Η λογοτεχνία στα Κύθηρα

Αξιόλογη η συμμετοχή των Κυθήρων
στις τέχνες και τα γράμματα.

Αναμφισβήτητα τα Κύθηρα είχαν μιά σημαντική παρουσία στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας. Είναι αρκετοί οι Κυθήριοι λογοτέχνεq που χάραξαν το όνομά τους πάνω στην πορεία της λογοτεχνικής ιστορίας των νησιών. Στην Επτανησιακή σχολή, το νησί των Κυθήρων εκπροσωπήθηκε άξια με αρκετές παρουσίες.
Δύο από αυτές τις αξιόλογες παρουσίες θα γνωρίσουμε σήμερα.
Πρώτος είναι ο λόγιος …
…Εμμανουήλ Βαλέριου Στάης.
O Εμμανουήλ Βαλέριος Στάης προέρχεται από ευγενή και πλούσια οικογένεια του νησιού με καταγωγή ενετική. Γεννήθηκε στο Κάστρο της Χώρας – περιχή των ευγενών και πλουσίων – το 1817 και εκέι πέρασε τα παιδικά του και τα εφηβικά του χρόνια.
Τελειώνοντας το Ιόνιο Γυμνάσιο το 1836 θα βρεθεί στην Πίζα την Ιταλίας για να σπουδάσει νομικά .
Την εποχή εκείνη η πνευματική ζωή στην Ιταλία βρισκόταν σε άνθηση. Ο Εμμανουήλ Στάης γοητεύτηκε από τον πνευματικό κόσμο και ασχολήθηκε με την λογοτεχνία και την ποίηση. Παράλληλα σπούδασε και μιλούσε πολύ καλά αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά ενώ γνώριζε πάρα πολύ καλά αρχαία ελληνικά και λατινικά. Μετά από τις σπουδές του επέστρεψε στην Ιόνιο Πολιτεία και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.
Με την επιστροφή του στα Ιόνια Νησιά γνωρίστηκε με τον Διονύσιο Σολωμό και μεταξύ τους ανεπτύχθει μια μεγάλη φιλία. Οι οικογένειες των δύο ποιητών για χρόνια διατηρούσαν άριστες σχέσεις.
Το πρώτο έργο που θα δημοσιεύσει ο Εμμανουήλ Στάης είναι μια κριτική πάνω στο έργο του Σολωμου, “Ο Λάμπρος” Μέσα από αυτό το δοκίμιο ο Στάης θα βρει την ευκαιρία να υποστηρίξει την δημοτική γλώσσα σαν μια γλώσσα εθνική και για κάποιο χρονικό διάστημα θα αγωνιστεί για την επικράτησή της.
Συνέχισε να ασχολείται με μελέτες κυρίως πάνω στο έργο του Σολωμού αλλά και γενικά με άλλους συγγραφεις του Επτανησιακού ρεύματος. Κι’ ακόμη μετέφρασε στα ελληνικά διάφορα ξένα θεατρικά έργα. Όμως σε κάποια στιγμή της πορείας του ο Εμμανουήλ Στάης θα δείξει ότι αποστρέφεται την δημοτική και αρχίζει πάλι να χρησιμοποιεί την αρχαϊζουσα.
Υπηρέτησε για κάποιο χρονικό διάστημα σαν έπαρχος των Κυθήρων και γερουσιαστής της Ιόνιας Πολιτείας. Πέθανε στα Κύθηρα το 1895.

Ο επόμενος είναι ο ποιητής ...
...Αντώνιος Φατσέας,

Με πολλές ιδιότητες ήταν προικισμένος ο Αντώνιος Φατσέας. Ήταν δάσκαλος. Λόγιος, ποιητής, κριτικός και μεταφραστής.
Γεννήθηκε στα Φατσάδικα των Κυθήρων στα 1821, την χρονιά που η Ελλάδα αποφάσιζε να ελευθερωθεί από τους Τούρκους. Μετά από το σχολείο του χωριού του βρέθηκε στην Κέρκυρα όπου στην Ιόνιο Ακαδημία εσπούδασε Θεολογία, Φυσική και Μαθηματικά. Στην Κέρκυρα είχε την τύχη να γνωριστεί με τον εθνικό μας ποιητή, τον Διονύσιο Σολωμό.
Η γνωριμία του με τον Σολωμό η εφτανησιώτικη κουλτούρα αλλά και η υποχρεωτική χρήση της καθαρεύουσας στα σχολεία ώθησαν τον Φατσέα στην μεγάλη αγάπη του για την δημοτική γλώσσα και τον αγώνα του να καθιερωθεί η γλώσσα αυτή σαν η γλώσσα του λαού.
Το πιό σπουδαίο για τον Φατσέα είναι ότι πίστευε στην καθολική ανεξαρτησία της Ελλάδας χωρίς καμμιά υποτέλεια και προστασία από τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής.
O Αντώνιος Φατσέας ήταν ένας τύπος πολυμαθέστατος. Έγραψε αρκετά σχολικά βιβλία και δίδαξε φυσική και μαθηματικά σε σχολεία του Ναυπλίου, της Τρίπολης, της Λαμίας.
Επίσης έγραψε αρκετά ποιητικά έργα, κωμωδίες καθώς επίσης και εργασίες που αφορούσαν την δημόσια κια ιδιωτική εκπαίδευση. Επίσης και το μεταφραστικό έργο του είναι αρκετά μεγάλο και αξιόλογο.
Ο θάνατος τον βρήκε στο Ναύπλιο στα 1872.
Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών στα Κύθηρα. Υπόσχομαι πως θα κάνω ό,τι μπορώ για να τους γνωρίσουμε όλους.
Δυστυχώς παρ’ όλες τις ενέργειές μου δεν μπόρεσα να βρω μια φωτογραφία του αλλά ούτε και του χωριού του.