Μπορείτε.....

....εκτός από τα Εφτάνησα να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου http://hellascafe.blogspot.com και να με βρήτε στο kondennis9@gmail.com
Θα χαρώ να σας δω.

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

“Πάμε να κάνουμε μιά καντάδα;”

Η καντάδα, αυτό το ιδιόμορφο είδος του μελωδικού τραγουδιου, είναι ένα καθαρά ξεχωριστό μουσικό μέρος του πολιτισμού των Επτανήσων.
Σε παλαιότερη ανάρτηση, σ΄αυτόν εδώ το χώρο, είχα αναφέρει ότι τα Ιόνια νησιά είχαν αναδείξει έναν δικό τους πολιτισμό, που πήρε το όνομα «Επτανησιακός» Ήταν αποτέλεσμα της κοινής ιστορικής τύχης των νησιών και της πολιτιστικής διαδικασίας που ακολούθησε.
Από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, όταν τα νησιά αποτελούσαν τμήμα της αυτοκρατορίας, τα ένωναν οι κοινοί ιστορικοί δεσμοί. Και οι δεσμοί αυτοί παρέμειναν στην πορεία τους.
Τον 15ο αιώνα τα νησιά θα κατακτηθούν από τους Βενετούς Πέρα από όλα όσα έφερε η κατάκτηση αυτή, η επίδραση της ιταλικής μουσικής θα γίνει πλέον φανερή με αποτέλεσμα την δημιουργία της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής. Πατέρας της Σχολής αυτής θα πρέπει να θεωρείται ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο μουσικός που εμελοποίησε τον εθνικό μας ύμνο.

Κάπου εκεί κάποια στιγμή θα γεννηθεί και η καντάδα. Μάλιστα, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν, σαν τόπος γέννησής της φέρεται το Ληξούρι. Τα μουσικά στοιχεία αναφέρουν την καντάδα σαν ένα ιδιόμορφο είδος λαϊκού τραγουδιού με μιά χαρακτηριστική μελωδική δομή.
Το όνομά της προέρχεται από το λατινικό ρήμα cantare (τραγουδώ). Κύριο χαρακτηριστικό της αρχικά ήταν η τριφωνία. Πρίμο-σεκόντο-μπάσσο, που όμως η κάθε φωνή εκτελείται από πολλά πρόσωπα.
Τις πρώτες καντάδες θα συνθέσουν μουσικοί που θα ανήκουν στην Επτανησιακή Σχολή, όπως ο Διονύσης Λαυράγκας, (Κεφαλονιτοπούλα, Λαλούν τ΄αήδονια, Λομπαρδιανοί.)
Της καντάδας, στο χώρο των Εφτανήσων, προηγήθηκε ένα άλλο είδος πολυφωνικής μουσικής με κύριο χαρακτηριστικό την απαλή μελωδία. Το όνομά της ήταν αριέττα. (arietta) Προέρχεται από την άρια, μουσικό όρο της όπερας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το τραγούδι αυτό ξεκινάει μ’ ένα σόλο του τενόρου και μετά «μπαίνουν» οι άλλες φωνές. Το είδος αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην Κεφαλονιά και είναι ένα καθαρά μουσικό είδος του νησιού.
Η συνήθεια των νέων να τραγουδούν τα βράδυα κάτω από το παράθυρο της αγαπημένης τους συνδέθηκε στενά με την καντάδα. Έτσι καθιερώθηκε και η φράση. «Πάμε να κάνουμε μιά καντάδα;»

Βασικά όργανα της καντάδας είναι το μαντολίνο και η κιθάρα. Αργότερα θα προστεθεί και το ακκορντεόν χωρίς να επηρεαστεί το ύφος της μελωδίας.
Το 1954 ο μουσικός χώρος της Κέρκυρας θα εμπλουτιστεί με την ίδρυση δύο μουσικών συγκροτημάτων γιά την κάντάδα. Πρόκειται γιά την «Κερκυραϊκή καντάδα» και την «Χορωδία Κερκύρας»
Στην Ζακινθυνή καντάδα διακρίνουμε ένα ξεχωριστό σημείο της. Κι΄αυτό είναι ότι αντανακλά τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της λεπτής Ζακινθυνής ψυχής και με τους στίχους της εξυμνεί την φύση και τον έρωτα.
Φυσικά η καντάδα υπάρχει στα Εφτάνησα ακόμη και σήμερα. Και θα υπάρχει γιατί είναι αυτό το είδος της μουσικής που δεν πεθαίνει. Τα βραδάκια στα ταβερνάκια των Εφτά νησιών πλάι σ΄ένα ποτήρι κρασί και μιά κιθάρα, θ΄ακουστεί γλυκιά η μελωδία της καντάδας.

«Απόψε την κιθάρα μου
τη στόλισα κορδέλες...»




Και θα μιλάει γι΄αγάπες, γιά περασμένους χρόνους, γιά έρωτα. Γιατί αυτή είναι η καντάδα. Έρωτας.
Ντένης Κονταρίνης

29 σχόλια:

  1. Απόψε, την κιθάρα μου, τη στόλισα κορδέλες
    και στα καντούνια περπατώ, για τσ' όμορφες κοπέλες.

    Απόψε, να μην κοιμηθείς, παρά να καρτερέψεις
    Ν' ακούσεις την κιθάρα μου, και έπειτα να πέσεις.

    Για σε, τα γιούλια μάζεψα, για σε και τ' άλλα τ' άνθη
    Απόψε σ' ονειρεύτηκα, κι ο ύπνος μου εχάθη.

    Ανήφορος κατήφορος, είναι βαρύ σεργιάνι
    Κι όπου αγαπάει μελαχρινή, ποτέ να μην πεθάνει.

    Ψαράς θα γίνω στη στεριά, με δίχτυα μπαλωμένα
    Για να ψαρέψω μια καρδιά, που δεν πονά για μένα


    ... προσοχή, πέφτει γλάστρα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δίκιο φίλε μου Στράτο.
    Κι΄οι γλάστρες ήταν μέσα στο πρόγραμμα.
    Θυμάσαι την αθηναϊκή καντάδα που έλεγε " θάχουμε λαχτάρες και θα σπάσουν οι κιθάρες απ΄ τις γλάστρες που θα βρέξουν οι ουρανοί. Βροχή οι γλάστρες"
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Περασμένα μεσάνυχτα, η νέα μέρα μετρά τις πρώτες τις ώρες και προτού ευχηθούμε την καληνυχτιά απολαύσαμε τη λατρεμένη αυτή καντάδα!
    Να είστε καλά κ. Ντένη
    Εξαιρετικό το άσμα!
    Με την εκτίμησή μας και πολλούς χαιρετισμούς
    Μαριάνθη-Νίκος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Απόψε δεν θα κοιμηθώ
    παρά θα καρτερέψω
    χρόνο απ' το κρεββάτι μου
    και ύπνο να ξεκλέψω...
    :-)))

    Πολύ όμορφες οι καντάδες, έχω παιδικές αναμνήσεις και ένα εφθαρμένο από το χρόνο μαντολίνο στο σπίτι

    Σ' ευχαριστώ για τη μελωδική νύχτα,

    Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. "Λαλούν τ' αηδόνια και πλαντάζω,
    ανθούν τα ρόδα και μεθώ, το φεγγαράκι
    κουβεντιάζω και μου 'ρχεται να τρελαθώ."
    Αυτό σαν αντίδωρο της όμορφης ανάρτησης.
    Και η αναφορά της Γλαρένιας στο μαντολίνο, μουφερε στο νου τη γωνιά με το μαντολίνο πάνω στο μπαούλο κληρονομιά απ΄τον πατέρα μου και τον παππού μου και μια συγκίνηση...
    Καλή σας νύχτα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κύριε Ντένη μου,
    Μου έφερες στο νού υπέροχες καντα΄δες που μας τραγουδούσαν τ΄αγόρια στις γειτονιές. Και βγαίναμε εμείς στα παράθυρα μεσάνυχτα και πετούσαμε γαρδένιες. Η μαμά έβλεπε μαδημένο το φυτό το πρωί, αλλά δεν μιλούσε γιατί ήξερε και καταλάβαινε τα καρδιοχτύπια.
    Ομως αδίκησες τη Λευκάδα, δεν την είδα πουθενά κι έχει σπίτευτους κανταδόρους. Και μάλιστα ένας φίλος μου γράφει σύγχρονες καντάδες.
    Φιλιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ντένη όλο και πιό όμορφα μας βάζεις και μας φτιάχνεις τη διάθεση ολο και περισσότερο,αλλά μας ανατρέχεις στα όμορφα ξένοιστα χρόνια της εφηβίας.Εκείνα τα όμορφα χρόνια κάποιος νεαρούλης μου τραγουδούσε κι μένα την παρακάτω καντάδα .<<Απόψε τα μεσάνυκτα αγάπη μου μισάνοικτα άστα παράθυρα σου, και πρόσμενε τον έρωτα με λόγια αφανέρωτα ναρθεί στην κάμαρα σου,σαν οπτασία που περνά θαρθώ μικρή μου σιγανά για να σε χαιρετίσω,για να σου πώ το σ'αγαπώ ψιθυριστά και να σε νανουρίσω....
    Ήθελα να συμπληρώσω για το Ληξούρι και τις καντάδες του ,ότι είναι και η πρώτη πόλη εκτός από τις καντάδες που έκανε θεατρικές παραστάσεις στα επτάνησα και η δεύτερη που ίδρυσε μουσική σχολή το 1843 μετά τη Κέρκυρα.Αυτά και νάχεις μία πολύ όμορφη μέρα.Κατερίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αγαπητοί μου Μαριάνθη και Νίκο.
    Χαίρομαι που η καντάδα μου σας χάρισε μιά όμορφη νύχτα.
    Νάστε πάντα καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλώς την αγαπητή μου ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ.
    Απ ό,τι κατάλαβα κι΄εσύ ξενύχτησες γιά ν΄ακούσεις την καντάδα μου.
    Είναι πολύ ωραίο να γυρίζουμε λίγο το χρόνο πίσω και να ζούμε εκείνες τις όμορφες στιγμές.
    Να σ΄ευχαριστήσω γιά τις αγκαλιές σου κι΄ας είναι και γλαρένιες.
    Νάσαι καλά
    Ντένης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μαριάνθη, τι έγινε; Πάλι εδώ; Δεν έχεις ύπνους; Αχ τι σας έκαμα με αυτή την καντάδα μου.
    Άντε! Πες του Νίκου να σε νανουρίσει και κοιμηθείτε. Αύριο ακούστε πάλι την καντάδα και τα ξαναλέμε.
    Νάστε καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλώς την αγαπημένη μου Ιουστίνη.΄Κι΄άλλη ερωτευμένη εδώ. Και τα πλήρωνε η γαρδένια της μαμάς. Να γιατί μετα οι μαμάδες πετούσαν τις γλάστρες στα κεφάλια των κανταδόρων. Γιά την αγαπημένη Λευκάδα σου έχεις δίκιο αλλά δεν μπόρεσα ναβρω τίποτα από το αρχείο που έχω. Πάντως ετοιμάζω πολλά γιά το νησί σου και θα σε αποζημιώσω.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Κατερίνα μου. Κι΄εσύ ερωτευμένη με τον νεαρούλη; Παναγιά μου τι μας βρήκε.Και σου ζητούσε να του αφήνεις τα παραθυτρά σου μισάνοιχα. Ελπίζω εσύ να τα έκλεινες καλά.Έτσι; Τι την ήθελα την καντάδα. Ό,τι στοιχεία λαογραφικά, ιστορικά, πολιτιστικά έχεις γιά τα Εφτάνησα αν θέλεις μου τα γνωρίζεις λόιγα λίγα.
    Τελικά ο φίλος μου ο Μηθυμναίος κι΄εγώ δεν δηλώσαμε ερωτευμένοι, εκτός και αν το κρύβουμε.
    Νάσαι καλά καλή μου Κατερίνα
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ντένη μου ,μην ανησυχείς καιτα παράθυρα κλειστά ήταν και ο πατέρας Κέρβερος σωστός και ο νεαρούλης βαρέθηκε ο καϋμένος να περιμένει κι άνοιξε πανιά για την Αμερική.Κατερίνα .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ντένη, πολλά μου θύμισες με τις καντάδες,
    Ένεκα του πολέμου στο βόρειο μέρος της Κεφαλονιά που γεννήθηκα όχι δεν είχαμε, ανθρώποι του βουνού εμείς βλέπεις, ενώ οι κανταδόροι ήταν από Ληξούρι, από Νότια Κεφαλονιά Λειβαθώ και Αργοστόλι.
    1950 ξανίχθηκα στη θάλασσα με λίμπερτι του Βεργωτή, Εκεί οι Κεφαλονίτες τραγουδούσαν κάθε μέρα καντάδες, μετά πριν μερικά χρόνια ο φίλος Νώε Παρλαβάντζας με προσκάλεσε στο ΕΡΑ 5 για μια συνέντευξη, Αθήνα, εκεί με υποδέχθηκαν με Αρριέτες Κεφαλονίτικες, όταν τελείωσα μου δώρησαν και το ΣΔ

    Νάσαι καλά φίλε
    Γαβριήλ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Καλή μου Κατερίνα.
    Το είχαν οι πατεράδες εκείνης της εποχής να είναι Κέρβεροι. Κρίμα στο νεαρούλη τον καψερό.
    Νάσαι καλά
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Γειά σου φίλε Γαβρίλη.
    Απ' ότι καταλαβαίνω όμως η καντάδα σε ακολουθούσε σε όλη τη ζωή σου.
    Πάντως όταν βγαίνετε την "παρέα" και τα πίνετε γιατί δεν πάτε σε κανένα μαγαζί με καντάδες: Έτσι κι΄αλλοιώς τα τρακοσάρια τα δίνετε. Ακούστε και καμμιά καντάδα.
    Νάσαι καλά φίλε. Αύριο για καφεδάκι.
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Αχ Ντενη
    θα σε μαλώσω
    πρέπει να ασχοληθεις και λίγο με την ιστορια της Κρήτης που δεν διαφέρει σε πολλα απο αυτη των Εφτανησων
    Και σε εμας υπήρχε η καντάδα, ίσως όχι τοσο πολυ βεβαια γιατι η Κρητη εκανε μετά 'καντάδες με όπλα" στους Τουρκαλάδες, κάτι που δεν ειχατε εσεις στα Εφτάνησα
    Τέλος πάντων
    Δεν τις πρόλαβα, αλλα πρέπει να ηταν κάτι πάρα πολύ ομορφο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Πέρασα όμορφα σιορ Κονταρίνη μου στην όμορφη και νοσταλγική σου ανάρτηση. Με παρέσυρες και ήπια και 3 ποτήρια κρασί. Να 'σαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. ΑΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣ ΠΟΛΥ ΜΟΥ ΑΡΕΣΑΝ ΟΙ ΚΑΝΤΑΔΕΣ.ΤΕΛΕΙΟ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ.
    ΓΝΩΡΙΖΑ ΟΤΙ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΑΣ ΥΜΝΟ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΗΞΕΡΑ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ.
    ΚΑΛΟ ΒΡΑΔΥ ΝΑ ΕΧΕΙΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Αγαπητέ μου Φαίδων
    Χαίρομαι που απόλαυσες τις καντάδες μου.
    Ευχαριστήθηκες και τα ποτηράκια σου. Όμως δεν είπες να κεράσεις και μένα ένα.
    Νάσαι καλά φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Αγαπητή μου Ρίκη.
    Σ΄ευχαριστώ γιά την πρόσκληση να ασχοληθώ με το όμορφο, λεβέντικο και ηρωικό νησί σου. Όμως το σαλόνι που έχω στήσει αφορά τα Εφτάνησα και μόνο.
    Εξ άλλου να σου και το κυριώτερο.
    Τρέμω τις κρητικές μπαλοθιές.
    Νάσαι καλά καλή μου Ρίκη.
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Γειά σου φίλε μου Sκpoutzακοs με τα ανεπανάληπτα ανέκδοτά σου. Χαίρομαι που σου άρεσαν οι νησιώτικες καντάδες.
    Κάνω ό,τι μποπρώ γιά να προσφέρω και λίγες γνώσεις
    Νάσαι καλά φίλε
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Αυτή τη στιγμή είμαι στο παράθυρο και κοιτώ τον δρόμο που χαράζει το φεγγάρι στα ήσυχα νερά της θάλασσας...και απο κάτω κανταδόροι να μου τραγουδούν με τις υπέροχες φωνές τους...όνειρα,όνειρα που δεν έζησα ποτέ αλλά ακούσματα γλυκά μελωδικά σκόρπια απο δω κι απο εκει...πολύ θα ήθελα να ζήσω κάτι τέτοιο νάμουν σε κείνη την εποχή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Αγαπητή μου Εβελίνα
    Πέρασαν κείνες οι υπέροχες εποχές καλή μου. Γι' αυτ'ο άσε τη φαντασία σου να σε ταξειδεύει σε κείνους τους χρόνους με συντροφιά τις μελωδίες που σου χαρίζουν τα Εφτάνησα.
    Νάσαι καλά καλη μου
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Μέσα σε ένα λεπτό μάς πήγατε οικογενειακώς από την καρδιά της Μακεδονίας μας στις όμορφες γειτονιές της ολόδροσης Κέρκυρας .
    Με συντροφιά τα θαυμάσια κείμενα και τις ανεπανάληπτες καντάδες .
    Να είστε πάντοτε καλά .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Γιατρέ μου φίλε μου καλέ
    Μετά από τόσο μεγάλη απουσία με χαρά σε ξαναβλέπω και πάλι στα Εφτλάνησα. Χάρηκα που τόσο όμορφα απολαύσατε το ταξίδι κι΄εσύ και η αγαπημένη μου οικογένειά σου΄
    Την αγάπη μου σε όπλους σας
    Ντένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Γεια σας,ψαχνω μια κανταδα που οι στοιχοι της λενε:

    <<....Mα θα σε δω παλι την ομορφη νυχτια....>>

    Την ειχα ακουσει καποια καθαρη δευτερα,πριν πολλα χρονια απο το καναλι τηλεκερκυρα νομιζω,και η εκπομπη ειχε και καναβαρλιτικα σκετσακια.

    Την τραγουδουσαν δυο παιδια στα καντουνια της πορταρεμουντας.

    Απο τοτε δεν την ξανακουσα.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Που θα βρούμε μια κιθάρα, ένα ακορντεόν και ένα καλό μαντολίνο για καντάδα στην Αθήνα...? Φυσικά θα υπάρξει και αντίτιμο του κόπου.

    Αν κάποιος έχει κάποια πρόταση το e-mail είναι eidololatris82@hotmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή