορτες της Κέρκυρας.

Ειλικρινά με ξεχωριστή χαρά παρουσιάζω σ΄αυτήν εδώ την ιστοσελίδα την μοναδική στο είδος της πνευματική εργασία του Γιώργου Χ. Σουρτζίνου αναφορικά με τα ρόπτρα της Κέρκυρας.
Πρόκειται για μια σημαντική προσφορά στον πολιτισμό των Εφτανήσων και φυσικά ιδιαίτερα της Κέρκυρας.
Το εξώφυλλο του βιβλίου.

Ένα βιβλίο –λεύκωμα με τον τίτλο Τα ρόπτρα της Κέρκυρας που εκδόθηκε από την Ιστορική-Λαογραφική -Εταιρεία Κέρκυρας, είναι μια επίπονη πνευματική εργασία του Γιώργου Χ. Σουρτζίνου και πραγματικά αποτελεί ένα πνευματικό μνημείο.
Οφείλω να ομολογήσω ότι όταν το έλαβα έμεινα έμεινα έκθαμβος από την ομορφιά και το μεγαλείο που κλείνουν μέσα τους οι σελίδες του. 
Φυσικά με τη λέξη ρόπτρα εννοούμε τα γνωστά σε όλους μας χτυπητήρια, που υπήρχαν στις εξώπορτες των σπιτιών και χρησίμευαν για να ειδοποιηθεί ο μέσα ευρισκόμενος, ο ιδιοκτήτης, ο νοικοκύρης, ότι υπάρχει κάποια επίσκεψη στην πόρτα.
Ανθρωπόμορφο ρόπτρο. Βρίσκεται στον οικισμό
Καλαβούρι
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αυτό το στολίδι της εξώπορτας αποτελούσε ένα κομμάτι της λαϊκής τέχνης και της πολιτιστικής παράδοσης.
Πολλά από τα παλαιά ρόπτρα της Κέρκυρας χρονολογούνται από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου.
Τα ρόπτρα σήμερα στην Κέρκυρα λέγονται μπατιδούρος ή μπαταδούρος μια λέξη που προέρχεται από  την παραφθορά του ιταλικού ρήματος Battere που σημαίνει κτυπώ.
Πολλά από τα ρόπτρα της Κέρκυρας παρουσιάζουν αισθητά την επίδραση της δυτικής τεχνοτροπίας αφού είναι γνωστό ότι η Κέρκυρα απετέλεσε ένα συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην ελληνική και την δυτική αρχιτεκτονική.
Ρόπτρο επίθυρο. Βρίσκεται στην οδό
Λαυρέντη Βρεοκίνη 19  στον β! όροφο
Με αυτή την πνευματική του εργασία ο Γιώργος Σουρτζίνος πραγματοποιεί μια εκπληκτική καταγραφή των ρόπτρων που στολίζουν τις πόρτες των σπιτιών στην πόλη και τα χωριά της Κέρκυρας. Είναι μια ιστορική έρευνα πάνω στον πολιτισμό του νησιού. Πολλά από αυτά τα ρόπτρα αποτελούν αντικείμενα της οικονομικής κατάστασης αλλά και του γούστου των κατοίκων των οικιών. Διότι το ρόπτρο, με τις συμβολικές του παραστάσεις δίνει μια ξεχωριστή εμφάνιση και καλαισθησία, ακόμη και στα πιο μικρά σπίτια. Φυσικά η μεγάλη ποικιλία των σχεδίων είναι μάρτυρας της προηγμένης τεχνολογίας αλλά και της κουλτούρας των κατοίκων του νησιού της Κέρκυρας.
Ευθύ ρόπτρο που απεικονίζει ομοίωμα πυροβόλου.
Βρίσκεται στη λεωφόρο Αλεξάνδρας  1.
Τα ρόπτρα που έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα είναι δείγματα μιας εκλεπτισμένης παραδοσιακής τέχνης. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή αυτών των ρόπτρων είναι το σίδερο, το μαντέμι, ο χαλκός καθώς και άλλα μέταλλα.
Ζωόμορφο ρόπτρο.
Βρίσκεται στον οικισμό Μωραϊτικά.
Όλα αυτά τα ρόπτρα, που παρουσιάζει το βιβλίο -316 θαυμάσιες  φωτογραφίες  – είναι όλα υπέροχα μικρά γλυπτά που ξεχωρίζουν για τα περίτεχνα σχέδιά τους και τους έντονους διακοσμητικούς χαρακτήρες.
Η όλη προσπάθεια του συγγραφέα ήταν μια συμβολή στη διάσωση του παραδοσιακού και πολιτιστικού ρόπτρου, που η πρακτική του χρήση χάθηκε με το πέρασμα του χρόνου.
Τα είδη των ρόπτρων που περιγράφονται στην μελέτη του Γιώργου Σουρτζίνου ανάλογα με το σχήμα τους καθορίζονται σε πέντε.
Ρόπτρο κρικοειδές, στην οδό Καποδιστρίου 1,
στον 4ο όροφο.
1.Τα ανθρωπόμορφα, αυτά που έχουν μορφή ανθρώπου και είναι τα πλέον εντυπωσιακά.
2. Τα επίθυρα, τα ρόπτρα που είναι αριστερό ή δεξί χεράκι και καθιερώθηκε σε πολλές εξώθυρες.
3. Τα ευθέα, είναι όσα εμφανίζονται σε ευθεία γραμμή οριζόντια ή κάθετο.
4. Τα ζωόμορφα, φυσικά είναι αυτά που παριστάνουν κεφάλια ζώων ή σπανιότερα, ολόκληρο το σώμα αυτού.
5. Τα κρικοειδή, όσα σχηματίζονται από  έναν μεταλλικό δακτύλιο, λείο ή ανάγλυφο.
Η έκδοση αυτή της Ιστορικής –Λαογραφικής Εταιρείας Κέρκυρας αποτελεί μια προσπάθεια να διασωθεί από το χρόνο η εικόνα των λαογραφικών και παραδοσιακών αυτών στοιχείων, τα οποία μετά από μερικές δεκαετίες δεν θα υπάρχουν πια.

Στοιχεία γι΄αυτή την παρουσίαση έχω πάρει από την εισαγωγή και τον πρόλογο του βιβλίου.



22 σχόλια:

  1. Ντένη μου αγαπημένε
    με συγκινεί βαθύτατα η σημερινή σου ανάρτηση,γιατί έχω ιδιαίτερη αγάπη σ αυτή τη μορφή Τέχνης και χαίρομαι που υπάρχει ένα τέτοιο λεύκωμα και μάλιστα αφορά ένα λατρεμένο κομμάτι των Επτανήσων!!! Πολλές φορές έχω φωτογραφήσει τέτοια εκλεπτυσμένα στοιχεία κουλτούρας και υψηλής αισθητικής των ενοίκων του σπιτιού .
    Οπως στην Κέρκυρα έτσι και στα Χανιά φέτος συνάντησα πολλές εξώπορτες, ξεχασμένες απο το χρονο αλλά παρούσες στην ιστορική πολιτιστική μνήμη του Τόπου!
    Χαίρομαι για την σημερινή παρουσίαση,πράγματι ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, ανάπαυλα στο σεργιάνι των Νησιών μας!
    Φιλιά πολλά με Αγάπη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαρά μου αγαπημένη μου.
      Στ΄αλήθεια τα ρόπτρα σε όλη την Ελλάδα αποτελούν ένα δείγμα εκλεπτισμένης πολιτιστικής περιουσίας. Κι΄η πατρίδα μας πολιτιστικά είναι πολύ πλούσια. Αυτά τα μικρά κομψοτενήματα είναι ένας θησαυρός.
      Φιλάκια με αγάπη.

      Διαγραφή
  2. Υπέροχα!!! Τα λατρεύω τα ρόπτρα! Πολύ όμορφη ιδέα να παρουσιαστούν όλα μαζί σ'αυτό το βιβλίο.Το καθένα με την προσωπικότητά του. Τώρα είναι όλες οι πόρτες ίδιες... τουλάχιστον στην Αθήνα. Μας έφαγε η πρόοδος... Φιλιά πολλά Ντένη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή σου μέρα Μαρία μου.
      Αν μπορούσες να δεις όλες τις φωτογραφίες στο λεύκωμα αυτό, ειλικρινά θα έμενες με το στόμα ανοικτό. Μιλάμε για έναν θησαυρό.
      Μακάρι να βρεθούν κάποιοι και στα άλλα νησιά του Ιονίου να καταγράψουν αυτούς τους θησαυρούς.
      Κι΄από μένα πολλά φιλιά Μαρία μου.

      Διαγραφή
  3. Μια φορά κι έναν καιρό στην εποχή της πείνας με έβαλαν σε ένα μαραγκούδικο μα μάθω την τέχνη, πιτσιρικάς 2-13 χρονών λοιπόν φτιάχνανε μια πόρτα επι παραγγελεία, αφού την έβαψαν με κάτι σαν βερνίκη χρώματος καφέ πείραν κι ένα χτένη αυτό που έβγαζαν τις ψείρες και της έκαναν ψιλες χαρακιές πριν στργνώση η μπογιά μετά βρήκαν κι ένα παλιό ροπτρο σαν κεφαλή αρχαία και το κόλησαν. αποκάτω δε έβαλαν κι ένα χερούλι τετράγωνο για να την τραβούν και να κλείνουν την πόρτα.
    Δυστυχώς δεν έκατσα να μαθω την τέχνη αλλά προτίμησα να πηγαίνω να μαζεύω ελιές, πουλούσα και μερικές με τη λίτρα για χαρτζηλίκι

    αναμνήσεις μιας άλλης ζωής

    Νάσαι καλά
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενδιαφέρουσες οι αναμνήσεις σου φίλε Γαβρίλη.
      Μ΄αυτές έχουμε μάθει πλέον να ζούμε. Αυτές μας έχουν απομείνει.
      Νάσαι καλά.

      Διαγραφή
  4. Καλημέρα Ντένη
    Μπορεί η χρηστική ιδιότητα των ρόπτρων να έχει εκλείψει, ωστόσο όπου βλέπουμε κάποιο, σηκώνουμε αμέσως την φωτογραφική μηχανή να το φωτογραφίσουμε και να πάρουμε την γοητεία του μαζί μας.
    Πολύ ωραία ανάρτηση.
    Σου εύχομαι καλή εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Ελένη μου. Καλή σου βδομάδα.
      Χαίρομαι που εσείς στην πατρίδα έχετε τη χαρά να βλέπετε ακόμη αυτά τα μικρά αριστουργήματα. Εδώ που ζούμε εμείς όχι μόνο δεν υπάρχουν αλλά αν τύχει να τους δείξεις κάποιο θα νομίσουν ότι πρόκειται για κάποιο αντικείμενο άλλου πλανήτη.
      Νάσαι καλά Ελένη μου.

      Διαγραφή
  5. Καλημέρα Ντένη ,καλή εβδομάδα .Υπέροχη και σπάνια πραγματικά η ανάρτηση αυτή. Μου έφερε θύμισες προσεισμικές , υπέροχα ρόπτρα είχαμε και στα δυο πορτόνια του σπιτού μου τα οποία φυλάω με πολλή αγάπη και σκέφτομαι να τα χρησιμοποίησω ξανά .Κάτε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κάτε μου γλυκιά μου καλή σου μέρα.
      Χαίρομαι που σου άρεσε η ανάρτηση. Στ΄αλήθεια είναι μια σειρά από μικρά αριστουργήματα. Όλα τους είναι πανέμορφα. Τυχαρή που έχεις φυλάψει αυτά της πόρτα σου. Εύχομαι να τα χρησιμοποιήσεις.
      Την αγάπη μου καλή μου.

      Διαγραφή
  6. Οοο αγαπητέ μου Ντένη, τι ενδιαφέρουσα ανάρτηση!!!
    Πάντα καμάρωνα και φωτογράφιζα ρόπτρα!
    Αλλά τα σημερινά είναι αριστουργήματα!!!
    Καλοτάξιδο το βιβλίο του κ.Γ.Σουρτζίνου!
    Σου στέλνω την αγάπη μου και τους χαιρετισμούς μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητή μου Μάγδα.
    Στ΄αλήθεια πρόκειται για ένα έργο μνημείο.
    Αν δεις όλες τις φωτογραφίες θα διαπιστώσεις πως η μια είναι καλύτερη από την άλλη.
    Βέβαια η Ιστορική - Λαογραφική Εταιρεία της Κέρκυρας δεν το πουλάει το βιβλίο. Απλά το δωρίζει σε διάφορα πνευματικά κέντρα κ.α.
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Παρόμοια ρόπτρα αγαπητέ μου Ντένη έχω δει στο Μοναστηράκι που γίνεται το παζάρι... παλαιότερα υπήρχαν πολλά που προήρχοντο από κατεδαφίσεις, τώρα όμως κι αυτά τείνουν να εκλείψουν... είναι υπέροχο όμως να τα βλέπεις!
    Στο σπίτι μου δεν έβαλα κουδούνι, το θεώρησα πολυτέλεια κι ένα ρόπτρο όπως το γράφεις ζωομορφο κάνει μια χαρά την δουλειά του για την εσωτερική πόρτα , ενώ για την εξωτερική ένα καμπανάκι που κρέμεται κάτω από έναν χάλκινο κόκορα μας ειδοποιεί για τις επισκέψεις μας :-)
    Πάντως ήχο κουδουνιού έχω να ακούσω πάρα πολλά χρόνια ...

    Καλό βράδυ και καλή εβδομάδα :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητή μου Levina Vil.
      Σ΄ευχαριστώ για την επίσκεψη. Χαίρομαι που είσαι λάτρης αυτώ των παραδοσιακών αριστουργημάτων. Το ίδιο κι΄εγώ. Κι΄αν ήμουν στην Ελλάδα θα φρόντιζα να προμηθευτώ κάποια δείγματα για σουβενίρ.
      Νάσαι καλά.

      Διαγραφή
  9. Τα βλέπω και πλάθω μέσα μου ιστορίες... Ήχους κι ανοίγματα, βλέμματα να σμίγουν... καλωσορίσματα, διακριτικότητα, τρυφερότητα και χάρη στο άγγιγμα. Αγαπημένο μου θέμα!
    Πρόσφατα, στα Αναφιώτικα βολτάροντας με τη Χαρά, στο αντίκρισμα μιας πόρτας μ' ένα όμορφο ρόπτρο... οπλίσαμε τις κάμερες κι έπεσαν επάνω του τα "κλικ"... Άρα αγαπημένο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Στ΄αλήθεια φίλε μου Στράτο για μας, τα ρόπτρα, τα χτυπητήρια των παιδίκών μας χρόνων, αποτελούν κάτι το πολύ αγαπητό.
    Χαίρομαι που στην πατρίδα ακόμη εξακολουθούν να υπάρχουν.
    Εδώ αμφιβάλω αν τα γνωρίζουν.
    Νάσαι καλά φίλε μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΥΓΚΗΝΙΤΙΚΟ ΟΤΑΝ ΒΛΕΠΩ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΜΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΟΥΡΤΖΙΝΟΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητή μου Σπυριδούλα.
      Θεωρώ τιμή μου το ότι φιλοξενώ στην ιστοσελίδα μου το βιβλιο αυτό που είναι ένα μεγάλο έργο.
      Νάσαι καλά.

      Διαγραφή
  12. Ντένη, το ταξίδι σου αυτό είναι διαφορετικό αλλά εξ ίσου ενδιαφέρον.
    Πραγματικά αριστουργήματα τα ρόπτρα, δείγματα μιας άλλης εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
    Πρέπει το βιβλίο-λεύκωμα να είναι πολύ αξιόλογο και όπως επισημαίνεις και εσύ μια σημαντική προσφορά στον πολιτισμό των Εφτανήσων.
    Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Μπορεί να είναι διαφορετικό το ταξίδι, αγαπητή μου Σωσώ αλλά αν δεις το βιβλίο πραγματικά θα εκστασιαστείς. Μια συλλογή από 316 ρόπτρα το ένα πιο όμορφο από το άλλο.
    Ένα έργο πνοής του Γιώργου Σουρτζίνου και θα έχω τη χαρά σύντομα να σας γνωρίσω άλλα δύο εκπληκτικά έργα του.
    Νάσαι καλά καλή μου φίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. ...εκείνο
    στο Καλαβούρι!!!
    Τί ομορφιά! Έτοιμο να σου μιλήσει!

    Να είσαι καλά, Φίλε μας.
    Υιώτα-Δημήτρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. H θεία μου είχε μια ξύλινη πόρτα εισόδου με τζαμάκια εκατέρωθεν, λαβή, ρόπτρο. Ήταν ένα χεράκι θυμάμαι. Κάθε φορά που έφθανα σπίτι της μ' άρεσε να κτυπάω το ρόπτρο. Τακ Τακ Τακ - αμέσως ερχόταν ν' ανοίξει φωνάζοντας από μέσα "έρχομαι, έρχομαι". Όμως δεν την ήθελε αυτή την πόρτα. Την άλλαξε μια μια σιδερένια με τζάμι που δίπλα είχε και κουδούνι. Πόσο επηρρεπείς είναι οι άνθρωποι στο μοντέρνο και το σύγχρονο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή